કલા-સંસ્કૃતિ સત્ય-સૌંદર્ય જેના પ્રાણ છે એવું ગરવું રૂપાળું કલેવર-રૂપાયતન
ABHIYAAN|January 21, 2023
દત્ત અને દાતાર બંનેનાં દર્શન થાય એવું સ્થળ એટલે દિવ્ય સેતુ દર્શન મંચ. ભૂકંપ પછી તેનું સુંદર નવનિર્માણ થયું છે અને આ સ્થળ અને આસપાસનાં સ્થળોનો ઉપયોગ સાહિત્યિક કાર્યક્રમો માટે ઉપલબ્ધ છે, પરંતુ કોઈ જ જમણવાર કે કોમર્શિયલ હેતુ માટે પ્રતિબંધિત છે, સૌ આવી શકે છે અને ભવ્ય ગિરનારના શિખર ઉપર ધૂણી ધખાવીને બેઠેલા દત્તનાં દર્શન અને આ તરફ દાતારનાં દર્શન કરી શકે છે.
રુચિર પંડ્યા
કલા-સંસ્કૃતિ સત્ય-સૌંદર્ય જેના પ્રાણ છે એવું ગરવું રૂપાળું કલેવર-રૂપાયતન

જૂનાગઢની અસ્મિતા સાથે જોડાયેલ સંદર્ભો તપાસીએ ત્યારે રૂપાયતન સંસ્થાનો ઉલ્લેખ અનિવાર્ય બને. રૂપાયતનની સ્થાપના ધીરેનભાઈ ગાંધી અને નવીનભાઈ ગાંધી કે જેઓ ગાંધીજીના ભત્રીજા થાય તેમના દ્વારા કરવામાં આવી હતી. બંનેનો પ્રારંભિક ઉછેર સાબરમતી આશ્રમમાં. પ્રાથમિક ઘડતર ગાંધી વિચારધારામાં પામી તેઓ ગુરુદેવની નિશ્રામાં શાંતિનિકેતન રહ્યા અને નંદલાલ બોઝ, ગુરુદયાલ મલિક પાસેથી ચિત્રકલા સહિતની વિદ્યાઓ પામ્યા. ત્યાર બાદ કલાસેવાર્થે મુંબઈની વાટ પકડી. વિલેપાર્લેમાં રૂપાયતનની સ્થાપના કરી.

સ્થાપના બાદ થોડા જ ગાળામાં ૩૦ જાન્યુઆરી, ૧૯૪૮ના રોજ બાપુની હત્યા થઈ. બરાબર આ ઘટનાના તેરમા દિવસે જાણે કે બાપુનું પુણ્યતર્પણ કરતા હોય એમ તેઓએ ‘પ્યારા બાપુ’ નામનું સામયિક શરૂ કર્યું જે ગાંધીવિચારના પ્રસાર માટે હતું. એની નોંધપાત્ર વાત એ હતી કે નવીનદાદા અને ધીરેનદાદા બંનેએ સંકલ્પ કરેલો કે, ‘પ્યારા બાપુ’માં એક પણ વિજ્ઞાપનજાહેરાત ન લેવી. એને ઠીક-ઠીક સફળતા મળી ત્યારે બંનેએ વિચાર કર્યો કે શાંતિનિકેતનના જ માર્ગે મોટા પાયે એક કલાધામ વિકસાવવું. ત્યારે રતુભાઈ અદાણીની સેવા-સૌરભ ઘણી અને સમગ્ર સૌરાષ્ટ્ર - ગુજરાતના રાજકારણમાં એમનો સારો એવો પ્રભાવ. રતુભાઈ ધીરેનદા અને નવીનદાના સંબંધી. એટલે બંનેએ રતુભાઈ પાસે માર્ગદર્શન માગ્યું. તે વખતે સૌરાષ્ટ્ર રાજ્ય અને ઢેબરભાઈ તેના મુખ્યમંત્રી. રતુભાઈની સલાહથી ઢેબરભાઈએ ૧૯૫૦ની સાલમાં તાત્કાલિક જૂનાગઢ ખાતે ગિરિ તળેટીમાં ૧૦૦ એકર જમીન લીઝ પર ફાળવી. ધીમે ધીમે ૧૯૫૪માં કામ શરૂ થયું. મૂળ પરિકલ્પના એવી હતી કે ત્યાં કલાકારોની એક કોલોની વસાવવી, આસપાસના હસ્તકલાના કારીગરોને વસાવવા. પોતે બંને પણ હાડોહાડ કલાકાર. એમાં પણ નવીનદા ઉત્તમ ફોટોગ્રાફર. જે-તે સમયે બાપુની તસવીરો માત્ર નવીનદાદા જ લેતા. ધીરેનદાદા ઉત્તમ ચિત્રકાર. કળાની પ્રવૃત્તિઓ સાથે એમણે હાથકાગળ બનાવવાનાં યંત્રો પણ લીધાં. આસપાસના વિસ્તારોમાં લાકડામાંથી કાગળનો માવો મળી રહેતો અને એમાંથી કાગળો બનાવતા. આ હેન્ડમેઇડ પેપરમાંથી જે વેસ્ટ નીકળતું એમાંથી હસ્તકલાના નમૂના પણ બનાવે!

Denne historien er fra January 21, 2023-utgaven av ABHIYAAN.

Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.

Denne historien er fra January 21, 2023-utgaven av ABHIYAAN.

Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.

FLERE HISTORIER FRA ABHIYAANSe alt
પારંપરિક લગ્નગીતોનો એક મધુર સ્વર - વૈશાલી ગોહિલ
ABHIYAAN

પારંપરિક લગ્નગીતોનો એક મધુર સ્વર - વૈશાલી ગોહિલ

કોઈ પ્રસંગમાં પરિવારની સ્ત્રીઓ પાસેથી નવા લગ્નગીત સાંભળવા મળે તો તુરંત નોંધી લે. આ રીતે અઢળક ગીતોને સાંભળ્યા બાદ વૈશાલીબહેને ૪૦૦-૫૦૦ ગીતોનું કલેક્શન તૈયાર કર્યું છે

time-read
5 mins  |
Abhiyaan Magazine 28/12/2024
એનઆરઆઈ વેડિંગ સ્પેશિયલ
ABHIYAAN

એનઆરઆઈ વેડિંગ સ્પેશિયલ

વર-કન્યાને પીઠી ચોળવા સિવાયના કેટલાક પ્રી-વેડિંગકેમિકલવિકલ્પો

time-read
3 mins  |
Abhiyaan Magazine 28/12/2024
એનઆરઆઈ વેડિંગ સ્પેશિયલ
ABHIYAAN

એનઆરઆઈ વેડિંગ સ્પેશિયલ

સ્વને અનુરૂપ સમાજને મદદરૂપઃ ઇકોફ્રેન્ડલી મેરેજ

time-read
2 mins  |
Abhiyaan Magazine 28/12/2024
એનઆરઆઈ વેડિંગ સ્પેશિયલ
ABHIYAAN

એનઆરઆઈ વેડિંગ સ્પેશિયલ

લગ્નપ્રસંગને પુષ્પોથી સજાવવા આંતરરાષ્ટ્રીય માળીઓ ઉપલબ્ધ છે

time-read
4 mins  |
Abhiyaan Magazine 28/12/2024
એક દેશ એક ચૂંટણીના અમલનો માર્ગ મુશ્કેલ છે
ABHIYAAN

એક દેશ એક ચૂંટણીના અમલનો માર્ગ મુશ્કેલ છે

સરકારે લોકસભામાં બિલ રજૂ કરી દીધું છે, પરંતુ તેને સંસદનાં બંને ગૃહોમાં પસાર કરાવવાનું મુશ્કેલ બનવાનું છે

time-read
2 mins  |
Abhiyaan Magazine 28/12/2024
જીવનનાં લલિત અને રુદ્ર - બંને રૂપ સ્વીકારો
ABHIYAAN

જીવનનાં લલિત અને રુદ્ર - બંને રૂપ સ્વીકારો

માણસને બદલે હું ઝાડવું હોત, કૈક માળા બંધાત મારી ડાળીએ! રોજે રોજ કરતો હું હોત એની સાથ એને હોય કોઈ મનગમતી વાત યોગેશ પંડ્યા

time-read
3 mins  |
Abhiyaan Magazine 28/12/2024
પુષ્પા ફિવર : મનોરંજનનું ફાયર! અલ્લુ અર્જુનની આ ફિલ્મનો ત્રીજો ભાગ પણ આવશે
ABHIYAAN

પુષ્પા ફિવર : મનોરંજનનું ફાયર! અલ્લુ અર્જુનની આ ફિલ્મનો ત્રીજો ભાગ પણ આવશે

પુષ્પા ટુ' એટલે કે ‘પુષ્પા : રૂલ'ના પોસ્ટ ક્રેડિટ સીન સાથે વિતાએ પુષ્પાના ત્રીજા ભાગની સત્તાવાર જાહેરાત કરી દીધી છે. ‘પુષ્પા : ધ રૂલ’ના અંતમાં ‘પુષ્પા-૩ : ધ રેમ્પેજ' લખેલું આવે છે. જેમ પુષ્પાના બીજા ભાગ માટે પ્રેક્ષકોએ લાંબા સમય સુધી રાહ જોવી પડી હતી, તે જ રીતે ‘પુષ્પા-૩' માટે પણ તેમને લાંબા સમયની પ્રતીક્ષા કરવી પડશે, કારણ કે અલ્લુ અર્જુન હવે પોતાની અન્ય ફિલ્મોને સમય આપવા માગે છે અને પુષ્પારાજના પાત્રમાંથી થોડો સમય બ્રેક લેવા માગે છે.

time-read
1 min  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024
પુષ્પા ફિવર : મનોરંજનનું ફાયર! અલ્લુ અર્જુનની આ ફિલ્મનો ત્રીજો ભાગ પણ આવશે
ABHIYAAN

પુષ્પા ફિવર : મનોરંજનનું ફાયર! અલ્લુ અર્જુનની આ ફિલ્મનો ત્રીજો ભાગ પણ આવશે

'પુષ્પા ટુ' એટલે કે ‘પુષ્પા : રૂલ'ના પોસ્ટ ક્રેડિટ સીન સાથે ચિંતાઓ પુષ્પાના ત્રીજા ભાગની સત્તાવાર જાહેરાત કરી દીધી છે. ‘પુષ્પા : ધ રૂલ’ના અંતમાં ‘પુષ્પા-૩ : ધ રેમ્પેજ' લખેલું આવે છે. જેમ પુષ્પાના બીજા ભાગ માટે પ્રેક્ષકોએ લાંબા સમય સુધી રાહ જોવી પડી હતી, તે જ રીતે ‘પુષ્પા-૩' માટે પણ તેમને લાંબા સમયની પ્રતીક્ષા કરવી પડશે, કારણ કે અલ્લુ અર્જુન હવે પોતાની અન્ય ફિલ્મોને સમય આપવા માગે છે અને પુષ્પારાજના પાત્રમાંથી થોડો સમય બ્રેક લેવા માગે છે.

time-read
4 mins  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024
વામા-વિશ્વ આરોગ્ય
ABHIYAAN

વામા-વિશ્વ આરોગ્ય

આદુમાંથી મસાલો અને મુખવાસ, સ્વાસ્થ્યની સાથે સ્વાદને બતાવે ખાસ

time-read
4 mins  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024
વામા-વિશ્વ આરોગ્ય
ABHIYAAN

વામા-વિશ્વ આરોગ્ય

આદુમાંથી મસાલો અને મુખવાસ, સ્વાસ્થ્યની સાથે સ્વાદતે બતાવે ખાસ

time-read
1 min  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024