જીવન એક રહસ્ય

સ્ટ્રેટેજી છે કે આસપાસનું શક્ય એટલું બાજુમાં મૂકી આગળ જવું. તે પ્રોસિજરને રિડક્શન કર્યું કહે છે. ફાઇન એન્ડ ડિફાઇન. ડિફાઇન એન્ડ ફાઇન જીવન પોતાને પ્રગટ કરે છે એટલે કે જીવનની ગડીઓ એ પોતે ઉકેલે છે. જીવન જીવનાર જીવન જીવે છે, પણ જીવનને ત્યારે સમજી શકે છે જ્યારે જીવન સ્વયં વિષે જણાવે છે

- ગૌરાંગ અમીન

દરરોજ સવારે લોકો ઊંઘમાંથી બહાર આવે છે અથવા જાગે છે. કે પછી લોકો જ્યારે ઊંઘનો ત્યાગ કરે છે ત્યારે સવાર પડે છે. કહે છે કે જાગ્યા ત્યારથી સવાર. આદિમાનવને ક્યારેક નિદ્રામાંથી જાગે ’ને આંખ ખૂલે એવું થતું કે એ હાલ જન્મ્યો. ક્યારેક તેને એવું થતું કે એ બીજી વાર જન્મ્યો. ખુદ અનુભવથી ઘડાયા પછી કે કોઈ બીજાના અનુભવ જોઈ યા સાંભળી ગુફાનો માણસ સવારે ઊઠી આશ્ચર્યમાં પડતો કે એ હજુ જીવંત છે. અનેક બ્રહ્માંડ છે તેવું જાણતા વૈજ્ઞાનિકને ડીપ સ્લીપ પછી આંખ ખોલે તો આઘાત નહીં લાગતો હોય કે હજુ હું અહીં પૃથ્વી પર જ છું? આપણે રોજ પથારી છોડીને કેટલીય ક્રિયા ભૂતકાળમાં કરેલી એ જ ફરી કરવાની. બપોર પડે ’ને પછી સાંજ ’ને અંતે રાત, એટલે પાછું ઘોરવા પડવાનું. પરિવર્તન સંસારનો નિયમ છે તેવું બોલ બોલ કરવા સાથે વિચારીએ કે શું જે નવા દિવસે કે નવી રાતે પણ ઓવરઑલ બદલાતું નથી તેનું નામ જીવન છે? લાખો વર્ષ સુધી લાખો મનુષ્યોએ લગભગ એકબીજા જેવું જ જીવન જીવી નાખ્યું. જેમ જેમ ઇન્સાન સિવિલાઇઝ્ડ થતો ગયો તેમ તેમ સીન બદલાતો ગયો. કે પછી સીનમાં ચેન્જ લાવવાની પ્રક્રિયાના પરિણામ રૂપે માનવી સામાજિક થતો ગયો. દશ્યનું અંગ્રેજી સીન, આમ સ્પેલિંગ બદલો તો સીન અર્થાત્ જે પાસ્ટમાં જોયું હતું તે ’ને તેમ બદલો તો પાપ. માનવી રાજકીય, સાંસ્કૃતિક ’ને આર્થિક થયો. તાર્કિક ’ને વૈજ્ઞાનિક થયો. છતાં જીવન એટલે શું? જીવનનું રહસ્ય શું છે? જીવવું કોને કહેવાય? આવા સવાલો મૃત્યુ ના પામ્યા.