વડોદરા જાઓ તો આ ખાવાનું ભૂલતા નહીં

આમ તો એવી કહેવત છે કે સુરતનું જમણ અને કાશીનું મરણ, પરંતુ ખાણીપીણીની બાબતમાં દરેક શહેરની પોતાની આગવી વિશેષતા હોય જ છે. ભવ્ય વારસો ધરાવતી વડોદરા નગરીમાં પણ અમુક એવી વાનગીઓ મળે છે જે તમે ત્યાં ગયા હોવ તો ચાખ્યા વિના ન આવવું જોઈએ. તેમાંની અમુક વસ્તુઓ તો માત્ર વડોદરા પૂરતી જ નહીં, પરંતુ વિદેશમાં પણ પ્રખ્યાત છે.

- આર્જવ પારેખ

ગુજરાતનાં અમદાવાદ અને સુરત જેવાં શહેરોનાં નામ લો અને સાથે વડોદરા ન આવે તો જ નવાઈ. ટોચનાં શહેરોમાં ‘સંસ્કારી નગરી’ અને ‘બરોડા’ તરીકે ઓળખાતા આ શહેરનો અવશ્ય ઉલ્લેખ થતો હોય છે. આ શહેર તેના ભવ્ય ઐતિહાસિક વારસા અને સ્થાપત્યની દૃષ્ટિએ કલાત્મક ઇમારતો માટે જાણીતું છે, જેમાં ગાયકવાડ શાસનનો પ્રભાવ દેખાય છે. પહેલાંના સમયમાં વડોદરા સાંસ્કૃતિક અને શૈક્ષણિક કેન્દ્ર તરીકે ખ્યાતિપ્રાપ્ત હતું. જેની પાછળ પણ મહારાજા સયાજીરાવ ગાયકવાડ ત્રીજાનો મુખ્ય ફાળો કહી શકાય. ગાયકવાડ શાસનને કારણે અહીં મરાઠી લોકોનો પણ પ્રભાવ હજુ સુધી જોવા મળે છે. આ જ વડોદરામાં આજના સમયની લોકપ્રિય ફૂડ આઇટમો વિશે વાતો કરીએ.

મહાકાળીનું સેવઉસળ

આમ જોવા જઈએ તો વડોદરાવાસીઓનો ટેસ્ટ તીખો છે. જેમ સૌરાષ્ટ્રમાં તમને ગલીએ ગલીએ ગાંઠિયા જોવા મળે તેમ વડોદરામાં સેવઉસળની લારીઓ પણ ખૂબ જોવા મળે. વડોદરામાં ૫૦૦થી વધુ સેવઉસળની લારીઓ આવેલી છે. લગભગ છેલ્લાં ૩૦ વર્ષથી વડોદરાવાસીઓ જ નહીં, પરંતુ દેશવિદેશના લોકોને સેવઉસળનો ચટકોલગાડનાર મહાકાળી સેવઉસળ એ ખૂબ જ પ્રખ્યાત છે. એવું કહેવાય છે કે મરાઠા ગાયકવાડી શાસનને લીધે વડોદરામાં સેવઉસળની દાયકાઓ પહેલાં એન્ટ્રી થઈ હતી. વડોદરાના કીર્તિસ્તંભ ખાતે મહાકાળી સેવઉસળની મુખ્ય બ્રાન્ચ આવેલી છે, જ્યારે દિવાળીપુરા કોર્ટ સામે બીજી બ્રાન્ચ આવેલી છે. સેવઉસળના રસાનો મસાલો જ મહાકાળીના ટેસ્ટનું સૌથી મોટું સિક્રેટ છે. લસણ અને ડુંગળીની ગ્રેવીમાંથી જ રસો બને છે. ગરમાગરમ ઉસળ તરી સાથે રતલામી સેવ ખવાય છે અને સમય જતાં તેની સાથે પાંઉ ખાવાનું પણ ચલણ વધ્યું. લીલી અને લાલ ચટણી સાથે આ સેવઉસળ પીરસાય છે. આજે તો તેમાં પણ બટર-ચીઝની વેરાઇટી આવી ગઈ છે. આજે પણ પ૦ રૂપિયામાં પેટ ભરાઈ જાય એટલું સેવઉસળ મળે છે. અહીં ઉલ્લેખનીય છે કે એક સમયે આ સેવઉસળ બનાવવાની શરૂઆત પણ લારીથી જ થઈ હતી અને આજે તે ખૂબ પ્રખ્યાત થઈ ચૂક્યું છે કે દેશ-વિદેશથી વડોદરા આવતા લોકો તે અવશ્ય ખાઈને જ જાય છે.

જગદીશ ફરસાણ