વાત છે બે દાયકા પહેલાંની.
વેરાવળમાં એક કાર્યક્રમમાં પ્રસિદ્ધ કથાકાર મોરારિબાપુએ માછીમારોને એવી અપીલ કરી કે જ્યારે દીકરી પ્રસૂતિ માટે પિયર આવે ત્યારે એ સૌથી સલામત જગ્યાએ આવી છે એવી અનુભૂતિ કરે છે. આવા સમયે પિયરમાં એની ખાસ કાળજી લેવાય છે. બસ, આ જ રીતે દરિયામાં પરિભ્રમણ કરતી વહેલ શાર્ક માછલી સૌરાષ્ટ્રના સાગરકિનારે બ્રીડિંગ માટે આવે છે ત્યારે એ પિયરમાં આવે છે એમ માની એનું જતન કરો. એને બચાવવાની આપણી ફરજ છે...
બાપુની આ અપીલ માછીમારી જેમની રોજી-રોટી છે એવા માછીમારોને પણ સ્પર્શી ગઈ. વહેલ શાર્કનો શિકાર કરવાને બદલે એને રક્ષણ આપવાનું કામ શરૂ થયું. બે દાયકા બાદ પરિણામ એ સામે આવ્યું છે કે શાર્ક પ્રજાતિની આ સૌથી મોટી માછલીના અસ્તિત્વ સામે ખતરો ઊભો થયો હતો એ સૌરાષ્ટ્રનો સાગરકાંઠો આજે વહેલ શાર્ક માટે સલામત બન્યો છે.
વહેલ શાર્કની આ વાત તાજી કરવાનું એક કારણ છે. વેરાવળના એક માછીમાર મોહનભાઈ મોતીવરસ ફિશિંગ માટે નીકળ્યા હતા. એમની જાળમાં વહેલ શાર્ક ફસાઈ. આ ઘટનાની જાણ વનવિભાગને કરવામાં આવી અને રેસ્ક્યુ ટીમ દરિયામાં પહોંચી. વહેલ શાર્કને બચાવવાના પ્રોજેક્ટ હેઠળ આ માછલીને સેટેલાઈટ ટૅગ આપીને દરિયામાં મુક્ત કરી ત્યારે વનવિભાગ અને માછીમારોમાં હર્ષની લાગણી જોવા મળી. એ પછી તરત એવી જ બીજી ઘટના બની અને વધુ એક વહેલ શાર્કને સેટેલાઈટ ટૅગ કરીને દરિયામાં મુક્ત કરવામાં આવી. યોગાનુયોગ, સેવ ધ વહેલ શાર્ક પ્રોજેક્ટ ગુજરાતમાં મોરારિબાપુની હાજરીમાં શરૂ થયો, એને હમણાં ૨૦ વર્ષ પૂરાં થયાં. આ પ્રોજેક્ટમાં સરકાર, સેવાભાવી સંસ્થાઓ અને સૌથી વધુ યોગદાન તો માછીમારોનું છે. સાગરખેડુના સહયોગથી અત્યાર સુધીમાં ગુજરાત-સૌરાષ્ટ્રના દરિયામાં આ ઝુંબેશ હેઠળ ૯૫૦થી વધુ ! વહેલ શાર્કને મુક્ત કરવામાં આવી છે. ગુજરાતમાં દરિયાઇ જીવસૃષ્ટિના સંરક્ષણ માટેની આ એક મોટી સિદ્ધિ છે.
માછીમારની જાળમાં સપડાતી વહેલ શાર્કને બચાવી લઈ પાછી દરિયામાં છોડવાની પહેલનું સારું પરિણામ મળ્યું છે. મુક્ત કરવામાં આવતી અમુક આવે છે. એને લીધે આ માછલીના સ્થળાંતર રૂટનો અભ્યાસ કરવામાં સમતા રહે છે. ભાયે જ કોઈ બીજા દેશે આ માછલીની સુરક્ષા માટે આવાં
This story is from the June 17, 2024 edition of Chitralekha Gujarati.
Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.
Already a subscriber ? Sign In
This story is from the June 17, 2024 edition of Chitralekha Gujarati.
Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.
Already a subscriber? Sign In
નોમિનીના સરળ બનેલા નિયમ સમજી લેવામાં સાર
ઈન્વેસ્ટમેન્ટમાં નોમિનીનું મહત્ત્વ વધ્યું છે, ખાસ કરીને કોવિડ બાદ આનો અહેસાસ અનેક પરિવારોને તેમ જ સરકાર અને નિયમન સંસ્થાઓને થયો છે. આર્થિક વ્યવહારો સરળ બનાવવાના ભાગ રૂપે સેબીએ આ નિયમોને વધુ હળવા અને વ્યવહારુ બનાવવાનો નિર્ણય લીધો છે, જેને સમજવા અનિવાર્ય છે.
બોલો... આ રમતમાં હાર-જીત સ્પર્ધકના જ હાથમાં!
પંજા-કુસ્તી તરીકે ઓળખાતી બળાબળની સ્પોર્ટની ૧૭ દિવસની પહેલી ‘પ્રો પંજા લીગ' ગયા વર્ષે યોજાઈ ને આ વર્ષે પણ યોજાશે. આ મહિનાની ૧૯થી મુંબઈમાં એશિયન ઈન્ટરનૅશનલ કપ તથા ૨૦મીથી વડોદરાની પાદરે આવેલા પાદરામાં પંજા-કુસ્તી ચૅમ્પિયનશિપ યોજાઈ રહી છે ત્યારે જાણીએ, બાવડાંનાં બળની રમતની જાણી-અજાણી વાત.
સ્ત્રી રાતના સમયે બહાર ન નીકળી શકે?
‘ઘરની આબરૂ’ માટે પુરુષો ઘરબહાર પણ સલામત વાતાવરણ નિર્માણ કરે અને પોતાનું વર્તન બદલે એ વધુ જરૂરી છે.
દિવાળીમાં બનાવો સૌને ભાવતાં આ વ્યંજન
બધાં પર્વોમાં શિરમોર એવો તહેવાર આવી રહ્યો છે, તમે છો તૈયાર એને સ્વાદિષ્ટ આવકાર આપવા?
એ દિવસોમાં આવી ભૂખ કેમ લાગે છે?
બાળજન્મ પછી પૂરતું દૂધ ન આવતું હોય તો આ ઉપાય અજમાવી શકાય...
લડત પતિના હત્યારાને સજા અપાવવાની...લડત પતિની નિશાનીને જનમ આપવાની...
નજર સામે પતિની હત્યા થતી જોઈ આ મહિલા ઍડ્વોકેટનો ગર્ભપાત થઈ ગયો. એ પછી એની જિંદગીમાં બે જ લક્ષ્ય હતાંઃ ગુનેગારોને જેલ અને પરિવાર આગળ વધારવા એક બાળક! ‘આઈવીએફ’ ટેક્નિકની મદદ મેળવી પતિનાં જાળવી રાખેલાં સ્પર્મથી એમણે એ શક્ય બનાવ્યું.
ભવ્ય ભૂતકાળના વારસાનું કરો જતન
મહારાષ્ટ્રના દમદાર દુર્ગ મેઘરાજાએ વિદાય સાથે વેરેલાં સૌંદર્ય સાથે મહારાષ્ટ્રના ભવ્ય કિલ્લાઓની વિરાસત જોવા માટે તૈયાર છો?
ફૂલના ગરબા, બાધા-માનતાના ગરબા, હરખના ગરબા...
નવરાત્રિમાં તો બધે ગરબા રમાય, પરંતુ ઉત્તર ગુજરાતનાં ઘણાં ગામમાં તો છેક કાળી ચૌદશ અને દિવાળી સુધી કે ક્યાંક તો ખાસ એ બે રાત્રે જ ગરબા થાય, એ પણ કાગળ કે પ્લાસ્ટિકનાં ફૂલના, ખાસ્સા વજનદાર ગરબા. એ માથે લઈને ગામની સ્ત્રીઓને ગરબે રમતી જોવી એ પણ એક લહાવો છે.
એક ફોન કૉલ ને માણસ કંગાળ..
સાઈબર ફ્રૉડની તમામ હદ વટાવી દેતી ડિજિટલ અરેસ્ટ વિક્ટિમથી લઈને કાયદોવ્યવસ્થા, સિસ્ટમને નિર્વસ્ત્ર કરી દેતી આ તે કેવી સાઈબર ઠગાઈ?
પાણી ભલે ઓસરી ગયાં, પૂરની અસર વડોદરાની દિવાળી બગાડશે...
અતિ ભારે વરસાદ અને ઉપરવાસમાં જમા થયેલું પાણી છોડવામાં થયેલી ક્ષતિએ વડોદરાને ડુબાડ્યું હતું. આટલા દિવસો પછી હજી અત્યારે પણ એનાં પરિણામ દેખાઈ રહ્યાં છે ખાલીખમ બજાર રૂપે.