ચંદ્રયાન-૩નું પેલૉડ શેપ બ્રહ્માંડમાં જીવસૃષ્ટિની શોધ કરશે
ABHIYAAN|September 09, 2023
ચંદ્રયાન-૩ મિશનમાં જે મહત્ત્વના સંશોધનની ચર્ચા ખૂબ જ ઓછી થઈ છે તેની વિગતે વાતો ડેટા આપણી પાસે આવી ગયા પછી આ જ પ્રકારના સાધનથી આપણે ભૂતકાળમાં કરેલા સંશોધનમાંથી બ્રહ્માંડમાં અન્ય સૂર્યમાળાના ગ્રહોને ભવિષ્યમાં સ્કેન કરીશું
ધનંજય રાવલ
ચંદ્રયાન-૩નું પેલૉડ શેપ બ્રહ્માંડમાં જીવસૃષ્ટિની શોધ કરશે

થોડા દિવસ પહેલાં સોશિયલ મીડિયામાં એવા સમાચાર વહેતા થયા કે સૌરાષ્ટ્રના કોઈ એક ગામડામાં એલિયન દેખાયો. પરગ્રહવાસીના ફોટાઓ પણ વાયરલ થયા, પરંતુ અંતે તે અફવા જ સાબિત થઈ. પરગ્રહવાસી કે યુ.એફ.ઓ.ની વાત આવે ત્યારે દરેકના મનમાં ઉત્સુકતા જાગે છે. આપણે વારંવાર વિચારતા હોઈએ છીએ કે આપણી પૃથ્વી જેવી જીવ સૃષ્ટિ કોઈ અન્ય ગ્રહો પર છે કે નહીં? તેની ભાળ મેળવવા માટે વૈજ્ઞાનિકોએ જુદા-જુદા નુસખા અપનાવ્યા છે. હજી સુધી એમાં કોઈ સફળતા મળી નથી.

આધુનિક ખગોળશાસ્ત્રમાં પૃથ્વી જેવા ગ્રહ શોધવા માટે જુદી-જુદી પદ્ધતિઓ અપનાવવામાં આવી છે. વૈજ્ઞાનિકોને જાણવા મળ્યું કે આપણા સૌરમંડળમાં તમામ ગ્રહો સૂર્ય સહિત દળના એક સામાન્ય કેન્દ્રની પરિક્રમા કરે છે, પરંતુ ગ્રહોની તુલનામાં સૂર્ય એટલો મોટો છે કે દળનું કેન્દ્ર સૂર્યની અંદર જ જોવા મળે છે. આમ, થવાથી સૂર્યની આસપાસ બધા ગ્રહો આગળ-પાછળ ફરતા હોય ત્યારે દળનું કેન્દ્ર બદલવાથી સૂર્ય આગળ પાછળ ફરતો હોય તેવું લાગે છે. સૂર્યનું વર્ણપટ પણ આગળ-પાછળ ફરતું રહે છે. સૂર્યની જેમ અન્ય તારાની પરિક્રમા કરતા એક કરતાં વધુ ગ્રહો છે કે નહીં, તે શોધવા માટે આ સ્પેક્ટ્રલ શિફ્ટની શોધ થઈ. જ્યારે તારો આપણી તરફ આગળ વધે છે ત્યારે ઉત્સર્જિત થતી પ્રકાશની તરંગ લંબાઈ ઓછી હોય છે. તેથી તેનું વર્ણપટ વાદળી રંગનું જોવા મળે છે. જ્યારે તે આપણાથી દૂર જાય છે ત્યારે તેની પ્રકાશની તરંગ લંબાઈ લાંબી હોવાથી તેનું વર્ણપટ આપણને લાલ રંગનું જોવા મળે છે. આપણી સૂર્ય માળાની જેમ અન્ય સૂર્યમાળા એટલે કે સૂર્ય અને તેની આસપાસ ફરતા ગ્રહોને શોધવા માટે ડોપ્લર ટૅક્નિકનો સૌથી વધુ ઉપયોગ થાય છે. આ ટૅનિક તારાની આજુબાજુ પરિક્રમા કરતા વિશાળ ગ્રહો જોવા માટે સૌથી યોગ્ય છે, કારણ કે તારાની આજુબાજુ વિશાળ ગ્રહ હોય તો તેની હલનચલનની પ્રક્રિયા વધુ થાય છે. હલનચલન વધુ થવાથી નોંધ લેવાય એટલી ખૂબ જ મોટી સ્પેક્ટ્રલ શિફટ બને છે. આમ, આ પદ્ધતિથી શોધાયેલી અન્ય સૂર્યમાળામાં જે-તે તારાની આજુબાજુ ખૂબ જ મોટા ગ્રહો ફરતા જોવા મળ્યા છે.

Denne historien er fra September 09, 2023-utgaven av ABHIYAAN.

Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.

Denne historien er fra September 09, 2023-utgaven av ABHIYAAN.

Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.

FLERE HISTORIER FRA ABHIYAANSe alt
સંપાદકીય
ABHIYAAN

સંપાદકીય

સ્વાગતમ્ અનલ નામ સંવત્સર

time-read
2 mins  |
Abhiyaan Magazine 02/11/2024
પરમ શ્રદ્ધાનું એક સરનામું!
ABHIYAAN

પરમ શ્રદ્ધાનું એક સરનામું!

અહીં જે વિશ્વાસની વાત કરી છે તે માનવી જીવનમાં શ્રદ્ધાનો જે એક ગોખલો શોધે છે તેની છે. દરેક માણસને પોતાના જીવનમાં આવું પરમ શ્રદ્ધાનું એક સરનામું જોઈતું હોય છે.

time-read
5 mins  |
Abhiyaan Magazine 02/11/2024
પંચામૃત
ABHIYAAN

પંચામૃત

કેટલાક શ્રદ્ધા ફેલાવે છે, કેટલાક અશ્રદ્ધા!

time-read
2 mins  |
Abhiyaan Magazine 02/11/2024
મોબાઇલ - ઇ-મેઇલ પછી હવે સપનામાં સફળ થઈ સંદેશા મોકલવાની શોધ
ABHIYAAN

મોબાઇલ - ઇ-મેઇલ પછી હવે સપનામાં સફળ થઈ સંદેશા મોકલવાની શોધ

દુનિયાની જુદી-જુદી સભ્યતાઓમાં વ્યક્તિને આવતાં સપનાંને લઈને જુદાં-જુદાં અર્થઘટનો કરનારાં શાસ્ત્રો ઉપલબ્ધ છે.

time-read
1 min  |
Abhiyaan Magazine 26/10/2024
હેન્ડ વોશ વાપરવું જોઈએ કે હેન્ડ સેનિટાઇઝર?
ABHIYAAN

હેન્ડ વોશ વાપરવું જોઈએ કે હેન્ડ સેનિટાઇઝર?

કોવિડ મહામારી દરમિયાન લોકોને હેન્ડ સેનિટાઇઝર વિશે ખ્યાલ આવ્યો.

time-read
1 min  |
Abhiyaan Magazine 26/10/2024
વિઝા વિમર્શ,
ABHIYAAN

વિઝા વિમર્શ,

ઇમરજન્સી એપોઇન્ટમેન્ટ

time-read
3 mins  |
Abhiyaan Magazine 26/10/2024
બિંજ-થિંગ
ABHIYAAN

બિંજ-થિંગ

કામ, જો જો ક્યાંક કરી ન નાખે ‘કામ’ તમામ

time-read
6 mins  |
Abhiyaan Magazine 26/10/2024
મિથુન દાની ‘ગરીબો કા અમિતાભ’થી ‘એ' કેટેગરીના હીરો સુધીની સફર
ABHIYAAN

મિથુન દાની ‘ગરીબો કા અમિતાભ’થી ‘એ' કેટેગરીના હીરો સુધીની સફર

ફિલ્મ ક્ષેત્રે ઉત્કૃષ્ટ પ્રદાન બદલ દાદા સાહેબ ફાળકે ઍવૉર્ડ માટે મિથુન ચક્રવર્તીનું નામ જાહેર થયા બાદ તેમણે કહ્યું હતું, ‘હું કોલકાતાની નાની ગલીઓમાંથી આવ્યો છું. મેં ખૂબ જ સંઘર્ષ કર્યો છે. મેં કરેલી અસાધારણ શરૂઆતને હું ક્યારે નહીં ભૂલી શકું. હું મારી જાતને પૂછું છું, શું આ સાચું છે? હું મારી ભાવનાને શબ્દમાં વ્યક્ત નહીં કરી શકું.’ *** રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર મળ્યા બાદ જ્યારે પત્રકાર ઇન્ટરવ્યૂ લેવા માટે આવ્યા ત્યારે મિથુન ચક્રવર્તી ભૂખના કારણે બોલી શકતા નહોતા. તેમણે પત્રકારને કહ્યું કે, પહેલાં તું જમાડ, પછી જ હું ઇન્ટરવ્યૂ આપીશ!

time-read
3 mins  |
Abhiyaan Magazine 26/10/2024
પ્રવાસન રક્ષા ભટ્ટ
ABHIYAAN

પ્રવાસન રક્ષા ભટ્ટ

રાજી નીશીનીવા પાર્ક, ઉત્તરાખંડ

time-read
5 mins  |
Abhiyaan Magazine 26/10/2024
ગાંધીજીની ખાદી જનસામાન્યની પહોંચથી દૂર
ABHIYAAN

ગાંધીજીની ખાદી જનસામાન્યની પહોંચથી દૂર

ગાંધીજીની ખાદી આજે માત્ર વારે-તહેવારે, સરકારી કાર્યક્રમોમાં કે ખૂબ પૈસાપાત્ર વ્યક્તિઓ પાસે જ દેખાય છે. ખૂબ મોંઘી ખાદી ખરીદવાનું સામાન્ય લોકોનું ગજું રહ્યું નથી. ખાદી મોંઘી થઈ એ માટે સરકારી અધિકારીઓની અવ્યવહારુ નીતિ જવાબદાર છે. આજે ખાદીના વણાટ સહિતનાં કામો માટે નવી પેઢી આવવા તૈયાર નથી. ઓછું વળતર અને વધુ મહેનતના કારણે કારીગરો ખાદીથી દૂર થઈ રહ્યા છે.

time-read
5 mins  |
Abhiyaan Magazine 26/10/2024