ઘોર વિડંબના માવતર પ્રત્યે સંતાનને એની ફરજ યાદ અપાવવા કાયદો ઘડવો પડે?
Chitralekha Gujarati|September 18, 2023
આપણા કહેવાતા ભદ્ર સમાજમાં આજે પણ ‘અવતાર’, ‘સ્વર્ગ’ ને ‘બાગબાન’વાળી થાય છે. સંતાનો દ્વારા માતા-પિતાની સંપત્તિ પડાવી એમને શારીરિક-માનસિક યાતના આપવાના કિસ્સા જોવા મળે છે. આવા સંજોગોમાં દેશના વડીલો માટે બનાવવામાં ‘ધ મેઈન્ટેનન્સ ઍન્ડ વેલ્ફેર ઑફ પેરન્ટ્સ ઍન્ડ સિનિયર સિટિઝન ઍક્ટ’ને પંદર વર્ષ થયાં છે ત્યારે જાણીએ શું પરિસ્થિતિ છે આજે? કોણ અને કેટલાં માવતર એનો સહારો લઈ રહ્યાં છે.
હેતલ રાવ (અમદાવાદ)
ઘોર વિડંબના માવતર પ્રત્યે સંતાનને એની ફરજ યાદ અપાવવા કાયદો ઘડવો પડે?

કિશનકાકાનો એક સમયે અમદાવાદમાં દબદબો હતો. એમની આગળપાછળ લોકોનો મેળાવડો જામતો. વૃદ્ધાશ્રમો તથા અન્ય સેવાભાવી સંસ્થામાં નિયમિત ફંડફાળો આપતા એ કિશનકાકા આયુના છેલ્લા દિવસોમાં ધોધમાર વરસતા વરસાદથી બચવા બંધ દુકાનોનાં છાપરાંનો સહારો લેતા અથવા ઝાડ નીચે ઊભા રહી જતા. સંતાનો સામે એ અસહાય બની ગયા હતા. એમાં જીવનસંગિનીનો સાથ પણ છૂટી ગયો. હતાશ કિશનકાકાને સમજાઈ ગયું કે જે ત્રણ દીકરાનો ભાર પોતાના ખભે ઊંચક્યો હતો એ ત્રણમાંથી કોઈ એમને રાખવા તૈયાર નથી. પિતાની ખોટી સહી કરાવી એમની મિલકત પડાવી લીધા બાદ દીકરાઓએ સ્પષ્ટ કહી દીધું: પપ્પા, હવે તમે આ ઘરમાંથી જઈ શકો છો.

જીવનઆખું ખુમારીથી જીવેલા કિશનકાકા ઓળખ છુપાવી થોડા દિવસ કોઈ મંદિરના ઓટલે રહ્યા તો ક્યારેક માથે કપડું ઓઢી માગીને ખાધું.

અમુક સામાજિક સંસ્થાએ મદદ માટે હાથ લંબાવ્યો, પણ સંતાનોની સામે એ બોલવા તૈયાર ન થયા. આત્મસમ્માનને વારંવાર ઠેસ પહોંચતાં છેવટે એમણે જીવન ટૂંકાવી દીધું. અમદાવાદમાં બનેલી આ એક સાવ સાચી ઘટના છે.

ડિમ્પલ શાહઃ સંતાનો ગમે એટલાં હેરાન કરે તો પણ માતા-પિતા અરજી કરવા જલદી તૈયાર નથી થતાં.

ગુજરાતને ગાતું કરનારા અવિનાશ વ્યાસની અનેક અમર રચનામાંની એક છેઃ કહું છું જવાનીને, પાછી વળી જા, કે ઘડપણનું ઘર મારું આવી ગયું છે. એક વાર ગયા પછી કદીય પાછું ન આવનારું બચપણ અને યુવાની તથા આવ્યા પછી કદીય ન જનારી વૃદ્ધાવસ્થા એ જીવનનું સત્ય છે.. અને વૃદ્ધાવસ્થામાં જ્યારે સતત સગપણની જરૂર હોય ને એ જ સાથ ન દે તો? આ પણ એક વરવું સત્ય છે.

સંતાનોને ઉછેરવાં, એમને પગભર કરવાં આખી જિંદગી માતા-પિતા જાતજાતની મુશ્કેલીનો સામનો કરે છે. એમનાં સપનાં સાકાર કરવા પોતાનાં જીવન ન્યોચ્છાવર કરે છે. એ જ સંતાનો વૃદ્ધ માતા-પિતાની જવાબદારી ઉઠાવવા તૈયાર થતાં નથી, બલકે ક્યારેક એમની મરણમૂડી છેતરપિંડી કરીને પડાવી લે છે. અલબત્ત, બધાં સંતાન આમ જ કરે છે એવું કહેવાનો આશય નથી, પરંતુ સમાજમાં આવા કિસ્સા સતત વધી રહ્યા છે અને જીવનની ગાડી ચાલતી રાખવા માતા-પિતાએ કાયદાનો આશરો લેવો પડે છે. હા, ૨૦૦૭માં કેન્દ્ર સરકારે માતા-પિતા અને વરિષ્ઠ નાગરિકો માટે એક કાયદો ઘડ્યો, જેનો મુખ્ય હેતુ સંતાનો પોતાનાં માતા-પિતાની યોગ્ય સારસંભાળ રાખે એ છે.

This story is from the September 18, 2023 edition of Chitralekha Gujarati.

Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.

This story is from the September 18, 2023 edition of Chitralekha Gujarati.

Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.

MORE STORIES FROM CHITRALEKHA GUJARATIView All
ઈન્ફોર્મેશન ઈ ઓવરલોડઃ આપણે જાણકાર મૂર્ખ બની રહ્યા છીએ...
Chitralekha Gujarati

ઈન્ફોર્મેશન ઈ ઓવરલોડઃ આપણે જાણકાર મૂર્ખ બની રહ્યા છીએ...

સમાચાર ચૅનલો, સોશિયલ મિડિયા, સિરિયલો અને ફિલ્મોનું કામ લોકોને ચોંકાવવાનું છે. લોકો ચોંકે તો એમાં વધુ ચોંટે. લોકો વધુ ચોંટે તો ઍડ્વર્ટાઈઝમેન્ટ્સ વધુ આવે. આપણા ચોંકવા અને ચોંટવા પાછળ અર્થશાસ્ત્ર કામ કરે છે. આપણે ચોંકવાને બદલે વિચાર કરતાં થઈએ એમાં આ ‘અર્થશાસ્ત્રી’ને રસ નથી.

time-read
1 min  |
December 23, 2024
આ તો બકરું કાઢતાં ઊંટ પેસી જવાનું છે!
Chitralekha Gujarati

આ તો બકરું કાઢતાં ઊંટ પેસી જવાનું છે!

કશ્મીર મુદ્દે ભારતની પડખે ઊભા રહેનારા ગણ્યાગાંઠ્યા મુસ્લિમ દેશોમાંના એક એવા સિરિયામાં સત્તાપલટો થયો છે. વર્ષો સુધી એક પરિવારે એની જોહુકમીથી તાબામાં રાખેલી પ્રજા અત્યારે તો ઉન્માદે ચડી છે, પણ ‘અલ-કાયદા’ જેવી જડ માનસિકતા ધરાવતા સંગઠન પાસેથી સિરિયન નાગરિકો શું અપેક્ષા રાખી શકશે?

time-read
3 mins  |
December 23, 2024
જસ્ટ એક મિનિટ...
Chitralekha Gujarati

જસ્ટ એક મિનિટ...

ખરેખર, આપવાનો આનંદ (joy of giving) એ કોઈ પણ માણસની સર્વશ્રેષ્ઠ અનુભૂતિ છે.

time-read
1 min  |
December 23, 2024
લૂંટવા માટે બધા તૈયાર છે
Chitralekha Gujarati

લૂંટવા માટે બધા તૈયાર છે

લૂંટાવે છે બે હાથે, એ ઈશ્વર લૂંટી ગયા અકબંધ રાખી ખોળિયું જીવતર લૂંટી ગયા મારી કને જે કંઈ હતું, મારું સ્વમાન માત્ર વીંટી’તી એક માત્ર એ, ચાદર લૂંટી ગયા.

time-read
2 mins  |
December 23, 2024
કેવી હશે અમેરિકાની સંભવિત વેપારનીતિ અને એની અસર?
Chitralekha Gujarati

કેવી હશે અમેરિકાની સંભવિત વેપારનીતિ અને એની અસર?

વરસ ૨૦૨૪ પૂર્ણતાના આરે છે ત્યારે આપણી નજર આવતા વરસ પર હોય એ સહજ છે. એમાંય વિશેષ ધ્યાન અમેરિકા અને પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ પર હશે. આ વખતે ટ્રમ્પ કંઈક વિશેષ આક્રમકતા સાથે સત્તા પર આવ્યા છે અને એમની નવી નીતિની અસર વિશ્વ-વેપાર પર થવાની શક્યતા ઊંચી છે, જેમાં ભારત માટે ક્યાંક ચિંતા અને ક્યાંક રાહતની ધારણા પણ છે.

time-read
3 mins  |
December 16, 2024
બિઝનેસમાં સેફ રહેવું હોય તો એક રહો...
Chitralekha Gujarati

બિઝનેસમાં સેફ રહેવું હોય તો એક રહો...

પ્રાચીન ભારતમાં શ્રેષ્ઠી તરીકે ઓળખાતા સનાતની વેપારીઓનો વિશ્વ-વેપારમાં ૩૫ ટકા હિસ્સો હતો, જે કાલાંતરે ઘટીને એક ટકો થઈ ગયો. વૈશ્વિક વેપારમાં ચીન છવાતું ગયું અને વેપાર-ધંધા કરતી પરંપરાગત હિંદુ જ્ઞાતિના પ્રતિભાસંપન્ન યુવાનો મલ્ટિનૅશનલ કંપનીઓના કર્મચારી બનવા માંડ્યા. આ વાસ્તવિકતા વચ્ચે ૧૪ વર્ષ પહેલાં સ્થપાયેલી ‘વર્લ્ડ હિંદુ ઈકોનોમિક ફોરમે’ દુનિયાઆખીના હિંદુ ધંધાર્થી, આન્ત્રપ્રેન્યૉર્સ, ઉદ્યોગપતિ વચ્ચે સાથ-સહકાર વધારવાનું કામ સફળતાથી કર્યું છે.

time-read
5 mins  |
December 16, 2024
સ્ત્રીને માતા બનાવતા આ કૌભાંડની જાણ છે તમને?
Chitralekha Gujarati

સ્ત્રીને માતા બનાવતા આ કૌભાંડની જાણ છે તમને?

સંતાનવિહોણી મહિલા અપમાનથી બચવા અજાણતાં અંધશ્રદ્ધાનો આશરો લે ત્યારે...

time-read
3 mins  |
December 16, 2024
રોનોર્મલ યુટેરાઈન બ્લીડિંગઃ ચાલીસીની સમસ્યા
Chitralekha Gujarati

રોનોર્મલ યુટેરાઈન બ્લીડિંગઃ ચાલીસીની સમસ્યા

પંદરથી પચાસ સુધીની કોઈ પણ સ્ત્રીને આ પીડા થઈ શકે, પણ મેનોપોઝ નજીક આવે એમ એની શક્યતા વધે છે.

time-read
3 mins  |
December 16, 2024
શિયાળામાં માણો, લાજવાબ સ્વાદની મજા
Chitralekha Gujarati

શિયાળામાં માણો, લાજવાબ સ્વાદની મજા

ઠંડી જામવામાં છે ત્યારે કરકરી લીલવાની કચોરીની લહેજત લેવા જેવી છે.

time-read
2 mins  |
December 16, 2024
આ ગુજ઼રાતી અભિનેત્રી તો છે ખરી નીલમ
Chitralekha Gujarati

આ ગુજ઼રાતી અભિનેત્રી તો છે ખરી નીલમ

ફિલ્મકલાકારોની અંગત જિંદગીમાં ડોકિયું કરીએ તો સમજાય કે એમનાં સંઘર્ષ, સપનાં અને આવશ્યકતા આપણા જેવા કૉમન મૅનથી કંઈ બહુ જુદાં હોતાં નથી. અમદાવાદમાં એક વિધવાની ચારમાંથી સૌથી નાની દીકરી જીદ કરીને ઑડિશન આપવા માટે દૂરના સ્થળે ચાલીને ગઈ. કામ મળે તો પરિવારને આર્થિક ટેકો રહે એ ગણતરી. કામ મળ્યું પણ ખરું અને એ દીકરીએ અભિનયની દુનિયામાં નવાં કીર્તિમાન પણ રચ્યાં.

time-read
3 mins  |
December 16, 2024