ప్రతిమ పరమాత్ముని ప్రతీక

మన భారతీయ అధ్యాత్మవిద్య నిత్యజీవితంతో ముడిపడి ఉంది. దైనందిన జీవితంలో మనం ఆచరించే గృహకృత్యాలతో పాటు విద్య, కళలు, కావ్యశాస్త్రాల అభ్యాసం వంటి ప్రతి పనిలోనూ ఆధ్యాత్మికత అంతర్లీనంగా సాగుతూ ఉంటుంది

- - కె.వి. ప్రసాదవర్మ

మన భారతీయ అధ్యాత్మవిద్య నిత్యజీవితంతో ముడిపడి ఉంది. దైనందిన జీవితంలో మనం ఆచరించే గృహకృత్యాలతో పాటు విద్య, కళలు, కావ్యశాస్త్రాల అభ్యాసం వంటి ప్రతి పనిలోనూ ఆధ్యాత్మికత అంతర్లీనంగా సాగుతూ ఉంటుంది.భగవత్తత్త్వం గురించి అవగాహనా ప్రస్థానంలో మొదటిమెట్టు విగ్రహారాధన. భక్తికి ఏదైనా ఒక అధిష్ఠానం, ఆలంబనం అవసరం. అధిష్ఠాన రహితంగా భక్తి ఉండదు. కాబట్టి సగుణోపాసనతో ప్రారంభం కావలసిందే! లక్ష్యం నిలవడానికి, ఏకాగ్రత సిద్ధించడానికి రూపం అనేక విధాల సహాయపడుతుందనడంలో సందేహం లేదు.భగవంతుడు పర, వ్యూహ, విభవ, అంతర్యామి, అనే అయిదు తత్వాలలో ఉంటాడని ఆగమాలు చెబుతున్నాయి.అందులో అర్చామూర్తే విగ్రహరూపంలో ఉంటాడు. అర్చావతారం ఎప్పుడూ ఉండేది, భక్తులు ఎప్పుడైనా ఉపాసించడానికి వీలున్నది.'ఉపాసకానాం కార్యాదౌ బ్రహ్మణో రూపకల్పనా ఉపాసకుని కార్యసిద్ధి కోసం నిరాకారుడైన పరమేశ్వరునికి రూపం ఏర్పాటు చేశారు.' ఎంతటి మూర్ఖుడైనా తానొక రాతిబొమ్మను ఉపాసిస్తున్నాను అని భావించడు కదా! ఆ మూర్తి యందు ఇష్టదేవతా ధ్యానాన్నే భక్తుడు చేస్తాడు.

నిజానికి పరబ్రహ్మ తత్త్వం ఇంద్రియాలకు అందనిది, నామరూప గుణాతీతమైనది. ఈ అవగాహన ఉన్నవారు, 'హరిమయము విశ్వమంతయు' అని అనుకోగలిగిన విజ్ఞులు నూటికో కోటికో ఒకరుండవచ్చు. మిగిలిన వారందరూ సాధారణ సాధకులే. అలాంటివారికి పరమేశ్వరునిపై ఏకాగ్రత కుదరడానికి సాధనం సాకార దైవోపాసనయే. సాధనలో పురోగమించేకొద్దీ మనసులోనే మహేశ్వరుడున్నాడన్న ఎరుక కలగవచ్చు. మానవులందరూ ఒకే విధమైన మానసిక పరిపక్వత, ధీశక్తి కలవారు కారన్నది సత్యం. అందువల్ల ఆయా స్థాయులలో ఉన్నవారు తరించడానికి ఎన్నో మార్గాలు చూపింది హిందూధర్మం. అదే ఆర్షధర్మ వైశిష్ట్యం. ప్రతిమా స్వల్ప బుద్ధీనాం యోగినాం