પાછલા ચોમાસે પણ વીજળીથી તો રહો સાવધાન
Chitralekha Gujarati|September 16, 2024
વરસાદી વાદળમાંથી સરીને પૃથ્વી પર પટકાતી અગ્નિરેખા એટલે વીજળી. ચિત્ર, તસવીર કે ફોટોફ્રેમમાં અદ્ભુત રંગછટા વેરતી આ આકાશી વીજ ખરેખર તો દર વર્ષે વિશ્વના ૪૫,૦૦૦થી વધુ લોકોનો ભોગ લે છે. આપણાં કમનસીબે વીજળીથી થતી જાનહાનિમાં ભારત અગ્રસર છે.
નિતુલ ગજજર ઉમંગ વોરા
પાછલા ચોમાસે પણ વીજળીથી તો રહો સાવધાન

ચોમાસામાં વાવાઝોડું, અતિવૃષ્ટિ, ભૂસ્ખલનની ઘટના તો અનેક બને જ છે, પરંતુ અન્ય એક આફત વીજળી સ્વરૂપે ત્રાટકે છે. વીજળી પડવાથી જાનહાનિના કિસ્સા સતત વધતા જાય છે. આકાશમાંથી પ્રકાશવેગે ત્રાટકતી વીજળીનો એક શેરડો સૂર્યની સપાટી કરતાં ત્રણ ગણો વધુ ગરમ હોઈ શકે છે. ઈલેક્ટ્રિક કરન્ટની સરખામણીએ આકાશી વીજ અતિ સૂક્ષ્મ છે, પણ એના સંપર્કમાં આવનારનું હૃદય, શ્વસનતંત્ર અને મગજ પળવારમાં કામ કરતું બંધ થઈ જાય છે.જીવી જનાર વ્યક્તિ ગંભીર રીતે દાઝવા ઉપરાંત ક્યારેક થોડા સમય માટે આઘાતમાં પણ સરી જાય છે.

દુનિયાભરમાં પ્રતિ વર્ષ આશરે ૪૫,૦૦૦ લોકો આકાશી વીજનો શિકાર બને છે. દક્ષિણ અમેરિકાના નાનકડા દેશ વેનેઝુએલાસ્થિત મારાકાઈબો સરોવરની આસપાસમાં સૌથી વધુ વીજળી ખાબકે છે. અહીંના લોકો વર્ષની લગભગ ૨૬૦ રાત સતત વીજળીના ચમકારા હેઠળ વિતાવે છે. જો કે મૃત્યુદરના હિસાબે જોઈએ તો વીજળી રૂપી વિલનનો સૌથી વધુ કાળો કેર ભારત અને પછી બાંગ્લાદેશમાં નોંધાયો છે.

હમણાં ઉત્તર કાશીમાં વીજળી ત્રાટકતાં એકસાથે ૩૦ બકરાં જીવતાં ભૂંજાઈ ગયાં. બાવીસ ઓગસ્ટે મહારાષ્ટ્રના મુરબાડ તાલુકામાં એક મહિલાને વીજળી ભરખી ગઈ. તેલંગણમાં છ જણાનો વીજળીએ જાન લીધો.

આણંદ કૃષિ યુનિવર્સિટીના રિસર્ચ ઍસોસિયેટ મેહુલ વાસાણી ચિત્રલેખાને કહે છેઃ ‘ઈશાન અને મધ્ય ભારતમાં, ગંગા નદીના પટના વિસ્તારો તેમ જ મધ્ય પ્રદેશ અને બિહારમાં વીજળી પડવાનું પ્રમાણ વધારે છે. વિશ્વના અન્ય ભાગની સરખામણીએ ગ્લોબલ વૉર્મિંગની નોંધપાત્ર અસર ભારત સહિત દક્ષિણ એશિયાના દેશોમાં વધુ છે. પરિણામે ભારતનું સરેરાશ તાપમાન સતત વધી રહ્યું છે, જે વીજળીની ઘાતકતા વધારતું સૌથી મોટું કારણ છે.’

વીજળી ત્રાટકવાની સતત વધી રહેલી ઘટના અને એની ઘાતકતા પાછળ કુદરતનું અજોડ વિજ્ઞાન કારણભૂત છે. નૅશનલ ક્રાઈમ રેકૉર્ડ બ્યૂરોના સર્વેક્ષણ મુજબ વર્ષ ૨૦૨૨માં ભારતમાં ૮૦૦૦ કરતાં વધુ લોકો કુદરતી હોનારતમાં મોત પામ્યા હતા, જેમાંથી આશરે ૨૯૦૦ લોકો વીજળી પડવાને કારણે મર્યા હતા. ઢોર-ઢાંખર તેમ જ સંપત્તિનાં નુકસાનનો આંકડો તો કલ્પી શકાય એવો નથી.

This story is from the September 16, 2024 edition of Chitralekha Gujarati.

Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.

This story is from the September 16, 2024 edition of Chitralekha Gujarati.

Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.

MORE STORIES FROM CHITRALEKHA GUJARATIView All
મન હોય તો માળવે જવાય...અને મેડલ પણ જિતાય.
Chitralekha Gujarati

મન હોય તો માળવે જવાય...અને મેડલ પણ જિતાય.

ઉંમરના છ દાયકા પાર કરી ચૂકેલી આ મહિલાને જીવનમાં કંઈક કરવાનું બાકી હોય એમ લાગ્યા કરતું એટલે એમણે સ્વિમિંગ શીખવાનું શરૂ કર્યું. એટલું જ નહીં, રાજ્ય લેવલે અનેક હરીફાઈમાં ભાગ લઈ વિજયી પણ બન્યાં. એ પછીય કંઈક અધૂરપ લાગતી તો ભરતનાટ્યમ તથા કથક જેવાં ક્લાસિકલ નૃત્ય શીખ્યાં અને એમાં પણ વિશારદ હાંસિલ કરી. એ સાઈકલિંગ કરે, ક્લાસ ચલાવે અને સાથે જીવનથી નિરાશ થયેલી મહિલાઓમાં ઊર્જા ભરવાનું કામ પણ કરે.

time-read
4 mins  |
November 25, 2024
અનલિસ્ટેડ સ્ટૉક્સમાં રોકાણ કરવું છે? ...કરવું જોઈએ?
Chitralekha Gujarati

અનલિસ્ટેડ સ્ટૉક્સમાં રોકાણ કરવું છે? ...કરવું જોઈએ?

શું તમે જાણો છો, હવે અનલિસ્ટેડ સ્ટૉક્સમાં રોકાણનો ટ્રેન્ડ વધી રહ્યો છે... આવા સ્ટૉક્સમાં રોકાણ કરવાનાં કારણ અને રીત શું હોય છે? આ રોકાણ કરવું જોઈએ ખરું? ચાલો સમજીએ, અનલિસ્ટેડ સ્ટૉક્સની નાની માર્કેટને, જે ધીમે ધીમે મોટી થતી જાય છે.

time-read
3 mins  |
November 25, 2024
ટ્રમ્પના વિજયનું ભારત કનેક્શન જાણવા જેવું છે.
Chitralekha Gujarati

ટ્રમ્પના વિજયનું ભારત કનેક્શન જાણવા જેવું છે.

રસાકસીની ધારણાવાળી અમેરિકન પ્રમુખપદની ચૂંટણીમાં ભૂતપૂર્વ પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે એકતરફી જીત મેળવીને વિશ્વઆખાને સ્તબ્ધ કરી દીધું. ટ્રમ્પના આ ભવ્ય વિજય પાછળ ઘણા ઈન્ડિયન અમેરિકન્સની પણ મહેનત છે. હવે એમના પ્રધાનમંડળમાં ભારતીય કે હિંદુ કનેક્શન્સ ધરાવતા રાજકારણીઓને સ્થાન મળશે કે નહીં એની ચર્ચા છે.

time-read
4 mins  |
November 25, 2024
ગુજરાતમાં હવે ડૉગ પકડશે દારૂ!
Chitralekha Gujarati

ગુજરાતમાં હવે ડૉગ પકડશે દારૂ!

ચોરી, લૂંટ કે મર્ડરની ઘટનાના આરોપી સુધી પહોંચવા પોલીસજવાનોની સાથે ડૉગ સ્ક્વૉડ જોવા મળે એ કોઈ નવી વાત નથી. દાયકાઓથી પોલીસતંત્ર શ્વાનને એવી તાલીમ આપે છે કે જે ગુનેગારના સગડ મેળવવામાં મદદરૂપ થાય છે. ગુજરાત પોલીસે હવે ડૉગને તાલીમ આપવામાં એક ડગલું આગળ વધીને ક્યાંય દારૂ સંતાડવામાં આવ્યો હોય એ શોધી શકે એ માટે ખાસ બે ‘આલ્કોહોલ ડિટેક્શન ડૉગ’ તૈયાર કર્યા છે.

time-read
3 mins  |
November 25, 2024
લગ્ન પછી સ્ત્રીએ કેમ નોકરી છોડવી પડે છે?
Chitralekha Gujarati

લગ્ન પછી સ્ત્રીએ કેમ નોકરી છોડવી પડે છે?

આને ‘પરણવાની સજા’ કહો કે બીજું કંઈ, આ છે તો હકીકત અને આંકડા પણ એમ જ બોલે છે.

time-read
3 mins  |
November 18, 2024
અવગણવા જેવી નથી આ વ્યાધિ
Chitralekha Gujarati

અવગણવા જેવી નથી આ વ્યાધિ

ગર્ભાવસ્થામાં એનિમિયા સ્ત્રી ઉપરાંત ગર્ભસ્થ શિશુના સ્વાસ્થ્ય સામે જોખમ ઊભું થાય એ પહેલાં ચેતી જાવ...

time-read
3 mins  |
November 18, 2024
મહેમાનો માટે બનાવો ટાફ્ટ બ્સ્ટેિબલ બિરયાની
Chitralekha Gujarati

મહેમાનો માટે બનાવો ટાફ્ટ બ્સ્ટેિબલ બિરયાની

દિવાળીમાં બહારના નાસ્તા અને તેલવાળો ખોરાક ખાઈને કંટાળી ગયા છો?

time-read
2 mins  |
November 18, 2024
પોતાના ઘરમાં જ નહીં, અન્ય હિલાનાં જીવનમાં પણ ફેલાવી... સફળતાની મીઠાશ!
Chitralekha Gujarati

પોતાના ઘરમાં જ નહીં, અન્ય હિલાનાં જીવનમાં પણ ફેલાવી... સફળતાની મીઠાશ!

સ્વભાવે અંતર્મુખી એ મહિલા ઈન્ટિરિયર ડિઝાઈનર તો બની, પરંતુ લોકોનાં ઘરને સજાવવાને બદલે ઘરેથી રસોઈકળાથી નાની સ્ટાર્ટ-અપ કંપની શરૂ કરી અન્ય મહિલાનાં જીવન સજાવ્યાં. આ અમદાવાદી માનુનીની ચૉકલેટ્સનો સ્વાદ દેશ-વિદેશની દાઢે વળગ્યો છે.

time-read
3 mins  |
November 18, 2024
વીરપુરથી કોચી સુધી જલારામજયંતીની ધૂમ
Chitralekha Gujarati

વીરપુરથી કોચી સુધી જલારામજયંતીની ધૂમ

ખાસ્સી ગુજરાતી વસતિ ધરાવતા કોચીના ‘મિની હરિદ્વાર' સમા મટનચેરી વિસ્તારનું જલારામ ધામ.

time-read
1 min  |
November 18, 2024
હાથી આપણો મિત્ર છે, આપણેય એના સાથી બનવું પડશે...
Chitralekha Gujarati

હાથી આપણો મિત્ર છે, આપણેય એના સાથી બનવું પડશે...

વનવગડામાં પણ માણસજાતનો કોઈ એક દોસ્ત વસતો હોય તો એ છે ગજરાજ. જંગલી જીવોમાં સૌથી વધુ સમજદાર અને સૌથી વધુ સંવેદનશીલ એવા હાથીભાઈ સાથે માણસોનો નાતો આમ તો બહુ જૂનો છે, આપણે હાથીની પૂજા પણ કરીએ છીએ, પરંતુ હમણાં હમણાં હાથી અને માનવ વચ્ચે ઘર્ષણના અનેક કિસ્સા બની રહ્યા છે.

time-read
5 mins  |
November 18, 2024