ડિયર નૅચર,
થોડાં વર્ષ પહેલાં અમે મનાલી ફરવા ગયા હતા. એપ્રિલની શરૂઆત હતી અને વહેલી સવારે અમે રોહતાંગ પાસ જવા નીકળેલા, પણ રોહતાંગ ઘાટથી થોડા કિલોમીટર પહેલાં પ્રવાસીઓને રોકી દેવાયા હતા. આગળ જવાની મનાઈ હતી, કારણ કે રોહતાંગમાં બહુ બરફ પડ્યો હતો અને રસ્તા બંધ થઈ ગયા હતા. અમે રોહતાંગ પહેલાં કેટલાક નાના નાના પહાડ હતા ત્યાં રોકાયા એટલામાં તો બરફવર્ષા થઈ. બધા રાજી રાજી, કારણ કે સામાન્ય રીતે આ વિસ્તારમાં માર્ચ મહિના પછી બરફવર્ષા થતી નથી. અમને ગાઈડ કહ્યું કે તમે નસીબદાર છો.
જો કે હવે સિનારિયો બદલાઈ ગયો છે. હવે તો ભરશિયાળામાં પણ હિમાલય ક્ષેત્રમાં બરફવર્ષા થતી નથી. થાય છે તો બહુ ઓછા પ્રમાણમાં. આ આ વર્ષે જાન્યુઆરીમાં સ્થિતિ સાવ બદલાઈ ગઈ હતી. તાપમાનમાં અચાનક વધારો થયો. આવામાં બરફ કેમ જામે? ફ્રિજમાં જામતા બરફ અને હિમાલય ક્ષેત્રમાં પહાડો પર જામતા બરફમાં આભ-જમીનનું અંતર છે. અહીં કુદરત છે અને એનો આ ચમત્કાર છે. પ્રકૃતિ છે અને એનો મહિમા કરવાનું આપણે ભૂલ્યા છીએ એટલે સમસ્યા સર્જાઈ છે અને એ વકરી રહી છે. એનું એક કારણ છે જળ-વાયુ પરિવર્તન-ક્લાઈમેટ ચેન્જ.
હિમાલય એ આપણી આન બાન શાન છે એમ આપણે કહીએ છીએ. અને હિમાલયમાં શું નથી? પ્રાકૃતિક સૌંદર્ય તો છે જ. પહાડો છે, નદીઓ છે,
જીવનનાં કેટલાંય રહસ્યો છે. જો કે વાસ્તવિકતા એ છે કે હિમાલય હિમાલય ના રહે એવાં બધાં કામ આપણે કરીએ છીએ.
છેલ્લાં થોડાં વર્ષમાં હિમાલય ક્ષેત્ર પર અનેક અભ્યાસ થયા છે અને એનાં તારણો ચોંકાવનારાં છે. એક વાત તો આપણને ખબર છે કે દુનિયામાં ત્રીજો સૌથી મોટો જળભંડાર એટલે હિમાલય. ૧૬ દેશો માટે આ હિમાલય મહત્ત્વ ધરાવે છે. બે અબજ લોકોનું પેટ ભરે છે હિમાલય. એ એમના માટે જળસ્રોત છે. ભારત, પાકિસ્તાન, અફઘાનિસ્તાન, નેપાળ, ભુતાન, મ્યાનમાર જેવા દેશો માટે હિમાલય જીવનરેખા છે, જેમ ગુજરાત માટે નર્મદા જીવનરેખા છે.
ભારતનાં ૧૩ રાજ્યો માટે હિમાલય જીવનદાતા છે અને એમાં હિમાચલ, જમ્મુ-કશ્મીર, ઉત્તરાખંડ, મેઘાલય, આસામ અને પશ્ચિમ બંગાળ જેવાં રાજ્યો આવી જાય છે. હિમાલયથી ૧૨ નદીઓ જીવિત છે. ગંગા, યમુનાનાં મૂળ હિમાલયમાં છે અને એ ૨૪ કરોડથી વધુ લોકોને જીવન આપે છે.
هذه القصة مأخوذة من طبعة December 02, 2024 من Chitralekha Gujarati.
ابدأ النسخة التجريبية المجانية من Magzter GOLD لمدة 7 أيام للوصول إلى آلاف القصص المتميزة المنسقة وأكثر من 9,000 مجلة وصحيفة.
بالفعل مشترك ? تسجيل الدخول
هذه القصة مأخوذة من طبعة December 02, 2024 من Chitralekha Gujarati.
ابدأ النسخة التجريبية المجانية من Magzter GOLD لمدة 7 أيام للوصول إلى آلاف القصص المتميزة المنسقة وأكثر من 9,000 مجلة وصحيفة.
بالفعل مشترك? تسجيل الدخول
બાઈક પર દીકરાને સાથે રાખી નીકળતી ડિલિવરી ક્વીન
ફડ ટ્રાફિકથી ધમધમતા રસ્તા પર કોઈ યુવતીને પોતાના બાળકને બાઈક પર બેસાડીને ડિલિવરી કરવા નીકળતી જોઈએ તો જરૂર કુતૂહલ થાય. સંતાનના ઉજ્જ્વળ ભવિષ્ય માટે એક માતાએ અજાણ્યા શહેરમાં ફૂડ ડિલિવરી કરવાનું પડકારભર્યું કામ પસંદ કરીને માતૃશક્તિ સાથે મહેનતનો રંગ બતાવ્યો છે.
વિદ્યાધામોથી માંડી જાહેર જીવનમાં ફાલતી-ફલતી...ગાળસંસ્કૃતિ!
મુંબઈની કૉલેજોનાં કૅમ્પસ પર સ્ટુડન્ટ્સ કેવી ભાષા બોલે છે એ વિશે થયેલા એક સર્વેનાં પરિણામ ચોંકાવનારાં છેઃ મોટા ભાગની કૉલેજોમાં, અરે અમુક સ્કૂલોમાં વિદ્યાર્થી અને વિદ્યાર્થિનીઓ સુદ્ધાં બેફામ ગાળો બોલે છે. રૅગિંગની ઘટનામાં પણ નવાસવા વિદ્યાર્થીઓને ગંદી ગાળો બોલવાનું કહેવામાં આવે છે. શું થાય છે જ્યારે ‘ચિત્રલેખા’ આ સર્વેની ભીતરમાં ઊતરે છે? વાંચો, અશિષ્ટ બોલી વિશેનો શિષ્ટ, સંસ્કારી ભાષામાં લખાયેલો લેખ.
આયુષ્યમાન કાર્ડથી બનો ધનવાન..!
મફત આરોગ્ય કૅમ્પની જાહેરાત ઠેર ઠેર વાંચવા મળે છે. આઘાતજનક વાત એ કે ગુજરાતની અમુક ખાનગી કે કૉર્પોરેટ હૉસ્પિટલના સંચાલકોએ આરોગ્ય નિદાન કૅમ્પને સેવાને બદલે મેવા એટલે કે દરદી મેળવવાનો ધંધો બનાવી દીધો છે. અમદાવાદની હૉસ્પિટલનો તાજો કિસ્સો આંખ ઉઘાડનારો છે.
વનકર્મીઓની શહાદત તાજી કરતું સ્મારક
ગુજરાતના વનવિભાગના નવ શહીદની સ્મૃતિમાં ‘વનપાલ સ્મારક’ બન્યું છે. આવો જાણીએ, શહીદગાથા અને સ્મારકનિર્માણની કથા.
હિમ વિનાનો બની રહ્યો છે હિમાલય!
એક સમયે મબલક પાક ઉતારતી જમીન બંજર થઈ જાય એમ હજી થોડાં વર્ષ અગાઉ હિમાચ્છાદિત રહેતો આપણો પર્વતાધિરાજ હવે રહેતે રહેતે સૂકોભટ બની રહ્યો છે, કારણ કે પહેલાં જેટલો બરફ પડતો નથી અને દિન-પ્રતિદિન વધી રહેલી ગરમીને કારણે બરફ ઝાઝું ટકતો પણ નથી.
દરેક વ્યક્તિ બોલતાં પહેલાં વિચારે તો...દુનિયા કેટલી શાનદાર હોત!
બીજા લોકો વિશે વાતો કરવી કે સાંભળવી એમાં કશું ખોટું નથી, પણ અગત્યનું એ છે કે તમે શું વાતો કરો છો. ત્રીજી વ્યક્તિ ઉપસ્થિત ન હોય, એના વિશે નકારાત્મક ટીકા-ટિપ્પણ કરવી અને ગેરસમજમાં ઉમેરો કરવો બહુ આસાન છે.
મહારાષ્ટ્રના મહાયુદ્ધમાં જીતે કોઈ પણ, મતદારો હારશે!
પરિણામ પછી કયો પક્ષ કે કયો નેતા કોની સાથે જશે એની અટકળની પતંગ ચગાવવાનો કોઈ અર્થ નથી. રાજકારણીઓ કોઈ પણ ભોગે પ્રજાને ખોટી જ પાડશે.
જસ્ટ એક મિનિટ...
ભાગે આપણે બીજાના કાર્યને બિરદાવવામાં કંજૂસાઈ કરીએ છીએ, પણ કોઈના કાર્યમાંથી ખોડખાંપણ શોધવામાં માઈક્રોસ્કોપ લઈને હોંશે હોંશે પાછળ પડી જઈએ છીએ.
મહારાષ્ટ્રના મહાયુદ્ધમાં જીતે કોઈ પણ, મતદારો હારશે!
આપણે બીજાના કાર્યને બિરદાવવામાં કંજૂસાઈ કરીએ છીએ, પણ કોઈના કાર્યમાંથી ખોડખાંપણ શોધવામાં માઈક્રોસ્કોપ લઈને હોંશે હોંશે પાછળ પડી જઈએ છીએ.
પપ્પા, તમે તો કાંઈ બોલતા જ નહીં...
પુત્ર તાડૂકીને બોલ્યો, ‘ચૂપ રહો, પપ્પા તમે’ તે દિવસથી બાપનાં પારોઠ પગલાં થઈ ગયાં જીવ માફક જાળવીને જેમનું કીધું જતન એ જ વ્હાલાની નજરમાં સાવ દવલાં થઈ ગયા.
