સમુદ્રી જીવસૃષ્ટિ સામે લાવી શકે છે સુનામી

દરિયો ભરીને જમીન પેદા કરવાનો માલદીવ્સનો પ્રોજેક્ટ એક તરફ કૂવો અને એક તરફ ખાઈ હોય ત્યારે આપણે કૂવામાં કૂદવાનું પસંદ કરીએ, કેમ કે ત્યાં ખાઈ કરતાં બચવાના ચાન્સ વધારે હોય. હમણાં ભારતના શત્રુ બની બેઠેલા ટાપુરાષ્ટ્ર માલદીવ્સે પણ એક ભૌગોલિક વિનાશથી બચવા કૂવામાં કૂદવાનું નક્કી કર્યું, પણ... જાણીએ, શું છે આખો મામલો?

- નિતુલ ગજ્જર (વડોદરા)

ગુજરાતી ટૂરિસ્ટો જેને માલદીવ નામે ઓળખે છે એ માલદીવ્સ નામનું ટાપુરાષ્ટ્ર પાછલા ઘણા મહિનાથી ચર્ચામાં છે. અગાઉ ભારતના સમર્થક રહી ચૂકેલા આ દેશમાં ભારતિવરોધી પક્ષ સત્તા પર આવતાં એના આગેવાનોએ ચીન સાથે હાથ મિલાવ્યા અને ભારતીય સૈન્યને માલદીવ્સમાંથી પાછું કાઢ્યું. પછી ભારત સરકારે આંખો દેખાડતાં માલદીવ્સનું વર્તન થોડું કૂણું જરૂર પડ્યું, છતાં ભારતવાસીઓનું મન માલદીવ્સ પરથી ઊતરી ગયું.

પ્રવાસીઓ તો ઠીક, પણ બૉયકોટની બીકે બોલીવૂડે પણ માલદીવ્સમાં ફિલ્મનાં શૂટિંગ નહીંવત્ કરી નાખ્યાં.

દરિયો એક પછી એક ટાપુની અંદર ઘૂસી રહ્યો છે એટલે વે માલદીવ્સના શાસકોએ દરિયામાં જ ભરણીનો બીજો તબક્કો શરૂ કર્યો છે.

દરમિયાન સમાચાર એ છે કે ચીનની મદદથી માલદીવ્સ (ઘણા એનો એક વિના મને થવા માંદીના વાસણ ઉચ્ચાર મૉલદીવ્સ કરે છે] સરકારે પ્રવાસન અને ઉદ્યોગ થકી આર્થિક વિકાસની દિશામાં નોંધપાત્ર પ્રોજેક્ટ પણ હાથ ધર્યા છે. એ બધામાં ધ્યાન દોરવા જેવી યોજના એટલે માલદીવ્સ લૅન્ડ રિફ્લેમેશન પ્રોજેક્ટ.

ફાંટાબાજ કુદરતની કમાલ ગણો તો માલદીવ્સ એ ૧૧૯૦ નાના-મોટા ટાપુઓથી બનેલું રાષ્ટ્ર છે, જેમાંથી માત્ર ૨૦૦ પર માનવવસવાટ છે. ભૌગોલિક દૃષ્ટિએ આ ટાપુઓની સમુદ્ર સપાટીથી મહત્તમ ઊંચાઈ સવા બે-અઢી મીટર કરતાં વધારે નથી, જેના પરિણામ રૂપે વર્ષોથી માલદીવ્સના ઘણા ટાપુનો તટવર્તી પ્રદેશ દર વર્ષે સહેજસાજ કરીને પાણીમાં ગરકાવ થઈ રહ્યો છે. વૈજ્ઞાનિક ગણતરી મુજબ દર વર્ષે સમુદ્રનાં પાણીનું સ્તર ત્રણથી પાંચ મિલિમીટર જેટલું વધે છે. સમુદ્રની ઘૂસણખોરી આ જ રીતે ચાલતી રહી તો આવનારાં ૭૦-૮૦ વર્ષોમાં માલદીવ્સનું નામોનિશાન નહીં રહે.

આ આફતથી ચેતીને છેક ૧૯૯૭માં માલદીવ્સે લૅન્ડ રિક્લેમેશન પ્રોજેક્ટની શરૂઆત કરી હતી. આ પ્રોજેક્ટના નામ મુજબ જ સરકાર આ દેશનો જેટલો ભાગ પાણીમાં ડૂબ્યો છે ત્યાં રેતીનું પૂરણ કરી ગુમાવેલી જમીન પાછી મેળવે છે. જો કે આ રીતે મર્યાદિત રૂપે જ સીમાડા વિસ્તારી શકાય છે, એ કેમ કે દરિયો બૂરવો એ સહેલી વાત હોતી નથી.

મોટા સક્શન પાઈપથી સમુદ્રમાંથી કાઢેલી રેતી જહાજથી કિનારે લાવી જે વિસ્તારમાં ભરવાની હોય ત્યાં પહોંચાડવામાં આવે.