બિંજ-થિંગ,
ABHIYAAN|Abhiyaan Magazine 08/06/2024
કર, કંકણ અને કલા - સ્ત્રીના અંતરવનનું ચિત્રણ - મધુબની આર્ટ
પ્રિયંકા જોષી
બિંજ-થિંગ,

अब सीता रहली कुमारी हो, रामा धनुषा नहि टुटे, कठिन र्पन जनक जी ने ठानल लोहे के धनुषा बनाई हो, रामा धनुषा नहि टुटे देशही देश, जनक जी नेयोत पठाओल, अयोध्या मे परल हकार हो, रामा धनुषा नहि टुटे देशही देशके भुप सब आयल धनुषा छुवी छुवी जाय हो, रामा धनुषा नहि टुटे मुनीजीसँग दुई बालक आयल एक ही श्यामल एक गोर हो रामा बामे कन्धा रामा धनुषा उठाओल दाहीन कयल तीन खण्ड हो रामा एक ही खण्ड आकाश हो लागल, एक खण्ड लागल पताल हो रामा एक ही खण्ड जनकपुर खसल धनुषा कयल चुरम चुर हो रामा भेल विवाह परल सिर सिन्दुर सीता लिय अँगुली लगाई हो रामा धनुषा अब टुटल, अब सीता नहि रहली कुमारी हो रामा ||

સમસ્ત મિથિલામાં ઉત્સવનો માહોલ છે. જનકરાજાની સુપુત્રી સીતાના સ્વયંવરનો અવસર છે. સ્વયંવરના સમાપને શ્રીરામ સાથે સીતાના વિવાહ થાય છે. પ્રભુતાની વેળાને સૌંદર્યમય બનાવવામાં મિથિલાની દરેક નારીના કર સમગ્ર નગરીને કલાત્મક ચિત્રો બનાવવામાં રોકાયેલા છે. ગીતોની સૃ ષ્ટિ રંગ અને રેખામાં આકાર લેવા લાગે છે. મિથિલાના દરેક રસ્તા, ગલી, ઘર, ઘરની દીવાલો, ફરસ સઘળું શણગારવામાં આવી રહ્યું છે. ચિત્રોમાં લગ્નના પ્રસંગોનું કલાત્મક વિવરણ છે. તસવીરોની અવેજમાં આ અવસરને ચિત્રોમાં આકારીને તેને યાદગાર બનાવવા કાજે જનકપુરીની સ્ત્રીઓ મીઠી મથામણ કરી રહી છે. ચિત્રો દ્વારા રચાઈ રહેલા ઇતિહાસ વિશે અજાણ એ પોતાના ભાવમાં મગ્ન છે. આવી અનુપમ ચિત્રકલા જેના સૂત્ર છેક રામાયણ સુધી જોડાયેલા છે તે છે બિહારની અત્યંત પ્રસિદ્ધ અને લોકપ્રિય કલા – મધુબની ચિત્રકલા.

લોક ઇતિહાસ અનુસાર પ્રચલિત છે કે ઈ.સ. પૂર્વે ૮મી કે ૭મી સદી મિથિલાના રાજા જનકે પુત્રી સીતાના શ્રીરામ સાથેનાં લગ્નના પ્રસંગોનાં સ્મરણોને જાળવવા માટે ચિત્રો તૈયાર કરાવ્યાં હતાં. મધુબની શબ્દનો અર્થ ‘મધનું વન’ થાય છે. મધુબની ચિત્રકલાને મિથિલા આર્ટ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, કારણ કે તેનો જન્મ બિહારના મિથિલા પ્રદેશમાં થયો છે. પહેલાંના સમયમાં આ મિથિલા માત્ર બિહાર જ નહીં, ઉત્તર ભારત અને નેપાળ સુધી વિસ્તરેલું હતું. આજે સદીઓ બાદ પણ આ પ્રદેશની સ્ત્રીઓ દ્વારા આ લોક પરંપરા જીવંત રહી શકી છે.

Denne historien er fra Abhiyaan Magazine 08/06/2024-utgaven av ABHIYAAN.

Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.

Denne historien er fra Abhiyaan Magazine 08/06/2024-utgaven av ABHIYAAN.

Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.

FLERE HISTORIER FRA ABHIYAANSe alt
સંપાદકીય
ABHIYAAN

સંપાદકીય

સ્વાગતમ્ અનલ નામ સંવત્સર

time-read
2 mins  |
Abhiyaan Magazine 02/11/2024
પરમ શ્રદ્ધાનું એક સરનામું!
ABHIYAAN

પરમ શ્રદ્ધાનું એક સરનામું!

અહીં જે વિશ્વાસની વાત કરી છે તે માનવી જીવનમાં શ્રદ્ધાનો જે એક ગોખલો શોધે છે તેની છે. દરેક માણસને પોતાના જીવનમાં આવું પરમ શ્રદ્ધાનું એક સરનામું જોઈતું હોય છે.

time-read
5 mins  |
Abhiyaan Magazine 02/11/2024
પંચામૃત
ABHIYAAN

પંચામૃત

કેટલાક શ્રદ્ધા ફેલાવે છે, કેટલાક અશ્રદ્ધા!

time-read
2 mins  |
Abhiyaan Magazine 02/11/2024
મોબાઇલ - ઇ-મેઇલ પછી હવે સપનામાં સફળ થઈ સંદેશા મોકલવાની શોધ
ABHIYAAN

મોબાઇલ - ઇ-મેઇલ પછી હવે સપનામાં સફળ થઈ સંદેશા મોકલવાની શોધ

દુનિયાની જુદી-જુદી સભ્યતાઓમાં વ્યક્તિને આવતાં સપનાંને લઈને જુદાં-જુદાં અર્થઘટનો કરનારાં શાસ્ત્રો ઉપલબ્ધ છે.

time-read
1 min  |
Abhiyaan Magazine 26/10/2024
હેન્ડ વોશ વાપરવું જોઈએ કે હેન્ડ સેનિટાઇઝર?
ABHIYAAN

હેન્ડ વોશ વાપરવું જોઈએ કે હેન્ડ સેનિટાઇઝર?

કોવિડ મહામારી દરમિયાન લોકોને હેન્ડ સેનિટાઇઝર વિશે ખ્યાલ આવ્યો.

time-read
1 min  |
Abhiyaan Magazine 26/10/2024
વિઝા વિમર્શ,
ABHIYAAN

વિઝા વિમર્શ,

ઇમરજન્સી એપોઇન્ટમેન્ટ

time-read
3 mins  |
Abhiyaan Magazine 26/10/2024
બિંજ-થિંગ
ABHIYAAN

બિંજ-થિંગ

કામ, જો જો ક્યાંક કરી ન નાખે ‘કામ’ તમામ

time-read
6 mins  |
Abhiyaan Magazine 26/10/2024
મિથુન દાની ‘ગરીબો કા અમિતાભ’થી ‘એ' કેટેગરીના હીરો સુધીની સફર
ABHIYAAN

મિથુન દાની ‘ગરીબો કા અમિતાભ’થી ‘એ' કેટેગરીના હીરો સુધીની સફર

ફિલ્મ ક્ષેત્રે ઉત્કૃષ્ટ પ્રદાન બદલ દાદા સાહેબ ફાળકે ઍવૉર્ડ માટે મિથુન ચક્રવર્તીનું નામ જાહેર થયા બાદ તેમણે કહ્યું હતું, ‘હું કોલકાતાની નાની ગલીઓમાંથી આવ્યો છું. મેં ખૂબ જ સંઘર્ષ કર્યો છે. મેં કરેલી અસાધારણ શરૂઆતને હું ક્યારે નહીં ભૂલી શકું. હું મારી જાતને પૂછું છું, શું આ સાચું છે? હું મારી ભાવનાને શબ્દમાં વ્યક્ત નહીં કરી શકું.’ *** રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર મળ્યા બાદ જ્યારે પત્રકાર ઇન્ટરવ્યૂ લેવા માટે આવ્યા ત્યારે મિથુન ચક્રવર્તી ભૂખના કારણે બોલી શકતા નહોતા. તેમણે પત્રકારને કહ્યું કે, પહેલાં તું જમાડ, પછી જ હું ઇન્ટરવ્યૂ આપીશ!

time-read
3 mins  |
Abhiyaan Magazine 26/10/2024
પ્રવાસન રક્ષા ભટ્ટ
ABHIYAAN

પ્રવાસન રક્ષા ભટ્ટ

રાજી નીશીનીવા પાર્ક, ઉત્તરાખંડ

time-read
5 mins  |
Abhiyaan Magazine 26/10/2024
ગાંધીજીની ખાદી જનસામાન્યની પહોંચથી દૂર
ABHIYAAN

ગાંધીજીની ખાદી જનસામાન્યની પહોંચથી દૂર

ગાંધીજીની ખાદી આજે માત્ર વારે-તહેવારે, સરકારી કાર્યક્રમોમાં કે ખૂબ પૈસાપાત્ર વ્યક્તિઓ પાસે જ દેખાય છે. ખૂબ મોંઘી ખાદી ખરીદવાનું સામાન્ય લોકોનું ગજું રહ્યું નથી. ખાદી મોંઘી થઈ એ માટે સરકારી અધિકારીઓની અવ્યવહારુ નીતિ જવાબદાર છે. આજે ખાદીના વણાટ સહિતનાં કામો માટે નવી પેઢી આવવા તૈયાર નથી. ઓછું વળતર અને વધુ મહેનતના કારણે કારીગરો ખાદીથી દૂર થઈ રહ્યા છે.

time-read
5 mins  |
Abhiyaan Magazine 26/10/2024