લાફ્ટર વાઇરસ

છાપાં વાંચવાની ખરેખર મજા આવે છે...!

- હર્ષદ પંડ્યા ‘ શબ્દપ્રીત’

વાંચવું એ આર્ટ છે અને છાપું વાંચવું એ ફાઇન આર્ટ છે. અમે B.Ed.માં ભણતા ત્યારે ભાષાના વિષયમાં ‘આદર્શ પઠન'ના સ્પેશિયલ માર્ક્સ મળતા. પ્રશ્નપત્રનું વાંચન અને વર્તમાનપત્રનું વાંચન–આ બંને પ્રકારનાં વાંચનમાં ફરક છે. પ્રશ્નપત્રનું વાંચન મનમાં થાય, વર્તમાનપત્રનું વાંચન મનમાં પણ થાય અને જનમાં પણ થાય, મતલબ કે બે કે ત્રણની હાજરીમાં ઉતાવળે બોલીને પણ થાય.

છાપું વાંચતી વેળાએ સહેજપણ બેધ્યાન રહેવું એ આપણી સમજશક્તિના સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક છે. લખનારે ભલે વિચારો કે સંદર્ભોની એકસૂત્રતા જાળવી ન હોય, પણ વાચકે તો આવી એકસૂત્રતા જાળવવી પડે, જો એણે પોતાના જ આત્માને પોતાના જ હાથે છેતરવો ન હોય તો! જોકે આવી એકસૂત્રતા ક્યારેક ઍક્સિડન્ટલી બનતા ઍક્સિડન્ટને લીધે તૂટી જતી હોય છે.

જેમ રસ્તા પર સ્પીડબ્રેકર આવે છે એમ વાંચનમાં પણ સ્પીડબ્રેકર કે ડાયવર્ઝન આવે છે. વાંચનમાં આવતા આવા ડાયવર્ઝનને અખબારી આલમની પરિભાષામાં ‘અનુસંધાન’ શબ્દથી ઓળખવામાં આવે છે.

કહેવાય અનુસંધાન, પણ ભલભલા વાચકનું એ વાંચનસંધાન તોડી નાખતું હોય છે.

છાપું વાંચવાની પણ એક મજા છે, ખાસ કરીને એ મજાની સમજણ પડે તો! અમારો બાબુ બૉસ તો... જાણે કે છાપું - મૅગેઝિનો વાંચવા જ જન્મ્યો છે. એને ક્યારેક શ્વાસ ભરવા ન મળે તો એ ચલાવી લે, પણ છાપું વાંચવા ન મળ્યું તો ખલ્લા...સ! ઘરમાં બીજા કોઈનું નહીં, એનું પોતાનું જ આવી બને. મૅન્ટલ હૉસ્પિટલમાં જ ગાંડા હોય એવું કોણે કહ્યું?

જોકે, છાપાં વગર તો અમેય ઊંચા-નીચા થઈ જ જઈએ છીએ. હાથમાં છાપું લઈને સોફામાં બેઠા હોઈએ, ટિપાઈ પર કૉફી કપ પડ્યો હોય, પ્લેટમાં પાંચ-છ બિસ્કિટ શહાદત વહોરવાની તૈયારી સાથે પડ્યાં હોય... અને છાપું વંચાતું હોય... વાહ, આવો વૈભવ તો કુબેર ભંડારીને પણ નહીં હોય!