થોડા સમય પહેલાં એક જાણીતા ગુજરાતી અદાકાર સાથે વિવિધ વિષય પર ગપ્પાં ચાલી રહ્યાં હતાં, એમાં શ્રાવણ મહિનાનો વિષય નીકળતાં એ કહેઃ ‘બાળપણની મારી અનેક સ્મૃતિમાંની એક છે, શ્રાવણ માસનાં ઉપવાસ-એકટાણાં. ના.. ના, મેં ક્યારેય કોઈ ઉપવાસ કર્યા નથી, કરતો નથી, પણ મારાં દાદીમા ચુસ્તપણે બધાં વ્રત કરતાં. મને આકર્ષણ રહેતું એ દિવસોમાં બનતા ફરાળનું. ખાસ તો સાબુદાણા વડાંનું, સાબુદાણા ખીચડીનું, સાથે સ્વીટ દહીંનું અથવા અનાજમાંથી બનતા પોરીજ કે રાબ જેવા મોરૈયાનું. શાક-રોટલી, દાળ-ભાતના રૂટિનમાંથી સ્વાદિષ્ટ ચેન્જ મળતો.’
ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર અથવા હિંદુ કૅલેન્ડર પ્રમાણે શ્રાવણ માસ એટલે વર્ષનો પવિત્ર મહિનો. આમ તો અષાઢી એકાદશીથી કાર્તિકી અગિયારસ વચ્ચેના ગાળામાં જન્માષ્ટમી, નવરાત્રિ જેવાં પર્વ આવે. આ દરમિયાન વિવિધ હિંદુ સમુદાય ઉપવાસ રાખે. કોઈ નકોરડા ઉપવાસ રાખે તો કોઈ ફરાળ ડાયેટ પર રહે. આ દિવસો દરમિયાન શું ખાઈ શકાય અને શું નહીં એ એક માન્યતાનો સવાલ છે, જેમ કે ઘણા લોકો આ દિવસોમાં વધ્યુંઘટ્યું ભોજન, રીંગણ-મૂળો-કાંદા-લસણ જેવો તામસિક ગણાતો આહાર, વગેરે લેવાનું ટાળે. શું ખાઈ શકાય? તાજાં ફળ, ફળની વાનગીઓ, સાબુદાણા અને રાજગરાથી લઈને સામો, દૂધી, પરવળ, બટેટાં, સૂરણ, રતાળું, કંદ, શક્કરિયાં, શિંગોડા, સાબુદાણા ગોળ, તેલ તથા દૂધ તથા દૂધમાંથી બનેલાં દહીં-લસ્સી-મોળી છાશ-ઘી... ટૂંકમાં, સહેલાઈથી પચી જાય એવા આહારની પરિમિશન છે. નમકની છૂટ નથી, પણ હા, સિંધવ મીઠું વાપરી શકાય.
ખરેખર તો ફરાળનો ઉદ્દેશ બીબાંઢાળ જિવાતાં જીવનમાં ચેન્જ આવે, ઋતુ સાથે અનુકૂલન થાય, ધાર્મિક તેમ જ સામાજિક આસ્થા સાથે આરોગ્ય જળવાય એ છે એટલે આ દિવસો દરમિયાન ફળાહાર અથવા ફરાળ આરોગવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે. ઔર એક કારણ એ પણ છે કે વર્ષાઋતુની કે ભેજવાળી આબોહવાની અસર કેવળ શરીર પર જ નથી થતી, બલકે પાણી, શાકભાજી, અનાજ, કઠોળ, વગેરે પર પણ થાય છે.
હવે ધર્મ કહો કે ધર્મ પાછળનું સાયન્સ કહો, શ્રાવણમાં ઉપવાસ-એકટાણાં રાખવાની કે પછી શ્રાવણિયા સોમવાર રાખવાની પ્રથા વર્ષોથી ચાલી આવે છે. કોઈ વળી પહેલો ને છેલ્લો સોમવાર કરે. આ દિવસોમાં જેની પરમિશન છે એવી સામગ્રીમાંથી બનેલો આહાર કાં તો ઘરે બને અથવા આવો આહાર પીરસતી રેસ્ટોરાંમાં આરોગવામાં આવે.
This story is from the September 04, 2023 edition of Chitralekha Gujarati.
Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.
Already a subscriber ? Sign In
This story is from the September 04, 2023 edition of Chitralekha Gujarati.
Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.
Already a subscriber? Sign In
મન હોય તો માળવે જવાય...અને મેડલ પણ જિતાય.
ઉંમરના છ દાયકા પાર કરી ચૂકેલી આ મહિલાને જીવનમાં કંઈક કરવાનું બાકી હોય એમ લાગ્યા કરતું એટલે એમણે સ્વિમિંગ શીખવાનું શરૂ કર્યું. એટલું જ નહીં, રાજ્ય લેવલે અનેક હરીફાઈમાં ભાગ લઈ વિજયી પણ બન્યાં. એ પછીય કંઈક અધૂરપ લાગતી તો ભરતનાટ્યમ તથા કથક જેવાં ક્લાસિકલ નૃત્ય શીખ્યાં અને એમાં પણ વિશારદ હાંસિલ કરી. એ સાઈકલિંગ કરે, ક્લાસ ચલાવે અને સાથે જીવનથી નિરાશ થયેલી મહિલાઓમાં ઊર્જા ભરવાનું કામ પણ કરે.
અનલિસ્ટેડ સ્ટૉક્સમાં રોકાણ કરવું છે? ...કરવું જોઈએ?
શું તમે જાણો છો, હવે અનલિસ્ટેડ સ્ટૉક્સમાં રોકાણનો ટ્રેન્ડ વધી રહ્યો છે... આવા સ્ટૉક્સમાં રોકાણ કરવાનાં કારણ અને રીત શું હોય છે? આ રોકાણ કરવું જોઈએ ખરું? ચાલો સમજીએ, અનલિસ્ટેડ સ્ટૉક્સની નાની માર્કેટને, જે ધીમે ધીમે મોટી થતી જાય છે.
ટ્રમ્પના વિજયનું ભારત કનેક્શન જાણવા જેવું છે.
રસાકસીની ધારણાવાળી અમેરિકન પ્રમુખપદની ચૂંટણીમાં ભૂતપૂર્વ પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે એકતરફી જીત મેળવીને વિશ્વઆખાને સ્તબ્ધ કરી દીધું. ટ્રમ્પના આ ભવ્ય વિજય પાછળ ઘણા ઈન્ડિયન અમેરિકન્સની પણ મહેનત છે. હવે એમના પ્રધાનમંડળમાં ભારતીય કે હિંદુ કનેક્શન્સ ધરાવતા રાજકારણીઓને સ્થાન મળશે કે નહીં એની ચર્ચા છે.
ગુજરાતમાં હવે ડૉગ પકડશે દારૂ!
ચોરી, લૂંટ કે મર્ડરની ઘટનાના આરોપી સુધી પહોંચવા પોલીસજવાનોની સાથે ડૉગ સ્ક્વૉડ જોવા મળે એ કોઈ નવી વાત નથી. દાયકાઓથી પોલીસતંત્ર શ્વાનને એવી તાલીમ આપે છે કે જે ગુનેગારના સગડ મેળવવામાં મદદરૂપ થાય છે. ગુજરાત પોલીસે હવે ડૉગને તાલીમ આપવામાં એક ડગલું આગળ વધીને ક્યાંય દારૂ સંતાડવામાં આવ્યો હોય એ શોધી શકે એ માટે ખાસ બે ‘આલ્કોહોલ ડિટેક્શન ડૉગ’ તૈયાર કર્યા છે.
લગ્ન પછી સ્ત્રીએ કેમ નોકરી છોડવી પડે છે?
આને ‘પરણવાની સજા’ કહો કે બીજું કંઈ, આ છે તો હકીકત અને આંકડા પણ એમ જ બોલે છે.
અવગણવા જેવી નથી આ વ્યાધિ
ગર્ભાવસ્થામાં એનિમિયા સ્ત્રી ઉપરાંત ગર્ભસ્થ શિશુના સ્વાસ્થ્ય સામે જોખમ ઊભું થાય એ પહેલાં ચેતી જાવ...
મહેમાનો માટે બનાવો ટાફ્ટ બ્સ્ટેિબલ બિરયાની
દિવાળીમાં બહારના નાસ્તા અને તેલવાળો ખોરાક ખાઈને કંટાળી ગયા છો?
પોતાના ઘરમાં જ નહીં, અન્ય હિલાનાં જીવનમાં પણ ફેલાવી... સફળતાની મીઠાશ!
સ્વભાવે અંતર્મુખી એ મહિલા ઈન્ટિરિયર ડિઝાઈનર તો બની, પરંતુ લોકોનાં ઘરને સજાવવાને બદલે ઘરેથી રસોઈકળાથી નાની સ્ટાર્ટ-અપ કંપની શરૂ કરી અન્ય મહિલાનાં જીવન સજાવ્યાં. આ અમદાવાદી માનુનીની ચૉકલેટ્સનો સ્વાદ દેશ-વિદેશની દાઢે વળગ્યો છે.
વીરપુરથી કોચી સુધી જલારામજયંતીની ધૂમ
ખાસ્સી ગુજરાતી વસતિ ધરાવતા કોચીના ‘મિની હરિદ્વાર' સમા મટનચેરી વિસ્તારનું જલારામ ધામ.
હાથી આપણો મિત્ર છે, આપણેય એના સાથી બનવું પડશે...
વનવગડામાં પણ માણસજાતનો કોઈ એક દોસ્ત વસતો હોય તો એ છે ગજરાજ. જંગલી જીવોમાં સૌથી વધુ સમજદાર અને સૌથી વધુ સંવેદનશીલ એવા હાથીભાઈ સાથે માણસોનો નાતો આમ તો બહુ જૂનો છે, આપણે હાથીની પૂજા પણ કરીએ છીએ, પરંતુ હમણાં હમણાં હાથી અને માનવ વચ્ચે ઘર્ષણના અનેક કિસ્સા બની રહ્યા છે.
