વેલેન્ટાઇન ડે: પ્રેમની બદલાયેલી દુનિયા

આજે પ્રેમનો એકરાર સરળ બની ગયો છે. કોઈ યુવકને પૂછવામાં આવે કે, તે જેને પ્રેમ કરે છે, તેને કેટલી વારમાં પ્રેમની ઑફર કરી શકે છે? યુવાનો તરત જવાબ આપે છે, માત્ર ત્રણ સેકંડમાં..!

વસંત અને વૅલેન્ટાઇન.. પ્રેમના પર્વ છે. આપણે પ્રેમના આખ્યાન લખ્યા. પ્રેમનાં ગીતો લખ્યાં. મંદિરોના સ્થાપત્ય પર પ્રેમના શિલ્પ બનાવ્યા, પરંતુ જીવનમાં પ્રેમની ઊણપ વર્તાતી રહી. પ્રેમનો જેવો સ્વીકાર અને જેવી પ્રશંસા આપણા સાહિત્યમાં છે, એવું સમાજમાં નથી. પ્રેમ આજે પણ ગુપ્ત ક્રિયાની માફક છે.

એરિક ફ્રોમ નામના લેખકે પ્રેમનાં તમામ પાસાંઓ ૫૨ એક પુસ્તક લખ્યું છે, તેનું નામ છે, ‘ધ આર્ટ ઓફ લવિંગ’. તેની નજરે પ્રેમ માત્ર સ્ત્રી અને પુરુષ વચ્ચેનો મામલો નથી. તેમાં ઈશ્વરીય અને આત્મપ્રેમ પણ સમાવિષ્ટ છે. એ જ રીતે, બીજાં અનેક પ્રકારનાં પ્રેમનાં રૂપો પર ચર્ચા કરવામાં આવી છે.

તેઓ કહે છે કે, ‘પ્રેમની જરૂરિયાત આપણા સામૂહિક અસ્તિત્વ સાથે સંકળાયેલી છે.’ તે માને છે કે, કોઈના પ્રેમમાં એટલી હદે ડૂબી જવું કે આખી દુનિયાને ભૂલી જવી પડે, એ પ્રેમનું ઊંડાણ નહીં, પરંતુ એકલાપણાની નિશાની છે. પશ્ચિમી સમાજમાં ઘટતા જતા પ્રેમને જોઈને જ એરિક ફ્રોમે પ્રેમ કરવાની કળાત્મક ક્ષમતાના વિકાસની જરૂર દર્શાવી છે અને તેનો એક માર્ગ તેને મેડિટેશન એટલે કે ધ્યાનમાં જોવા મળ્યો છે, પરંતુ તેની ચિંતા એ છે કે, આજે કોઈની પાસે પોતાને માટે જ થોડી ક્ષણો વીતાવવાનો સમય નથી, ત્યારે તે ધ્યાન માટે કેટલો સમય આપી શકશે?

એમ જોવા જઈએ તો, આજે લવગુરુઓનો રાફડો ફાટ્યો છે. ઇન્ટરનેટને ખોલતાં જ પ્રેમનું આમંત્રણ આપતી તમામ સાઇટો જોવા મળે છે. પ્રેમ કેવી રીતે કરવો? કોની સાથે કરવો? શું કરવું - શું ન કરવું? રિસાયેલાને કેવી રીતે મનાવવા? તેને માટેની અનેક ટિપ્સ ત્યાં હાજર છે. તેને આપની તલાશ છે એમ આપણે પણ તેની તલાશ છે. એકબીજા માટે ત્યાં એક એકથી ચડિયાતા રસપ્રદ આકર્ષણો મોજૂદ છે.