પાછલા ચોમાસે પણ વીજળીથી તો રહો સાવધાન
Chitralekha Gujarati|September 16, 2024
વરસાદી વાદળમાંથી સરીને પૃથ્વી પર પટકાતી અગ્નિરેખા એટલે વીજળી. ચિત્ર, તસવીર કે ફોટોફ્રેમમાં અદ્ભુત રંગછટા વેરતી આ આકાશી વીજ ખરેખર તો દર વર્ષે વિશ્વના ૪૫,૦૦૦થી વધુ લોકોનો ભોગ લે છે. આપણાં કમનસીબે વીજળીથી થતી જાનહાનિમાં ભારત અગ્રસર છે.
નિતુલ ગજજર ઉમંગ વોરા
પાછલા ચોમાસે પણ વીજળીથી તો રહો સાવધાન

ચોમાસામાં વાવાઝોડું, અતિવૃષ્ટિ, ભૂસ્ખલનની ઘટના તો અનેક બને જ છે, પરંતુ અન્ય એક આફત વીજળી સ્વરૂપે ત્રાટકે છે. વીજળી પડવાથી જાનહાનિના કિસ્સા સતત વધતા જાય છે. આકાશમાંથી પ્રકાશવેગે ત્રાટકતી વીજળીનો એક શેરડો સૂર્યની સપાટી કરતાં ત્રણ ગણો વધુ ગરમ હોઈ શકે છે. ઈલેક્ટ્રિક કરન્ટની સરખામણીએ આકાશી વીજ અતિ સૂક્ષ્મ છે, પણ એના સંપર્કમાં આવનારનું હૃદય, શ્વસનતંત્ર અને મગજ પળવારમાં કામ કરતું બંધ થઈ જાય છે.જીવી જનાર વ્યક્તિ ગંભીર રીતે દાઝવા ઉપરાંત ક્યારેક થોડા સમય માટે આઘાતમાં પણ સરી જાય છે.

દુનિયાભરમાં પ્રતિ વર્ષ આશરે ૪૫,૦૦૦ લોકો આકાશી વીજનો શિકાર બને છે. દક્ષિણ અમેરિકાના નાનકડા દેશ વેનેઝુએલાસ્થિત મારાકાઈબો સરોવરની આસપાસમાં સૌથી વધુ વીજળી ખાબકે છે. અહીંના લોકો વર્ષની લગભગ ૨૬૦ રાત સતત વીજળીના ચમકારા હેઠળ વિતાવે છે. જો કે મૃત્યુદરના હિસાબે જોઈએ તો વીજળી રૂપી વિલનનો સૌથી વધુ કાળો કેર ભારત અને પછી બાંગ્લાદેશમાં નોંધાયો છે.

હમણાં ઉત્તર કાશીમાં વીજળી ત્રાટકતાં એકસાથે ૩૦ બકરાં જીવતાં ભૂંજાઈ ગયાં. બાવીસ ઓગસ્ટે મહારાષ્ટ્રના મુરબાડ તાલુકામાં એક મહિલાને વીજળી ભરખી ગઈ. તેલંગણમાં છ જણાનો વીજળીએ જાન લીધો.

આણંદ કૃષિ યુનિવર્સિટીના રિસર્ચ ઍસોસિયેટ મેહુલ વાસાણી ચિત્રલેખાને કહે છેઃ ‘ઈશાન અને મધ્ય ભારતમાં, ગંગા નદીના પટના વિસ્તારો તેમ જ મધ્ય પ્રદેશ અને બિહારમાં વીજળી પડવાનું પ્રમાણ વધારે છે. વિશ્વના અન્ય ભાગની સરખામણીએ ગ્લોબલ વૉર્મિંગની નોંધપાત્ર અસર ભારત સહિત દક્ષિણ એશિયાના દેશોમાં વધુ છે. પરિણામે ભારતનું સરેરાશ તાપમાન સતત વધી રહ્યું છે, જે વીજળીની ઘાતકતા વધારતું સૌથી મોટું કારણ છે.’

વીજળી ત્રાટકવાની સતત વધી રહેલી ઘટના અને એની ઘાતકતા પાછળ કુદરતનું અજોડ વિજ્ઞાન કારણભૂત છે. નૅશનલ ક્રાઈમ રેકૉર્ડ બ્યૂરોના સર્વેક્ષણ મુજબ વર્ષ ૨૦૨૨માં ભારતમાં ૮૦૦૦ કરતાં વધુ લોકો કુદરતી હોનારતમાં મોત પામ્યા હતા, જેમાંથી આશરે ૨૯૦૦ લોકો વીજળી પડવાને કારણે મર્યા હતા. ઢોર-ઢાંખર તેમ જ સંપત્તિનાં નુકસાનનો આંકડો તો કલ્પી શકાય એવો નથી.

This story is from the September 16, 2024 edition of Chitralekha Gujarati.

Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.

This story is from the September 16, 2024 edition of Chitralekha Gujarati.

Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.

MORE STORIES FROM CHITRALEKHA GUJARATIView All
નોમિનીના સરળ બનેલા નિયમ સમજી લેવામાં સાર
Chitralekha Gujarati

નોમિનીના સરળ બનેલા નિયમ સમજી લેવામાં સાર

ઈન્વેસ્ટમેન્ટમાં નોમિનીનું મહત્ત્વ વધ્યું છે, ખાસ કરીને કોવિડ બાદ આનો અહેસાસ અનેક પરિવારોને તેમ જ સરકાર અને નિયમન સંસ્થાઓને થયો છે. આર્થિક વ્યવહારો સરળ બનાવવાના ભાગ રૂપે સેબીએ આ નિયમોને વધુ હળવા અને વ્યવહારુ બનાવવાનો નિર્ણય લીધો છે, જેને સમજવા અનિવાર્ય છે.

time-read
2 mins  |
October 28, 2024
બોલો... આ રમતમાં હાર-જીત સ્પર્ધકના જ હાથમાં!
Chitralekha Gujarati

બોલો... આ રમતમાં હાર-જીત સ્પર્ધકના જ હાથમાં!

પંજા-કુસ્તી તરીકે ઓળખાતી બળાબળની સ્પોર્ટની ૧૭ દિવસની પહેલી ‘પ્રો પંજા લીગ' ગયા વર્ષે યોજાઈ ને આ વર્ષે પણ યોજાશે. આ મહિનાની ૧૯થી મુંબઈમાં એશિયન ઈન્ટરનૅશનલ કપ તથા ૨૦મીથી વડોદરાની પાદરે આવેલા પાદરામાં પંજા-કુસ્તી ચૅમ્પિયનશિપ યોજાઈ રહી છે ત્યારે જાણીએ, બાવડાંનાં બળની રમતની જાણી-અજાણી વાત.

time-read
4 mins  |
October 28, 2024
સ્ત્રી રાતના સમયે બહાર ન નીકળી શકે?
Chitralekha Gujarati

સ્ત્રી રાતના સમયે બહાર ન નીકળી શકે?

‘ઘરની આબરૂ’ માટે પુરુષો ઘરબહાર પણ સલામત વાતાવરણ નિર્માણ કરે અને પોતાનું વર્તન બદલે એ વધુ જરૂરી છે.

time-read
3 mins  |
October 28, 2024
દિવાળીમાં બનાવો સૌને ભાવતાં આ વ્યંજન
Chitralekha Gujarati

દિવાળીમાં બનાવો સૌને ભાવતાં આ વ્યંજન

બધાં પર્વોમાં શિરમોર એવો તહેવાર આવી રહ્યો છે, તમે છો તૈયાર એને સ્વાદિષ્ટ આવકાર આપવા?

time-read
3 mins  |
October 28, 2024
એ દિવસોમાં આવી ભૂખ કેમ લાગે છે?
Chitralekha Gujarati

એ દિવસોમાં આવી ભૂખ કેમ લાગે છે?

બાળજન્મ પછી પૂરતું દૂધ ન આવતું હોય તો આ ઉપાય અજમાવી શકાય...

time-read
3 mins  |
October 28, 2024
લડત પતિના હત્યારાને સજા અપાવવાની...લડત પતિની નિશાનીને જનમ આપવાની...
Chitralekha Gujarati

લડત પતિના હત્યારાને સજા અપાવવાની...લડત પતિની નિશાનીને જનમ આપવાની...

નજર સામે પતિની હત્યા થતી જોઈ આ મહિલા ઍડ્વોકેટનો ગર્ભપાત થઈ ગયો. એ પછી એની જિંદગીમાં બે જ લક્ષ્ય હતાંઃ ગુનેગારોને જેલ અને પરિવાર આગળ વધારવા એક બાળક! ‘આઈવીએફ’ ટેક્નિકની મદદ મેળવી પતિનાં જાળવી રાખેલાં સ્પર્મથી એમણે એ શક્ય બનાવ્યું.

time-read
4 mins  |
October 28, 2024
ભવ્ય ભૂતકાળના વારસાનું કરો જતન
Chitralekha Gujarati

ભવ્ય ભૂતકાળના વારસાનું કરો જતન

મહારાષ્ટ્રના દમદાર દુર્ગ મેઘરાજાએ વિદાય સાથે વેરેલાં સૌંદર્ય સાથે મહારાષ્ટ્રના ભવ્ય કિલ્લાઓની વિરાસત જોવા માટે તૈયાર છો?

time-read
1 min  |
October 28, 2024
ફૂલના ગરબા, બાધા-માનતાના ગરબા, હરખના ગરબા...
Chitralekha Gujarati

ફૂલના ગરબા, બાધા-માનતાના ગરબા, હરખના ગરબા...

નવરાત્રિમાં તો બધે ગરબા રમાય, પરંતુ ઉત્તર ગુજરાતનાં ઘણાં ગામમાં તો છેક કાળી ચૌદશ અને દિવાળી સુધી કે ક્યાંક તો ખાસ એ બે રાત્રે જ ગરબા થાય, એ પણ કાગળ કે પ્લાસ્ટિકનાં ફૂલના, ખાસ્સા વજનદાર ગરબા. એ માથે લઈને ગામની સ્ત્રીઓને ગરબે રમતી જોવી એ પણ એક લહાવો છે.

time-read
4 mins  |
October 28, 2024
એક ફોન કૉલ ને માણસ કંગાળ..
Chitralekha Gujarati

એક ફોન કૉલ ને માણસ કંગાળ..

સાઈબર ફ્રૉડની તમામ હદ વટાવી દેતી ડિજિટલ અરેસ્ટ વિક્ટિમથી લઈને કાયદોવ્યવસ્થા, સિસ્ટમને નિર્વસ્ત્ર કરી દેતી આ તે કેવી સાઈબર ઠગાઈ?

time-read
7 mins  |
October 28, 2024
પાણી ભલે ઓસરી ગયાં, પૂરની અસર વડોદરાની દિવાળી બગાડશે...
Chitralekha Gujarati

પાણી ભલે ઓસરી ગયાં, પૂરની અસર વડોદરાની દિવાળી બગાડશે...

અતિ ભારે વરસાદ અને ઉપરવાસમાં જમા થયેલું પાણી છોડવામાં થયેલી ક્ષતિએ વડોદરાને ડુબાડ્યું હતું. આટલા દિવસો પછી હજી અત્યારે પણ એનાં પરિણામ દેખાઈ રહ્યાં છે ખાલીખમ બજાર રૂપે.

time-read
4 mins  |
October 28, 2024