જેણે લાહોર નથી જોયું એ જન્મ્યો જ નથી.' આ વિખ્યાત કહેવત અસગર વજાહતના નાટકને કારણે ભારતીય સાહિત્યમાં વધુ જાણીતી બનેલી છે. લાહોર નામ કેવી રીતે પડ્યું એ સંબંધિત ઘણી માન્યતાઓ છે. માતા સીતા અને શ્રીરામના પુત્ર લવે આ શહેર વસાવેલું એવું પ્રચલિત છે. આજે પણ ત્યાં ક્યાંક ખૂણેખાંચરે મંદિરો અને હવેલીઓમાં રામલીલાનાં ભીંતચિત્રો હયાત છે. રજપૂતો માટે લાહોર ‘લવકોટ’ હતું. અહીંના લુહારો પરથી લાહોર નામ પડેલું એવી પણ વાયકા છે. કદાચ આથી ‘કલંક’ ફિલ્મમાં વરુણ ધવનના પાત્રને લુહાર દર્શાવવામાં આવેલું. થોડા મહિનાઓ પહેલાં લાહોર ફરી ચર્ચામાં આવેલું, હીરામંડીને કારણે. ટૂંક સમયમાં જ સંજય લીલા ભણસાલી સર્જિત આ જ નામની વેબસિરીઝ દ્વારા અતીતમાં ક્યાંક લુપ્ત થઈ ગયેલી એની રોનક પડદા પર જીવંત થશે.
લાહોરના શાહી કિલ્લાની બાજુમાં શાહી મહોલ્લા અને હીરામંડી નામક વિસ્તારો આવેલા છે. એક સમયે શાહી કિલ્લાની આસપાસનાં ચૌદ અલગ-અલગ બજારોમાંનાં આ બે બજાર આગળ જઈને એટલાં જાણીતાં બન્યાં કે સમગ્ર વિસ્તારનું સરનામું સંયુક્ત રીતે હીરામંડી બની ગયું. અકબરે લાહોર ફરતે ચણાવેલા કિલ્લાના કુલ તેર દરવાજા હતા. એમાંનો એક હતો તક્ષાલી દરવાજો. શીખ સામ્રાજ્ય દરમિયાન લાહોરના વડા હીરા સિંહ ડોગરાએ તક્ષાલી દરવાજા અંદર અનાજ માટેનું બજાર અને ગોદામ બનાવડાવેલા, જેના પરથી ‘હીરામંડી’ નામ આવ્યું હશે એવો દાવો છે. શાયરાના અંદાજમાં હીરામંડીને બાઝારએ-હુસ્ન પણ કહેવાતું, પરંતુ હવે ત્યાં મોચીઓની દુકાનો બહુમતીમાં હોવાથી એનું નવું નામ છે મોચીમંડી.
هذه القصة مأخوذة من طبعة Abhiyaan Magazine 13/04/2024 من ABHIYAAN.
ابدأ النسخة التجريبية المجانية من Magzter GOLD لمدة 7 أيام للوصول إلى آلاف القصص المتميزة المنسقة وأكثر من 9,000 مجلة وصحيفة.
بالفعل مشترك ? تسجيل الدخول
هذه القصة مأخوذة من طبعة Abhiyaan Magazine 13/04/2024 من ABHIYAAN.
ابدأ النسخة التجريبية المجانية من Magzter GOLD لمدة 7 أيام للوصول إلى آلاف القصص المتميزة المنسقة وأكثر من 9,000 مجلة وصحيفة.
بالفعل مشترك? تسجيل الدخول
તમે અમને વોટ આપો, અમે તમને પૈસા સાથે પાયમાલી આપીશું
મફતની યોજનાનો અમલ કરનારાં રાજ્યો બરબાદીના માર્ગે ધકેલાઈ રહ્યાં છે, અનેક રાજ્યોમાં તેનાં આર્થિક દુષ્પરિણામો બહાર આવી રહ્યાં છે.
એનાલિસિસ.
અમેરિકાના નવા પ્રમુખ માટેની ચૂંટણી પર વિશ્વની નજર
રાજકાજ
વિદેશની ધરતી પર રાહુલ ગાંધીનાં બેજવાબદાર વિધાનો
હરિયાણામાં કોંગ્રેસ અને ‘આપ’નું ગઠબંધન થયું નહીં
રસપ્રદ વાત એ છે કે બંને પક્ષોના જોડાણના આગ્રહી રાહુલ ગાંધી અત્યારે વિદેશ પ્રવાસે છે. એ સ્થિતિમાં આમ આદમી પાર્ટીએ હરિયાણામાં ધરાર એકલે હાથે ચૂંટણી લડવી પડશે
આશીર્વાદ જેમ મળેલા અવાજને ઘોંઘાટ બનાવીશું કે નાદ?
'The Noise of Time’માં લેખક જુલિયન બર્ન્સ લખે કે, ‘સમયના ઘોઘાટનો સામનો શેનાથી કરી શકાય? માત્ર આપણા આંતરિક સંગીત વડે.’ પણ આપણા આંતરિક સંગીતને સ્વરબદ્ધ કરવાની શરૂઆત આપણા શ્વાસના અવાજને સાંભળવાથી થાય?
વિઝા વિમર્શ, ડો.સુધીર શાહ
યુએસએ વિઝા વિન્ડો (૪)
હરીશ રઘુવંશી ‘તુમ કો ના ભૂલ પાયેંગે’
ફિલ્મોના દરેક વિષયો પર ઝીણવટપૂર્વક સંશોધન કરી અત્યંત વિશ્વસનીય અને કડાકૂટવાળું કામ કરનાર હરીશ રઘુવંશી પાસે જે માહિતી હતી, એવી માહિતી નેશનલ આર્ચિવ ઑફ ઇન્ડિયા પાસે પણ નથી.
ફેમિલી ઝોન નવી ક્ષિતિજ,
આહારવિજ્ઞાન સાથે જોડાયેલું પ્રોફેશન - ડાયેટિશિયન
નાયકોના નાયક એવા વિનાયક ભારતીય સમાજવ્યવસ્થાનું પ્રાચીન પ્રતીક છે
ગણેશજીની જે દેહાકૃતિ છે, એમનું જે ડિવાઇનફોર્મ છે, એ આપણા લોકસમુદાયને એટલું હૃદયસ્થ છે કે ગણેશજીના સ્વરૂપને લઈને જેટલી કલાત્મકતા થાય છે, એટલી કલાત્મકતા કદાચ બીજી કોઈ ભારતીય આકૃતિને લઈને નથી થતી.
ચાલો, ફરી શેરીઓમાં રમીએ
આજે બાળકો મોબાઇલમાં ગૂંથાયેલાં જોવા મળે છે. મોબાઇલ ગેમ પાછળ બાળકો, કિશોરો પોતાનો સમય વ્યતીત કરીને આરોગ્યને પણ હાનિ પહોંચાડે છે. મોબાઇલ અને ટીવીના યુગની પહેલાંનાં બાળકો મેદાની રમતો ખૂબ રમતાં, અત્યારે જાણે દેશી શેરી રમતો તદ્દન ભુલાઈ ગઈ છે. જે રમતોથી શારીરિકની સાથે-સાથે માનસિક શક્તિનો પણ વિકાસ થતો હતો, તેને પુનર્જીવિત કરવાની જરૂર છે.