મૃણાલ, મૃણાલ આ બધામાં ક્યાં છે તું?
સાંભળે છે મારો અવાજ?
પથ્થરના હ્રદયમાં રહેલા ઉલ્કાના સ્મરણ જેવો
વનમાં લાગેલા દવથી ભડકેલા વાઘની આંખના તણખાથી ત્રોફાયેલો તારાં આંસુના તેજાબથી કોતરાયેલો
કબ્રસ્તાનના ધોળા ધૂપધોયા વિષાદભીનો
જળમાં સળકતા કશાક આદિમ સ્પર્શના નિઃશ્વાસ જેવો
ખંડિયેરમાં અથડાતા જરઠ બોખા કાળ જેવો ઠાલો દરમાં સરી જતા શાપ જેવો નિઃશબ્દ મૃણાલ, સાંભળે છે તું મારો અવાજ?
‘એક ભૂલા પડેલા રોમૅન્ટિકનું – દુઃસ્વપ્ન’નો અંશ.
કેટલીક કૃતિઓ કાળજેયી હોય છે. સમયના પ્રવાહો તેને ભૂંસી શકતા નથી. એ રચનામાં પડેલી સર્જકની ચેતના તેનું સંધાન મેળવી જ લેતી હોય છે. વર્ષ ૧૯૭૩માં પ્રગટ થયેલ કાવ્યસંગ્રહ ‘ઇતરા’માં આ કાવ્ય મળે છે. એ પછી સાહિત્ય રસિક મહેન્દ્ર ભગત દ્વારા તેનું પઠન થાય છે. વર્ષો બાદ સુપ્રસિદ્ધ ફિલ્મ વિવેચક અમૃત ગંગર તેની પરિકલ્પના કરે છે અને ૨૦૨૨માં તેમના શિષ્ય સુરતમાં રહેતાં જય ખોલિયા તેના આધારે એક શોર્ટ ફિલ્મ બનાવે છે. આ સમગ્ર સર્જનપ્રક્રિયા ખૂબ રસપ્રદ છે અને એટલાં રસપ્રદ છે તેની સાથે જોડાયેલાં વ્યક્તિ અને પ્રસંગો.
આધુનિક ગુજરાતી સાહિત્યમાં યુવપરિવર્તક તરીકે જેમની પ્રખ્યાતિ ચિરંજીવી છે એ સુરેશ જોશીના હસ્તે આ કાવ્ય પ્રગટ થયું છે. કવિ, વાર્તાકાર, નવલકથાકાર, નિબંધકાર, વિવેચક, સંપાદક અને અનુવાદક જેવી વિદ્યાઓમાં તેમની સર્જકતા વહી છે. તેમની રચનાઓમાં વિદેશી સાહિત્યનો પ્રભાવ જોવા મળે છે, કદાચ તેથી જ તે વૈશ્વિક બનવા પામ્યું છે. તેમનું સર્જન અને વિવેચન થકી જ ગુજરાતી સાહિત્યમાં આધુનિક ચેતનાનું સાચા અર્થમાં અવતરણ થયું એમ કહી શકાય. આ કાવ્યમાં પ્રયોજાયેલ કલ્પનો અતિશયતાની અનુભૂતિ કરાવે છે. તેમની
લેખનશૈલીમાં પ્રતીકો અને કલ્પનાની જુગલબંધીથી અતિવાસ્તવવાદી દશ્યો રચાય છે. તેમના સર્જનમાં સંવેદનશીલતા અને જાગ્રત ચેતનાનું સંયોજન જોવા મળે છે.
આ રચનાની જેમ તેમની અન્ય રચનાઓમાં પણ તેમનું સમષ્ટિ પ્રત્યેનું નિતાંત કુતૂહલ વ્યક્ત થાય છે. કવિ સુરેશ જોષી માટે આ સૃષ્ટિ કે પ્રકૃતિ, સ્ત્રીના હોઠના ખૂણે ઊગતાં હાસ્યની રેખા જેવી રહસ્યમય છે.
Denne historien er fra January 13, 2023-utgaven av ABHIYAAN.
Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.
Allerede abonnent ? Logg på
Denne historien er fra January 13, 2023-utgaven av ABHIYAAN.
Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.
Allerede abonnent? Logg på
સંપાદકીય
સ્વાગતમ્ અનલ નામ સંવત્સર
પરમ શ્રદ્ધાનું એક સરનામું!
અહીં જે વિશ્વાસની વાત કરી છે તે માનવી જીવનમાં શ્રદ્ધાનો જે એક ગોખલો શોધે છે તેની છે. દરેક માણસને પોતાના જીવનમાં આવું પરમ શ્રદ્ધાનું એક સરનામું જોઈતું હોય છે.
પંચામૃત
કેટલાક શ્રદ્ધા ફેલાવે છે, કેટલાક અશ્રદ્ધા!
મોબાઇલ - ઇ-મેઇલ પછી હવે સપનામાં સફળ થઈ સંદેશા મોકલવાની શોધ
દુનિયાની જુદી-જુદી સભ્યતાઓમાં વ્યક્તિને આવતાં સપનાંને લઈને જુદાં-જુદાં અર્થઘટનો કરનારાં શાસ્ત્રો ઉપલબ્ધ છે.
હેન્ડ વોશ વાપરવું જોઈએ કે હેન્ડ સેનિટાઇઝર?
કોવિડ મહામારી દરમિયાન લોકોને હેન્ડ સેનિટાઇઝર વિશે ખ્યાલ આવ્યો.
વિઝા વિમર્શ,
ઇમરજન્સી એપોઇન્ટમેન્ટ
બિંજ-થિંગ
કામ, જો જો ક્યાંક કરી ન નાખે ‘કામ’ તમામ
મિથુન દાની ‘ગરીબો કા અમિતાભ’થી ‘એ' કેટેગરીના હીરો સુધીની સફર
ફિલ્મ ક્ષેત્રે ઉત્કૃષ્ટ પ્રદાન બદલ દાદા સાહેબ ફાળકે ઍવૉર્ડ માટે મિથુન ચક્રવર્તીનું નામ જાહેર થયા બાદ તેમણે કહ્યું હતું, ‘હું કોલકાતાની નાની ગલીઓમાંથી આવ્યો છું. મેં ખૂબ જ સંઘર્ષ કર્યો છે. મેં કરેલી અસાધારણ શરૂઆતને હું ક્યારે નહીં ભૂલી શકું. હું મારી જાતને પૂછું છું, શું આ સાચું છે? હું મારી ભાવનાને શબ્દમાં વ્યક્ત નહીં કરી શકું.’ *** રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર મળ્યા બાદ જ્યારે પત્રકાર ઇન્ટરવ્યૂ લેવા માટે આવ્યા ત્યારે મિથુન ચક્રવર્તી ભૂખના કારણે બોલી શકતા નહોતા. તેમણે પત્રકારને કહ્યું કે, પહેલાં તું જમાડ, પછી જ હું ઇન્ટરવ્યૂ આપીશ!
પ્રવાસન રક્ષા ભટ્ટ
રાજી નીશીનીવા પાર્ક, ઉત્તરાખંડ
ગાંધીજીની ખાદી જનસામાન્યની પહોંચથી દૂર
ગાંધીજીની ખાદી આજે માત્ર વારે-તહેવારે, સરકારી કાર્યક્રમોમાં કે ખૂબ પૈસાપાત્ર વ્યક્તિઓ પાસે જ દેખાય છે. ખૂબ મોંઘી ખાદી ખરીદવાનું સામાન્ય લોકોનું ગજું રહ્યું નથી. ખાદી મોંઘી થઈ એ માટે સરકારી અધિકારીઓની અવ્યવહારુ નીતિ જવાબદાર છે. આજે ખાદીના વણાટ સહિતનાં કામો માટે નવી પેઢી આવવા તૈયાર નથી. ઓછું વળતર અને વધુ મહેનતના કારણે કારીગરો ખાદીથી દૂર થઈ રહ્યા છે.
