છટણી: ‘મારી નોકરી એ જ મારો સંદેશ'

જેનું આપણે અન્ન ખાધું હોય એને પ્રમોશન જેવો વધારાનો ખર્ચ નહીં કરાવવો અને બની શકે એટલો આર્થિક ફાયદો કરાવવો એ જ મારો કર્મયોગ અને એ જ મારો કર્મમંત્ર

- હર્ષદ પંડ્યા ‘શબ્દપ્રીત’

હંમણાં હમણાં છટણી કરવાનો જબરો વાઇરસ ચાલી રહ્યો છે. છાપામાં રોજ-રોજ છટણીના સમાચાર વાંચીને વાઇફે એક દિવસ કહ્યું: ‘તમારાવાળા ક્યારે છટણી કરવાના છે?’ વાઇફને બિચારીને એમ કે ‘છટણી’ એ કશાક ઇવેન્ટનું કે કાર્યક્રમનું નામ હશે! એની ગેરસમજનો વાઇરસ આખી સોસાયટીમાં ફેલાય એ પહેલાં જ મેં તરત જ કહી દીધું: “હે પ્રિયે, સાર્થ ગુજરાતી જોડણી કોશના પાના નં. ૩૨૧ ૫૨ ‘છટણી’નો અર્થ ‘કાપકૂપ’ કરવી, એવો આપ્યો છે. અંગ્રેજીમાં આ શબ્દને ‘રિટ્રેન્ચમૅન્ટ’ કહેવાય. એનો અર્થ પણ એ જ થાય – ‘કાપવું’’’ હજુ તો આગળ કંઈ વિગતે સમજાવું એ પહેલાં જ એણે પત્ની સહજ ચિંતા ‘પ્રગટાવી’:

‘હે..મા, માતા..જી’ ‘તારક મહેતા કા ઊલ્ટા ચશ્માં’વાળી દયાની જેમ વાઇફે મારી દયા ખાતાં કહ્યું: ‘આવું અશુભ અશુભ કેમ બોલો છો? તમને નોકરીમાંથી તગેડી મૂકવામાં આવે તો બીજું કોઈ તો તમને નોકરીમાં રાખી શકે એમ છે નહીં અને ઘરમાં જ પડ્યા પાથર્યા રહો, તો.. મારી દશા શું થાય.. હું તો સાવ..?’

‘તું મારી વાત સાંભળ પહેલાં,’ એની વાત કાપી નાખતાં મેં એને કહ્યું, ‘છટણી છટણીમાં ફેર હોય. કોઈને ટૂંકા ગાળા માટે છટણીનો ભોગ બનવું પડે તો કોઈને લાંબા ગાળે માટે.’

‘હા, પણ ભોગ તો બનવું પડે ને?’ વાઇફે કોરી આંખોને, ભીની સમજી, લૂછતાં લૂછતાં કહ્યું, ‘મને એ સમજાવો પહેલાં કે આમાં તમારી છટણી કયા ગાળામાં આવે? મને તો ચિંતા થાય છે કે જે માણસને દાઢી કરતાં કરતાં પણ સહેજ અમસ્તી બ્લેડ વાગી જાય એમાં રાડારાડ કરી મૂકે એની, ભલે આજે નહીં તો કાલે, કરતાં કરતાં પણ સહેજ અમસ્તી બ્લેડ વાગી જાય એમાં રાડારાડ કરી મૂકે એની, ભલે આજે નહીં તો કાલે, છટણી.. મતલબ કે કાપકૂપ કરી નાખવામાં આવે તો એની.. મતલબ કે તમારી દશા શું થાય? મને તો આવું વિચારતાં જ, જુઓને, ધ્રુજી જવાય છે.’

‘અરે યાર,’ હું સહેજ ચિડાયો, ‘હું મારી છટણીની ક્યાં વાત કરું છું? હું તો તને છટણીનો અર્થ સમજાવું છું.’

‘નથી સમજવો મારે એવો અર્થ..’

‘તો પછી મને કશું પૂછવાનું નહી.'