હમ તિરંગા ગાડ દેંગે આસમાનોં પર!
Chitralekha Gujarati|July 29, 2024
ઑપરેશન વિજયની સ્વર્ણજયંતી હિંદુસ્તાન કો નાઝ હોગા હમ દીવાનોં પર... પચ્ચીસ વર્ષ પહેલાં પાકિસ્તાનની દગાખોરીનો આપણા શૂર સિપાઈઓએ જડબાંતોડ જવાબ આપ્યો એની સ્વર્ણજયંતી ૨૬ જુલાઈએ દેશભરમાં ઊજવાશે. કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ લડાખના કારગિલ જિલ્લાની દ્રાસ નગરીમાં ભારતીય સેના દ્વારા બનાવવામાં આવેલું વિજય સ્મારક હવે દેશના પર્યટનસ્થળની યાદીમાં ઉમેરાયું છે. ઉમ્બંગ ઘાટીઓની શૃંખલાથી બનેલો કારગિલ જિલ્લાનો એક અનોખો ઈતિહાસ છે, ભૌગોલિક વિશેષતા તથા પોતીકી સંસ્કૃતિ છે.
કેતન મિસ્ત્રી (મુંબઈ) । દેવેન્દ્ર જાની (રાજકોટ)
હમ તિરંગા ગાડ દેંગે આસમાનોં પર!

ચિત્રલેખાના આ પત્રકાર તથા એના જેવા અનેક લોકો માટે કારગિલ વૉર મેમોરિયલ એ તીર્થસ્થળ છે, જ્યાં જઈને માથું નમાવવું, થોડી વાર મૌન બેસીને આપણી છાતી પહોળી બનાવનાર શૂરવીરોનાં સ્મરણ કરવાં, યુદ્ધની અથથી ઈતિ માહિતી આપતી તકતી, ફોટોગ્રાફ્સ નિહાળવા, વગેરે ભક્તિથી વિશેષ બીજું કંઈ નથી.

જેમ કે આયખાના આઠ દાયકા પૂર્ણ થઈ ગયા હોવા છતાં કારગિલનું નામ પડતાં જ રાજકોટના જયંતીભાઈ કાલરિયાની આંખોમાં ચમક આવી જાય છે. હજી બે મહિના પહેલાં, ૮૧ વર્ષની વયે એ લેહ-લડાખનો પ્રવાસ ખેડીને આવ્યા. એ ચિત્રલેખાને કહે છેઃ ‘અગાઉ હું કશ્મીર ગયો હતો, પરંતુ કારગિલ-લેહ પહેલી વાર જોયાં. મારે ખાસ તો વૉર મેમોરિયલ જોવાની ઈચ્છા હતી. ગયા મહિને (૨૧ જૂને) અમે વૉર મેમોરિયલ પહોંચ્યા. એ સ્થળના તરંગ જ કંઈ જુદા છે. રાષ્ટ્રધ્વજ, બોફર્સ તોપ, શહીદ જવાનોની તસવીરો, જ પ્રતિમા જોઈ અમે વીર જવાનોને બે હાથે સલામી આપી. ખરેખર, ઈન્ડિયન આર્મીએ આ વૉર મેમોરિયલ બનાવીને શહીદ વીર જવાનોને અમર કર્યા છે. દરેક દેશવાસીઓએ કારગિલ જઈને મેમોરિયલ જોવું જોઈએ.’

કારશિલ યુદ્ધ સ્મારક, શહીદ વીર જવાનોની તકતીઓ, પેન્ગોંગ લેક, બૌદ્ધ મઠ: લેહ-લડાખમાં કુદરતી સૌંદર્ય ઉપરાંત ઍડવેન્ચર-ઈતિહાસ-અધ્યાત્મથી લઈને આકાશદર્શન, વિન્ટર ગેમ્સ, શૉપિંણ બધું જ છે.

૧૯૮૯માં ગુજરાતમાં કોંગ્રેસ સરકાર દરમિયાન સહકાર મંત્રી રહી ચૂકેલા જયંતીભાઈ કાલરિયા ઉમેરે છે કે અમે મિત્રોએ કારગિલ વૉર મેમોરિયલમાં રાષ્ટ્રગીત ગાઈને જયઘોષ કર્યો. વળી, અમે ત્યાં ગયા એ જ દિવસે આંતરરાષ્ટ્રીય યોગ દિવસ હોવાથી નજીકમાં યોગાસન કર્યાં. અત્યારે મારી ઉંમર છે ૮૧ વર્ષ. કારગિલ-દ્રાસ સેક્ટર ૧૦,૮૦૦ ફૂટની ઊંચાઈ પર હોવાથી ત્યાં હવા પાતળી થઈ જાય છે. મેં જરૂરી દવા સાથે લીધી હતી, પરંતુ સદ્ભાગ્યે એ લેવાની જરૂર ન પડી. અમને સૂચના આપવામાં આવી હતી એમ, કારગિલ સેક્ટરમાં પહોંચ્યા બાદ શરીરને શ્રમ ન પડે એ માટે જરૂર પૂરતું જ બોલવાનું રાખ્યું હતું એટલે ૮૦ વર્ષે પણ કોઈ મુશ્કેલી ન પડી. વૉર મેમોરિયલની મુલાકાત એ મારા જીવન નો સૌથી યાદગાર અનુભવ રહ્યો.

This story is from the July 29, 2024 edition of Chitralekha Gujarati.

Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.

This story is from the July 29, 2024 edition of Chitralekha Gujarati.

Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.

MORE STORIES FROM CHITRALEKHA GUJARATIView All
નવ વર્ષ મેં કંઈ દીકરીનાં લગ્નની ઉંમર છે?
Chitralekha Gujarati

નવ વર્ષ મેં કંઈ દીકરીનાં લગ્નની ઉંમર છે?

છોકરી શારીરિક અને માનસિક રીતે પરિપક્વ ન થાય ત્યાં સુધી કોઈ પણ સંબંધમાં ‘સલામત અંતર’ રાખવું હિતાવહ છે.

time-read
3 mins  |
September 09, 2024
સામતા પર કેમ મેળવશો અંકુશ
Chitralekha Gujarati

સામતા પર કેમ મેળવશો અંકુશ

તમને કે બીજાને નુકસાન પહોંચાડી શકે એવું વર્તન બદલવા આટલું કરો.

time-read
3 mins  |
September 09, 2024
ચોમાસું છે ત્યાં સુધી મકાઈ ખાઈ લો..
Chitralekha Gujarati

ચોમાસું છે ત્યાં સુધી મકાઈ ખાઈ લો..

આમ તો હવે લગભગ બારે મહિના કૉર્ન મળે છે, પરંતુ વરસાદમાં મસાલેદાર ડૂંડાંની મજા કંઈક વિશેષ છે.

time-read
2 mins  |
September 09, 2024
પ્રકૃતિ વચાળે તાજગીનો શ્વાસ લેવા નીકળો છો ને?
Chitralekha Gujarati

પ્રકૃતિ વચાળે તાજગીનો શ્વાસ લેવા નીકળો છો ને?

મેઘરાજાએ હેત વરસાવ્યા બાદ સૌરાષ્ટ્ર-ગુજરાતના ગ્રામ્યવિસ્તારમાં પ્રકૃતિ સોળે કળાએ ખીલી ઊઠી છે. ધરતીએ લીલીછમ ચાદર ઓઢી હોય એવું દૃશ્ય હરકોઈનું મન મોહી લે છે ત્યારે કૉન્ક્રીટનાં જંગલોથી દૂર જઈને પ્રકૃતિના ખોળે રમવા વધુ ને વધુ લોકો બહાર નીકળી રહ્યા છે.

time-read
4 mins  |
September 09, 2024
જુવાન દીકરીને જોખમ સમયે મદદ કરે એવી કોઈ ઍપ ખરી?
Chitralekha Gujarati

જુવાન દીકરીને જોખમ સમયે મદદ કરે એવી કોઈ ઍપ ખરી?

ઘરનાં મહિલા સદસ્યોના ફોનમાં આમાંથી કોઈ એક ઍપ અને આ બન્ને હેલ્પલાઈન નંબર છે કે નહીં એ આજે જ ચેક કરજો...

time-read
3 mins  |
September 09, 2024
હવે પડશે દ્વારકાનો વટ...
Chitralekha Gujarati

હવે પડશે દ્વારકાનો વટ...

પ્રાચીન મંદિરોમાં યાત્રાળુઓને વધુ મોકળાશ, વધુ સુવિધા, વધુ આરામ મળી રહે એ હેતુથી કાશી, મહાકાલ અને અયોધ્યાના કોરિડોર બન્યા છે. એ જ ધોરણે ગુજરાત સરકારે દ્વારકા અને બેટ દ્વારકાની કાયાપલટ કરવાનું આયોજન કર્યું છે. આગામી સમયમાં દ્વારકાધીશની નગરી કદાચ આપણે ઓળખી ન શકીએ એવી બની જાય.

time-read
3 mins  |
September 09, 2024
તીર્થરક્ષા માટે જંગ છેડ્યો એક સાધુ... અને એક સંસારી સ્ત્રીએ
Chitralekha Gujarati

તીર્થરક્ષા માટે જંગ છેડ્યો એક સાધુ... અને એક સંસારી સ્ત્રીએ

પર્યટનસ્થળ તરીકે વિકસાવવાની સાથે આવતી કેટલીક અનીતિથી જૈનોના યાત્રાધામ સમ્મેત શિખરજીને બચાવવાને લગતો કેસ આખરે વીસ વર્ષે સુપ્રીમ કોર્ટમાં ખૂલ્યો છે ત્યારે જોઈએ, આ સંકટ નિવારવા અદાલતની બહાર શું ચાલી રહ્યું છે.

time-read
4 mins  |
September 09, 2024
ભોજનનો બગાડ અટકાવી ભૂખ્યાને ભોજન આપીએ...
Chitralekha Gujarati

ભોજનનો બગાડ અટકાવી ભૂખ્યાને ભોજન આપીએ...

ઘરે કે હોટેલમાં, કોઈ પાર્ટીમાં કે લગ્નસમારંભમાં આપણે કેટલું અન્ન વેડફીએ છીએ એનો કોઈ અંદાજ જ આપણને નથી. કમોસમી વરસાદને કારણે ખેતરમાં પલળીને બગડી જતાં કે ગોદામોમાં સરખી સાચવણને અભાવે સડી જતાં અનાજના જથ્થાના પ્રમાણ વિશે પણ આપણે અજાણ છીએ. આપણે સુધરવાનું નામ ક્યારે લેશું?

time-read
4 mins  |
September 09, 2024
હરિશંકર પરસાઈની વ્યંગની વાંસળી
Chitralekha Gujarati

હરિશંકર પરસાઈની વ્યંગની વાંસળી

ગુજરાતી વાચકોએ હિંદી ભાષાના આ અનન્ય સર્જકનો પરિચય કેળવવા જેવો છે. એમણે ભારતીય સમાજની અને રાજનીતિની એવી સૂક્ષ્મતાઓને ઉજાગર કરી હતી, જે ભાષાની સીમા તોડીને હરેક ભારતીયનાં દિલને સ્પર્શતી હતી. આઝાદી પહેલાંના ભારતને સમજવા માટે પ્રેમચંદને અને આઝાદી પછીની પરિસ્થિતિને સમજવા માટે હરિશંકર પરસાઈને વાંચવા જરૂરી છે.

time-read
5 mins  |
September 09, 2024
સ્ટેજ નું કૅન્સર? ડરવાની નહીં, યોગ્ય સમયે નિષ્ણાત ડોક્ટરો પાસે સારવારની જરૂર છે...
Chitralekha Gujarati

સ્ટેજ નું કૅન્સર? ડરવાની નહીં, યોગ્ય સમયે નિષ્ણાત ડોક્ટરો પાસે સારવારની જરૂર છે...

HIPEC મશીન દ્વારા કીમોથેરેપી સોલ્યુસનથી સારવાર

time-read
3 mins  |
September 09, 2024