...જ્યાં મળ્યો શ્રીરામને ચિત્રકૂટનો માર્ગ - ઋષિયન

શ્રીરામે ચૌદ વર્ષનો વનવાસ સ્વીકાર કર્યો ત્યારે તેઓ પ્રથમ અહીં પધાર્યા હતા. ભારદ્વાજ મુનિનો આશ્રમ તેમનો પ્રથમ પડાવ બન્યો હતો. અહીંથી જ રામ, લક્ષ્મણ અને જાનકી ચિત્રકૂટ તરફ આગળ વધ્યાં હતાં 

- પ્રિયંકા જોષી

પ્રયાગરાજ અને ચિત્રકૂટની વચ્ચે આવેલી ઋષિઓની તપોભૂમિ એટલે ‘ઋષિયન આશ્રમ’. વિંધ્ય ગિરિમાળાઓના પાલવમાં પથરાયેલા રમણીય જંગલમાં નદી, પહાડ અને ઝરણાં વચ્ચે આ સાધના સ્થલી આવેલી છે, જે એક સમયે ‘ઋષિઓનું વન ઋષિવન' કહેવાતી હતી. સમયાંતરે તે ‘ઋષિયન’ તરીકે ઓળખાતી થઈ છે.

ઉત્તર પ્રદેશના મઉ તાલુકા મથકથી આ સ્થળે પહોંચવા માટે ૧૪ કિ.મી.નો કાચોપાકો રસ્તો લેવો પડે છે. રસ્તા પર અગણિત ખાડા-ટેકરા, ઢાળ અને વળાંકો, ત્યાંની સ્થાનિક ભાષામાં કહીએ તો પાઠા(ડુંગર)તરહર(તળેટી) પસાર કરવા પડે છે. ત્યાર બાદ થોડું પગપાળા ચાલીને આશ્રમ સુધી પહોંચી શકાય છે. આશ્રમનું ક્ષેત્ર વિશાળ શિલાઓથી ભરેલું છે. ચોતરફ વિસ્તરેલી વનરાઈ વચ્ચે વહેતી યમુનાની સરવાણીનો મધુર ૨વ કાનને ભીંજવતો રહે છે. તેની વચ્ચે વિખેરાયેલાં ભવ્ય મંદિરોનાં જીર્ણ ટુકડાઓ જોઈને મન વ્યગ્ર બની જાય છે. આસ્થાથી પ્રેરાઈને કેટલાક સ્થાનિકોએ છિન્નભિન્ન ટુકડા ગોઠવીને ફરીથી મંદિર બનાવવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. પથ્થરના ટુકડા ગોઠવીને ઊભાં કરેલાં મંદિરોમાં નષ્ટ થઈ ચૂકેલી ભવ્યતાનું દારિદ્રય પણ દેખાય છે અને સ્થાનિકોની શ્રદ્ધાના પણ દર્શન થાય છે. છેવટે તો નિર્મળ ભક્તિ સામે કોઈ અવિચારીના દુષ્કૃત્યનો પરાજય થતો જ દેખાય છે.