બિજ-થિંગ

રંગ-રેખાને વાચા આપતાં એટ્રેક્ટ આર્ટિસ્ટ - સિદ્ધાર્થ પટેલ

- પ્રિયંકા જોષી

એક્સ્ટ્રક્ટ આર્ટ એટલે બિંદુ, રેખા, આકાર અને રંગોનો એવો મહેરામણ જેમાં ડૂબકી લગાવીને ભાવક તેને પામી શકે છે, માણી શકે છે. કલાના આ અમૂર્ત સ્વરૂપની રૂપરેખા ‘ચોક્કસ’ના ચોકઠામાં બંધાતી નથી. વાસ્તવના ધરાતલ પર પ્રગટેલી છતાં એ કલ્પનાતીત ભાસે છે. કૅન્વાસ પર રંગ અને આકારની મુક્ત અભિવ્યક્તિથી અનેરો લય રચાય છે. સર્જકના કલ્પનના છેડાને આંબીને દર્શક સ્વયં અર્થ પ્રાપ્ત કરે છે, તેનો પોતાનો આગવો અર્થ; દરેક ભાવકની અનુભૂતિ સ્વતંત્ર; દૃષ્ટિ બદલાતાં કેલિડોસ્કોપની માફક પળવારમાં નજર સામે અલગ ભાત ઊભી થાય. વાસ્તવની નક્કરતા ઓગળતી જાય; ચિત્ર વાસ્તવથી વેગળી વિભાવના વ્યક્ત કરે અને જોનારના મનમાં તેની છબી ઝીલાય. મહાન ચિત્રકાર એડગર ડેગા કહે છે તેમ – "Art is not what you see but what you make others see."

કલાના આ તરલ સ્વરૂપને હસ્તગત કરવું હથેળીમાં રેતી પકડી રાખવા જેવું કામ છે. તેથી જ આ કલા સાથે જોડાયેલા કલાકારો તેને હસ્તગત કરવાની મથામણ કરવા કરતાં કલાની આંગળી ઝાલીને તેના જ લયમાં વિહરવાનું પસંદ કરે છે.

અમદાવાદમાં રહેતાં સિદ્ધાર્થ પટેલ એવા જ એક ચિત્રકાર છે જેમણે નોન-ઓબ્જેક્ટ એટ્રેક્ટ આર્ટમાં પગરણ માંડ્યાં છે અને છેલ્લાં ચારેક વર્ષથી તેમાં સફળ ખેડાણ કરી રહ્યા છે. ગણતરીનાં વર્ષોમાં તેઓ એબ્જેક્ટ આર્ટમાં નોંધનીય કામ કરી શક્યા છે તાજેતરમાં જ હઠીસિંહ વિઝ્યુલ આર્ટ સેન્ટર ખાતે તેમનું ત્રીજું સોલો એક્ઝિબિશન – ‘ગેટેડ રીવર્બ’ યોજાઈ ગયું. એ નિમિત્તે થયેલી ચર્ચાથી જાણવા મળ્યું કે તેઓ કોઈ પણ પ્રકારનું કલા સાથે જોડાયેલું બૅકગ્રાઉન્ડ ધરાવતા નથી. તેઓ જાતે જ પોતાનો રસ્તો કંડારીને ચાલતાંચાલતાં આટલે પહોંચ્યા છે. સિદ્ધાર્થભાઈની કલા જ નહીં, પણ કલા ક્ષેત્રમાં થયેલા તેમના પ્રવેશની ભૂમિકા પણ ખૂબ રસપ્રદ છે.

સામાન્ય પરિવારનું બીજું સંતાન, વાણિજ્યના સ્નાતક થયેલો બિઝનેસ કરતો યુવાન અચાનક બધું સમેટીને કલાનો ભેખ ધરી લે એ માનવામાં આવે એવી વાત નથી, પરંતુ વ્યક્તિની અંતઃસ્ફુરણાથી ન માનવામાં આવે એવી વાત પણ આશ્ચર્યજનક રીતે શક્ય બનતી હોય છે. આ આશ્ચર્યનો ઉત્તર આપતાં સિદ્ધાર્થભાઈ કહે છે કે તેના મૂળમાં તેમનો સાહસિક સ્વભાવ અને ક્યુરિયસ માઇન્ડ છે. સતત નવું જોવા, જાણવા અને અનુભવવાની ઝંખનાને કારણે તેમણે જીવનના જુદા-જુદા પડાવ પર અનેક પ્રકારના અનુભવો અંકે કર્યા છે.