મોદીની યુક્રેન મુલાકાતઃ સમાધાનનો તખ્તો તૈયાર છે?

યુક્રેન યુદ્ધના મુદ્દે રશિયા સામે એક અક્ષર સુદ્ધાં ન ઉચ્ચારી ભારતે ભલે અમેરિકાની નારાજગી વહોરી લીધી હોય, અત્યારે એ બે દેશને મંત્રણાની મેજ પર લાવવામાં ભારત મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવી શકે છે.

- હીરેન મહેતા

આંતરાષ્ટ્રીય રાજકારણમાં સંતુલન રાખવું બહુ જરૂરી છે. દુનિયાના રીતે પોતપોતાનાં હિતમાં લઈ હોય એ આદર્શ સ્થિતિ છે, પણ વાસ્તવિક રીતે એ શક્ય નથી. દ્વિતરફી વેપારને કારણે દેશો એકમેક પર આધાર રાખે એ અલગ વાત છે, પરંતુ ગરીબી અને કુદરતી સંસાધનોની અસંતુલિત વહેંચણીને કારણે ઘણા દેશે મોટાં, સમૃદ્ધ રાષ્ટ્રોની તરફ ખેંચાવું પડે છે અને ઘણે અંશે તો એમના ઓશિયાળા બનીને રહેવું પડે છે.

યુક્રેનના પ્રમુખ વોલોદિમિર ઝેલેન્સ્કી સાથે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી.

જુદી જુદી રાજકીય અને આર્થિક વિચારધારા તથા શાસનપદ્ધતિને કારણે બીજા વિશ્વયુદ્ધ પછી અમેરિકા અને સોવિયેત સંઘ એવી બે મુખ્ય ધરીની આસપાસ જ મોટા ભાગનાં રાષ્ટ્રો ફરતાં હતાં. ૧૯૮૦ના અફઘાન યુદ્ધ પછી સોવિયેત સંઘનું વિભાજન થયું અને પરિણામે એના સૌથી મોટા ઘટક એવા રશિયાનું મહત્ત્વ ઘટવા લાગ્યું. જો કે પાછલાં વર્ષોમાં રશિયાએ ચીનને સાથે લઈ અમેરિકા સામે ફરી પોતાનું વર્ચસ જમાવવા માંડ્યું છે. રશિયન પ્રમુખ વ્લાદિમિર પુતિન અને ચીનના પ્રમુખ સી જિનપિંગ બન્ને અત્યારના તબક્કે એકમેકની પડખે ઊભા રહેવાનું મહત્ત્વ સમજે છે.