આ સાલ માર્ચ મહિનાની વાત છે. મહારાષ્ટ્રના નેતાઓની એક નાનકડી બેઠકમાં નીતિન મુકેશે પોતાના પિતાશ્રીનું ફિલોસોફિકલ ગાયન ‘ઇક દિન બિક જાયેગા, માટી કે મોલ, જગ મેં રહ જાયેંગે પ્યારે તેરે બોલ..’ શરૂ કર્યું અને તેમની સાથે-સાથે ડેપ્યુટી ચીફ મિનિસ્ટર દેવેન્દ્ર ફડણવીસે પણ ગાવા માંડ્યું. બંનેએ પહેલા બે અંતરા શબ્દે શબ્દ સંયુક્ત રીતે ગાયા, પણ ત્રીજા અંતરામાં નીતિન અટકી ગયા, ત્યારે નાયબ મુખ્યમંત્રીએ ગાવાનું ચાલુ રાખ્યું, ‘પદે કે પીછે બૈઠી સાંવલ ગોરી..’ અને નીતિને આખું ગાયન પૂરું કર્યું! શ્રોતાઓના દિલોદિમાગ પર મુકેશનાં ગીતો (અને તે પણ આખે આખાં!) કેવાં જડાઈ ગયાં છે, એનો એ સૌથી તાજો દાખલો હતો.
બાકી વિશિષ્ટ મધુ૨૫ના સ્વામી મુકેશજીનું માત્ર ૫૩ વર્ષની વયે ૧૯૭૬ના ઑગસ્ટની ૨૭મી તારીખે દેહાવસાન થયું હોય અને તેનાં ૪૭ વરસ પછી પણ લોકહૃદયમાં આ સ્થાન સાથીઓ જોડેના ઉષ્માભર્યા સંબંધો તથા તેમની સાદગીભરી ગાયકીને લીધે જ કહી શકાય. કેમ કે જેમ કિશોર કુમારની શાસ્ત્રીય સંગીતની જાણકારી ઉપર શંકા કરાતી એ જ મુકેશના કિસ્સામાં પણ લાગુ પડાતી, પણ ક્લાસિકલ કરતાં મુકેશનો તો ક્લાસ જ અલગ હતો ને?
મુકેશનાં આખેઆખાં ગીતો ફક્ત ફડણવીસને જ શું કામ, કોઈ પણ મુકેશ ચાહક ‘સજન રે ઝૂઠ મત બોલો..' (તીસરી કસમ) હોય કે ‘સુહાના સફર ઔર યે મૌસમ હીં..' (મધુમતી) કે ‘ચંદન સા બદન, ચંચલ ચિતવન..’ (સરસ્વતીચંદ્ર) સાંભળાતા તેમની સાથે એ પણ ગાવા લાગે, ત્યારે સવાલ થઈ શકે કે આ જાદુનું કારણ શું હશે? મુકેશને અમુક ઊંચાઈથી વધારેના સ્વર ના હોય એવી ધૂન સંગીતકારો તેમને માટે બનાવતા. ઓફકોર્સ, તેમણે પ્રમાણમાં હાઇનોટ્સનાં પણ કેટલાંક ગાયનો ગાયાં જ છે, પરંતુ આલાપ તેમનું શસ્ત્ર નહોતું. એટલે તેમનાં ગીતોનું બંધારણ જ મ્યુઝિક ડિરેક્ટર એવું રાખતાં, જે ગાવામાં સરળ હોય. તેમની ગાયકીનો એ પ્રતાપ હતો કે શ્રોતાના દિલમાં કાયમ માટે ચોંટી જાય. એ ઉપરાંત જે-તે સમયના કવિઓશાયરોના શબ્દો પણ પોતાનું કામ કરતા હોય.
એટલે ‘જાને કહાં ગયે વો દિન..’ (મેરા નામ જોકર) અથવા ‘ઇક પ્યાર કા નગ્મા હૈ..' (શોર) જેવાં ઘણાં ગાયનોના અંતરામાં તેમને સ્વરોની એક ચોક્કસ હાઈટ સુધી પહોંચતા સાંભળી શકાય, પણ તેનાથી વધારે ઊંચાઈ હોય તો? એનો ઉપાય સંગીતકાર નૌશાદે કર્યો હતો.
Denne historien er fra September 02, 2023-utgaven av ABHIYAAN.
Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.
Allerede abonnent ? Logg på
Denne historien er fra September 02, 2023-utgaven av ABHIYAAN.
Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.
Allerede abonnent? Logg på
સંપાદકીય
સ્વાગતમ્ અનલ નામ સંવત્સર
પરમ શ્રદ્ધાનું એક સરનામું!
અહીં જે વિશ્વાસની વાત કરી છે તે માનવી જીવનમાં શ્રદ્ધાનો જે એક ગોખલો શોધે છે તેની છે. દરેક માણસને પોતાના જીવનમાં આવું પરમ શ્રદ્ધાનું એક સરનામું જોઈતું હોય છે.
પંચામૃત
કેટલાક શ્રદ્ધા ફેલાવે છે, કેટલાક અશ્રદ્ધા!
મોબાઇલ - ઇ-મેઇલ પછી હવે સપનામાં સફળ થઈ સંદેશા મોકલવાની શોધ
દુનિયાની જુદી-જુદી સભ્યતાઓમાં વ્યક્તિને આવતાં સપનાંને લઈને જુદાં-જુદાં અર્થઘટનો કરનારાં શાસ્ત્રો ઉપલબ્ધ છે.
હેન્ડ વોશ વાપરવું જોઈએ કે હેન્ડ સેનિટાઇઝર?
કોવિડ મહામારી દરમિયાન લોકોને હેન્ડ સેનિટાઇઝર વિશે ખ્યાલ આવ્યો.
વિઝા વિમર્શ,
ઇમરજન્સી એપોઇન્ટમેન્ટ
બિંજ-થિંગ
કામ, જો જો ક્યાંક કરી ન નાખે ‘કામ’ તમામ
મિથુન દાની ‘ગરીબો કા અમિતાભ’થી ‘એ' કેટેગરીના હીરો સુધીની સફર
ફિલ્મ ક્ષેત્રે ઉત્કૃષ્ટ પ્રદાન બદલ દાદા સાહેબ ફાળકે ઍવૉર્ડ માટે મિથુન ચક્રવર્તીનું નામ જાહેર થયા બાદ તેમણે કહ્યું હતું, ‘હું કોલકાતાની નાની ગલીઓમાંથી આવ્યો છું. મેં ખૂબ જ સંઘર્ષ કર્યો છે. મેં કરેલી અસાધારણ શરૂઆતને હું ક્યારે નહીં ભૂલી શકું. હું મારી જાતને પૂછું છું, શું આ સાચું છે? હું મારી ભાવનાને શબ્દમાં વ્યક્ત નહીં કરી શકું.’ *** રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર મળ્યા બાદ જ્યારે પત્રકાર ઇન્ટરવ્યૂ લેવા માટે આવ્યા ત્યારે મિથુન ચક્રવર્તી ભૂખના કારણે બોલી શકતા નહોતા. તેમણે પત્રકારને કહ્યું કે, પહેલાં તું જમાડ, પછી જ હું ઇન્ટરવ્યૂ આપીશ!
પ્રવાસન રક્ષા ભટ્ટ
રાજી નીશીનીવા પાર્ક, ઉત્તરાખંડ
ગાંધીજીની ખાદી જનસામાન્યની પહોંચથી દૂર
ગાંધીજીની ખાદી આજે માત્ર વારે-તહેવારે, સરકારી કાર્યક્રમોમાં કે ખૂબ પૈસાપાત્ર વ્યક્તિઓ પાસે જ દેખાય છે. ખૂબ મોંઘી ખાદી ખરીદવાનું સામાન્ય લોકોનું ગજું રહ્યું નથી. ખાદી મોંઘી થઈ એ માટે સરકારી અધિકારીઓની અવ્યવહારુ નીતિ જવાબદાર છે. આજે ખાદીના વણાટ સહિતનાં કામો માટે નવી પેઢી આવવા તૈયાર નથી. ઓછું વળતર અને વધુ મહેનતના કારણે કારીગરો ખાદીથી દૂર થઈ રહ્યા છે.
