હજુ ગણતરીનાં વર્ષો પહેલાં સુધી આપણા સમાજમાં સ્ત્રીઓની માસિકચક્ર સહિતની જાતીય બાબતોને ચર્ચાયોગ્ય માનવામાં આવતી ન હતી. ઊલટું જાહેરમાં એ અંગેની વાતચીતને શરમજનક માનીને મોટા ભાગે ટાળવામાં આવતી. તેને મંચ પર ચર્ચાનો નહીં, પણ છાને ખૂણે કાનમાં ગણગણી લેવાનો વિષય ગણાતો. વર્ષોના સંઘર્ષ બાદ હવે આ મુદ્દાઓ વિશે સ્ત્રીઓ ખૂલીને બોલી શકે છે. કપડાંને બદલે સૅનેટરી પૅડની જરૂરિયાત હવે લકઝરી નથી ગણાતી. ઋતુચક્રને તદ્દન નૈસર્ગિક ક્રિયા માનીને તેનો સહજ સ્વીકાર થયો છે. એ માટેની જરૂરિયાતોને પ્રાથમિકતા આપવાનું શરૂ થયું છે. આ ક્ષણે ૨૦૧૮માં આવેલી અક્ષયકુમારની ફિલ્મ ‘પેડમેન’ યાદ આવે છે? જેના દ્વારા આપણને ભારતના પ્રથમ પૅડમેન ‘અરુણાચલમ મુરુગનંતમ’નો પરિચય થયો. તેમણે ગ્રામીણ મહિલાઓને પોષાય તેવા પૅડ બનાવવાની શરૂઆત કરી હતી. હાલના સમયમાં સંતાડી રાખવાની ‘એ’ વાતને સ્વચ્છતા અને જાગૃતિના પંથે જોઈને ખરી આધુનિકતાનો ભાવ અનુભવાય છે.
આ જાગૃતિના પગલે દર મહિને અંદાજિત ૧ બિલિયનથી વધુ સૅનિટરી પૅડનો વપરાશ થઈ રહ્યો છે, પરંતુ આ આંદોલનની શરૂઆત સાથે એક વિચિત્ર સમસ્યાનો પણ જન્મ થયો છે. એ છે વપરાયેલા સૅનેટરી પૅડ્સના નિકાલની સમસ્યા. હવે આ વિશે જાણ્યા પછી ઉપર જણાવેલો ૧ બિલિયનનો આંકડો વરવો લાગે છે, નહીં! આ સમસ્યાની ગંભીરતા સમજી શકાય છે. દર મહિને મહિલાઓ દ્વારા આશરે ૧ બિલિયન સૅનિટરી વેસ્ટ પેદા થાય છે. ૯૦% સ્ત્રીઓ જે રેગ્યુલર પૅડ્સનો ઉપયોગ કરી રહી છે તે મુખ્યત્વે પ્લાસ્ટિકમાંથી બને છે. તેને સીધું જમીન પર કે જળાશયોના વહાવી દેવામાં આવે છે. સીધું કચરામાં ફેંકી દેવાથી ડમ્પ યાર્ડમાં કામ કરતાં લોકોને કેટલી ગંદકી અને બીમારીઓનો સામનો કરવો પડતો હશે એ સમજી શકાય છે. મોટી-મોટી કંપનીઓ જે સૅનેટરી પૅડ્સ બનાવે છે બાયોડિગ્રેડેબલ હોતાં નથી એટલે કે તેની વિઘટન પ્રક્રિયા નહિવત્ હોય છે. આ કચરામાં સતત ઉમેરો થવાથી પ્રદૂષણમાં ઉત્તરોત્તર વધારો થતો રહે છે.
આ સમસ્યાની ગંભીરતા સમજીને ઘણા પર્યાવરણ રક્ષકોને કમર કસી છે. સ્ત્રીઓની શારીરિક સુરક્ષા સાથે પર્યાવરણની પણ સુરક્ષાને પણ મહત્ત્વ આપીને તેની જાળવણી કરવા માટે આપણા અમદાવાદમાં સ્થાપિત ‘સાથી ઇકો ઇનોવેશન' નામની સોશિયલ એન્ટરપ્રાઇઝ કંપની મેદાનમાં આવી છે.
This story is from the June 17, 2023 edition of ABHIYAAN.
Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.
Already a subscriber ? Sign In
This story is from the June 17, 2023 edition of ABHIYAAN.
Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.
Already a subscriber? Sign In
સંપાદકીય
સ્વાગતમ્ અનલ નામ સંવત્સર
પરમ શ્રદ્ધાનું એક સરનામું!
અહીં જે વિશ્વાસની વાત કરી છે તે માનવી જીવનમાં શ્રદ્ધાનો જે એક ગોખલો શોધે છે તેની છે. દરેક માણસને પોતાના જીવનમાં આવું પરમ શ્રદ્ધાનું એક સરનામું જોઈતું હોય છે.
પંચામૃત
કેટલાક શ્રદ્ધા ફેલાવે છે, કેટલાક અશ્રદ્ધા!
મોબાઇલ - ઇ-મેઇલ પછી હવે સપનામાં સફળ થઈ સંદેશા મોકલવાની શોધ
દુનિયાની જુદી-જુદી સભ્યતાઓમાં વ્યક્તિને આવતાં સપનાંને લઈને જુદાં-જુદાં અર્થઘટનો કરનારાં શાસ્ત્રો ઉપલબ્ધ છે.
હેન્ડ વોશ વાપરવું જોઈએ કે હેન્ડ સેનિટાઇઝર?
કોવિડ મહામારી દરમિયાન લોકોને હેન્ડ સેનિટાઇઝર વિશે ખ્યાલ આવ્યો.
વિઝા વિમર્શ,
ઇમરજન્સી એપોઇન્ટમેન્ટ
બિંજ-થિંગ
કામ, જો જો ક્યાંક કરી ન નાખે ‘કામ’ તમામ
મિથુન દાની ‘ગરીબો કા અમિતાભ’થી ‘એ' કેટેગરીના હીરો સુધીની સફર
ફિલ્મ ક્ષેત્રે ઉત્કૃષ્ટ પ્રદાન બદલ દાદા સાહેબ ફાળકે ઍવૉર્ડ માટે મિથુન ચક્રવર્તીનું નામ જાહેર થયા બાદ તેમણે કહ્યું હતું, ‘હું કોલકાતાની નાની ગલીઓમાંથી આવ્યો છું. મેં ખૂબ જ સંઘર્ષ કર્યો છે. મેં કરેલી અસાધારણ શરૂઆતને હું ક્યારે નહીં ભૂલી શકું. હું મારી જાતને પૂછું છું, શું આ સાચું છે? હું મારી ભાવનાને શબ્દમાં વ્યક્ત નહીં કરી શકું.’ *** રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર મળ્યા બાદ જ્યારે પત્રકાર ઇન્ટરવ્યૂ લેવા માટે આવ્યા ત્યારે મિથુન ચક્રવર્તી ભૂખના કારણે બોલી શકતા નહોતા. તેમણે પત્રકારને કહ્યું કે, પહેલાં તું જમાડ, પછી જ હું ઇન્ટરવ્યૂ આપીશ!
પ્રવાસન રક્ષા ભટ્ટ
રાજી નીશીનીવા પાર્ક, ઉત્તરાખંડ
ગાંધીજીની ખાદી જનસામાન્યની પહોંચથી દૂર
ગાંધીજીની ખાદી આજે માત્ર વારે-તહેવારે, સરકારી કાર્યક્રમોમાં કે ખૂબ પૈસાપાત્ર વ્યક્તિઓ પાસે જ દેખાય છે. ખૂબ મોંઘી ખાદી ખરીદવાનું સામાન્ય લોકોનું ગજું રહ્યું નથી. ખાદી મોંઘી થઈ એ માટે સરકારી અધિકારીઓની અવ્યવહારુ નીતિ જવાબદાર છે. આજે ખાદીના વણાટ સહિતનાં કામો માટે નવી પેઢી આવવા તૈયાર નથી. ઓછું વળતર અને વધુ મહેનતના કારણે કારીગરો ખાદીથી દૂર થઈ રહ્યા છે.
