શાળા-કૉલેજોમાં વિદ્યાર્થીઓનું વૅકેશન થોડાદવસો પહેલાં પૂર્ણ થયું તો એ જ અરસામાં ગીરના જંગલમાં વૅકેશન શરૂ થયું છે. હા, એશિયાઈ સિંહોના વિશ્વના એકમાત્ર સરનામા સમાન ગીર અભયારણ્યમાં ચોમાસાની સીઝનમાં ચાર મહિના વનરાજ સિંહ અને અન્ય પ્રાણી-પક્ષીઓ પણ વૅકેશનની મજા માણે છે. જંગલને ફરી પ્રાકૃતિક અવસ્થામાં લાવવા માટે આ ગાળા દરમિયાન ગીર અભયારણ્યમાં પ્રવાસીઓને પ્રવેશ અપાતો નથી. કહો કે આઠ મહિના ગીર જંગલમાં માણસોની સતત અવરજવરથી થયેલી નુકસાનીનું રિનોવેશન કરવાનો આ સમય છે.
ઉનાળા દરમિયાન 'સુકાઈ ગયેલું' ગીર વરસાદના આગમન સાથે ફરી લીલુંછમ્મ બનવા લાગે છે.
સાવજોની ડણકોથી ગાજતાં રહેતાં ગીર જંગલમાં આ દિવસોમાં પ્રવાસીઓને પ્રવેશ મળતો નથી એટલે કોઈએ ક્યારેય ગીર જંગલનું ચોમાસું માણ્યું નહીં હોય. વાદળોમાંથી વરસતા વરસાદના કુદરતી ફુવારાથી તરોતાજા બનેલી જીવસૃષ્ટિનો મનોરમ્ય અને આહ્લાદક નજારો ખરેખર કેવો અદ્ભુત હશે? આ પ્રશ્નનો જવાબ વિચારવા માત્રથી પણ મન પ્રફુલ્લિત બની જાય. માનવીની સૌથી પ્રિય ઋતુ એવી ચોમાસામાં ગીરની છટા કંઈક અલગ જ હોય છે. જાણે કે સોળે શણગાર સજી રહેલી દુલ્હન! ચાલો, આજે જાણીએ ગીર જંગલના ચોમાસાનો વિશિષ્ટ અનુભવ, વનવિભાગના અધિકારીઓ તથા વિશિષ્ટ સંજોગોમાં ગીરમાં જવાની જેમને છૂટ હોય એવા નિષ્ણાતો પાસેથી.
શું ચાલે છે ચોમાસા દરમિયાન ગીરમાં?
બીજાં દરેક જંગલની જેમ ગીરમાં પણ આ ચાર મહિનામાં આખી ફૂડ ચેન તૈયાર થાય છે. બાળકોને નાનપણમાં જે આહારકડી વિશે અભ્યાસ કરાવવામાં આવે છે એ આહારકડી આ ચાર મહિના દરમિયાન જંગલમાં તૈયાર થાય છે. ગીર જંગલના નિષ્ણાત અને વર્ષોના અનુભવી એવા સક્કરબાગ ઝૂ (પ્રાણી સંગહાલય)ના ભૂતપૂર્વ મુખ્ય અધિકારી આર.ડી. કટારા ગીરના ચોમાસા વિશે કહે છેઃ
Denne historien er fra July 22, 2024-utgaven av Chitralekha Gujarati.
Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.
Allerede abonnent ? Logg på
Denne historien er fra July 22, 2024-utgaven av Chitralekha Gujarati.
Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.
Allerede abonnent? Logg på
મિડલ ચાઈલ્ડ સિન્ડ્રોમઃ ન અહીંના... ન ત્યાંના
પરિવારના સૌથી મોટા અને સૌથી નાના બાળકને ઘણા ‘વિશેષાધિકાર’ મળે છે, પણ...
નવું વર્ષ... નવી શરૂઆાત
બીજાનું જોઈ જોઈને સંકલ્પ લેતાં હો તો પણ કમ સે કમ જાત માટે લીધેલાં વચન પૂરાં કરો... કોઈ ભાર રાખ્યા વગર
ગરમાવો અને બાર ર્માહનાની ઊર્જા મેળવવી છે?
શિયાળામાં શરીરને નીરોગી રાખે છે આ પાક અને વસાણાં.
પારાવાર સંઘર્ષ બન્યો અખૂટ શક્તિનો સ્રોત!
જન્મથી જ નિઃસહાય આ મહિલા બીજાનો સહારો બનવાનો નિશ્ચય કરીને બેઠી. શરીરથી દિવ્યાંગ, પણ મનથી મક્કમ એવાં ૬૨ વર્ષનાં આ સન્નારી અન્યોનાં સપનાં સાકાર કરવા જહેમત ઉઠાવી રહ્યાં છે.
જડીબુટ્ટીના જાણતલ કરે છે ઉપચાર
જંગલની કીમતી વનસ્પતિથી પ્રાચીન પદ્ધતિએ આરોગ્ય સારવાર કરતા આદિવાસી વૈદું ભગતનાં નામ-કામ બહુ અજાણ્યાં નથી.એમની સસ્તી અને કારગત ઔષધિય ચિકિત્સાકળાને હવે સરકારી પીઠબળ પણ મળી રહ્યું છે.
ત્રીજી રાજકીય ઈનિંગ્સમાં બાપુ કેટલા સફળ થશે?
૮૪ વર્ષના શંકરસિંહ વાઘેલા હવે ‘પ્રજાશક્તિ ડેમોક્રેટિક પાર્ટી' નામે નવો રાજકીય પક્ષ લઈને ફરી વાર ગુજરાતના રાજકીય રણમેદાનમાં કૂદ્યા છે. બાપુનો આ રાજકીય દાવ ખરેખર છે શું?
લેભાગુ ભૂવા-તાંત્રિક હજી કેટલાને ખુવાર કરશે?
ચમત્કાર અને પરચાની વાતો પ્રસરાવી પૈસા, પદ, પ્રતિષ્ઠા અપાવવાનો તથા અસાધ્ય બીમારીની સારવાર કરી આપવાનો દાવો કરતા તાંત્રિક અને ભૂવા ગુજરાતમાં વધતા જાય છે. આવી અંધશ્રદ્ધા ડામવા કાયદો છે, તેમ છતાંય લોકો એમની જાળમાં ફસાયા જ કરે છે. હદ તો એ છે કે હમણાં આવો એક ભૂવો અમદાવાદની હૉસ્પિટલમાં એક દરદીના ‘ઈલાજ’ માટે પહોંચી ગયો!
પાનખરનું પ્લાનિંગ અને એકલતાના કિનારા
આપણે ત્યાં વૃદ્ધોની વસતિ સામાન્ય રીતે મોટી છે અને આરોગ્યસંભાળ ને સુવિધાને કારણે એમાં ઉમેરો થઈ રહ્યો છે. લોકોની આવરદા તો વધી છે, પરંતુ અનેક શારીરિક, મનોવૈજ્ઞાનિક અને સામાજિક પરિવર્તનોનો સામનો કરવો પડતો હોવાથી બધા પોતાની ભાવના અને ખુશીથી જીવી શકતા નથી. એમાંના ઘણા લોકો વૃદ્ધાવસ્થામાં એકલતા અને હતાશાનો અનુભવ કરે છે.
માનું દૂધ પણ અમૃત સમાન રહ્યું નથી!
નવજાત શિશુનો પહેલો આહાર એટલે એની જનેતાનું દૂધ. એ દૂધ જે બાળક માટે અનેક વ્યાધિ સામેનું ટૉનિક પણ છે. જો કે હવે એવો દાવો કરી શકાય એમ નથી. હવા અને પાણીમાં ઠલવાતાં વિષારી તત્ત્વો તથા કેમિકલ્સ કોઈ ને કોઈ રીતે આપણા શરીરમાં પહોંચે છે. એ પ્રમાણ એટલું વધી ગયું છે કે એનાથી તો હવે માતાનું દૂધ સુદ્ધાં અભડાઈ ગયું છે.
સંવેદનશીલ સાહિત્યકારના મનોજગતમાં ડોકિયું
સામાજિક નિસબત સાથે લલિત સાહિત્યનું સંતુલન જાળવી સાતત્યથી સર્જન કરતાં હિમાંશી શેલતને પ્રતિષ્ઠિત ‘કુવેમ્પૂ રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર' જાહેર થયો છે ત્યારે આ...
