વર્તમાન સમયમાં સ્વાસ્થ્ય સાથે જોડાયેલી ઘણી સમસ્યાઓનો સામનો વ્યક્તિ કરી રહી છે. ગેસ, એસિડિટી, મેદસ્વીપણું, કબજિયાત વગેરે. આ બધી સમસ્યાઓ માટે મહદ્અંશે પાચનતંત્ર અને ચયાપચયની ક્રિયા જવાબદાર છે. પાચનતંત્ર એટલે ડાયજેસ્ટિવ સિસ્ટમ અને ચયાપચયની ક્રિયા એટલે મેટાબૉલિઝમ. મેટાબૉલિઝમ શરીરમાં થનારી રાસાયણિક પ્રક્રિયા છે. આપણે તેને ગુજરાતીમાં ચયાપચયની ક્રિયા તરીકે ઓળખીએ છીએ. શરીરમાં પોષક દ્રવ્યો અને પાચક રસ સાથે સંકળાયેલી ક્રિયા એટલે ચયાપચયની ક્રિયા. મેટાબૉલિક સિન્ડ્રોમ સમજવા માટે મેટાબૉલિઝમને સમજવું જરૂરી છે. મેટાબૉલિઝમની પ્રક્રિયામાં ઊભી થયેલી ખામી આ સિન્ડ્રોમ માટે જવાબદાર છે. આપણે જે પણ ભોજન આરોગીએ છીએ, તેમાં રહેલાં પોષક તત્ત્વોને ઊર્જામાં બદલવાનું કામ મેટાબૉલિઝમ કરે છે. આ પ્રક્રિયા શરીરમાં ચોવીસ કલાક ચાલતી જ રહે છે. રક્ત સંચાર અને શ્વાસોચ્છ્વાસની ક્રિયા જેવી ઘણી પ્રક્રિયાઓ સારા મેટાબૉલિઝમ પર આધારિત છે. એક સરવે અનુસાર આઇટી ક્ષેત્રમાં કામ કરી રહેલા ૫૦ ટકા યુવાનો મેટાબૉલિઝમ સિન્ડ્રોમના નિશાના પર છે.
મેટાબોલિઝમને બે ભાગમાં વહેંચી શકાય
કેટાબૉલિઝમ એટલે કે અપચય, તેમાં ભોજનનાં પોષક તત્ત્વો જેવા કે કાર્બોહાઇડ્રેટ, પ્રોટીન અને ફેટ વગેરેને ઊર્જામાં પરિવર્તિત કરવામાં આવે છે.
એનાબૉલિઝમ એટલે કે ઉપચય. આ પ્રક્રિયામાં ભોજનમાંથી મળેલી ઊર્જા શરીરમાં બનનારી નવી કોશિકાઓના નિર્માણ તેમ જ ક્ષતિગ્રસ્ત કોશિકાઓના મરમ્મતના કામમાં વપરાય છે.
જો મેટાબૉલિઝમ યોગ્ય રીતે કામ કરતું હોય તો વ્યક્તિ પોતાને ઊર્જાવાન તથા સક્રિયતા અનુભવે છે. શરીર ભોજનને તુરંત ઊર્જામાં બદલતું હોય છે, તેના કારણે શરીર પર ચરબી એકઠી નથી થતી અને મોટાપો નથી આવતો. એ જ રીતે જો મેટાબૉલિઝમ ધીમું હોય તો થાક લાગે છે અને સુસ્તી અનુભવાય છે. આગળ જતાં હાઇ બ્લડપ્રેશર, હૃદયરોગ અને મેદસ્વિતા જેવી સમસ્યાઓનું જોખમ વધી જાય છે. ગેસ, ખોરાકના પાચનમાં સમસ્યા, અપચો વગેરે જેવી સમસ્યાઓ મેટાબૉલિઝમની દેન છે. જીવનશૈલી સાથે જોડાયેલાં ઘણાં કારણોને લીધે મેટાબૉલિઝમ સ્લો થવા લાગે છે.
મેટાબોલિક સિન્ડ્રોમનાં લક્ષણો
Denne historien er fra Abhiyaan Magazine 28/09/2024-utgaven av ABHIYAAN.
Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.
Allerede abonnent ? Logg på
Denne historien er fra Abhiyaan Magazine 28/09/2024-utgaven av ABHIYAAN.
Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.
Allerede abonnent? Logg på
પ્રવાસન
ઓરિસ્સાનું કાશ્મીર: દરિંગબાડી
ચર્નિંગ ઘાટ
નવા વર્ષમાં તંદુરસ્ત થવા શું કરશો?
રાજકાજ
ટ્રમ્પનો વિજય: આંતરરાષ્ટ્રીય સમીકરણોમાં કેવી અસર થશે?
ઉત્સવો આપણને કંઈક કહી ગયા...
કળી કળીના રોમ ચમકતા, અજવાળાં કોઈ ઝીલો જી પાન પાનમાં ગાન છલકતાં, અજવાળાં કોઈ ઝીલો જી - લતા હિરાણી
સંપાદકીય
સ્વાગતમ્ અનલ નામ સંવત્સર
પરમ શ્રદ્ધાનું એક સરનામું!
અહીં જે વિશ્વાસની વાત કરી છે તે માનવી જીવનમાં શ્રદ્ધાનો જે એક ગોખલો શોધે છે તેની છે. દરેક માણસને પોતાના જીવનમાં આવું પરમ શ્રદ્ધાનું એક સરનામું જોઈતું હોય છે.
પંચામૃત
કેટલાક શ્રદ્ધા ફેલાવે છે, કેટલાક અશ્રદ્ધા!
મોબાઇલ - ઇ-મેઇલ પછી હવે સપનામાં સફળ થઈ સંદેશા મોકલવાની શોધ
દુનિયાની જુદી-જુદી સભ્યતાઓમાં વ્યક્તિને આવતાં સપનાંને લઈને જુદાં-જુદાં અર્થઘટનો કરનારાં શાસ્ત્રો ઉપલબ્ધ છે.
હેન્ડ વોશ વાપરવું જોઈએ કે હેન્ડ સેનિટાઇઝર?
કોવિડ મહામારી દરમિયાન લોકોને હેન્ડ સેનિટાઇઝર વિશે ખ્યાલ આવ્યો.
વિઝા વિમર્શ,
ઇમરજન્સી એપોઇન્ટમેન્ટ