આંદોલનની આસપાસ...ચોપાસ
ABHIYAAN|Abhiyaan Magazine 02/09/2022
• આંદોલન સ્વયં એક શસ્ત્ર છે, પરંતુ તેનું જે શાસ્ત્ર બન્યું છે એ તો થઈ ચૂકેલા આંદોલનના અનુભવોના આધારે બન્યું છે. • નવનિર્માણ સ્વયંભૂ આંદોલન હતું અને તેના નેતાઓ કોઈ સ્થાપિત કે અનુભવી નેતા નહીં, પણ વિદ્યાર્થીઓ જ હતા. • ગુજરાતી સાહિત્યમાં આ આંદોલનનું પ્રતિબિંબ ઝીલાય એવી કૃતિ સર્જાઈ નથી.
તરુણ દત્તાણી
આંદોલનની આસપાસ...ચોપાસ

યુવા શક્તિ અને આંદોલન વિશે કોઈ સંદર્ભ શોધવાની જરૂર નથી. એ સર્વકાળે વિશ્વના કોઈ ખૂણે સક્રિય અને આંદોલિત હોય છે. પચાસ વર્ષ પૂર્વેના ગુજરાતના નવનિર્માણ નામક આંદોલનને સામાન્ય ઘટના માની શકાય તેમ નથી. પચાસ વર્ષ પહેલાંના સ્થિતિ સંજોગોમાં એ અદ્ભુત અને અનોખું હતું. એટલે તો તેને વિશે અભ્યાસો થયા છે. ગુજરાતના જ વિદ્વાન ઘનશ્યામ શાહે નવનિર્માણ અને અન્ય એક આંદોલનના અભ્યાસ સાથેનું એક પુસ્તક અંગ્રેજીમાં લખેલું છે. દિવંગત સર્વોદયી અગ્રણી નારાયણ દેસાઈએ ‘ વિશ્વનું યૌવન’ નામે પુસ્તકમાં ગુજરાતના એ આંદોલનની વિવેચના કરેલી છે. જયપ્રકાશ નારાયણ જેવા જનનાયકને પણ જો તેમાંથી નઈ રોશની મળી હોય તો એ આંદોલન સામાન્ય તો ન જ હોય અને એટલે જ એ આંદોલનના પાંચ દાયકા પછી તેના પર એક નજર નાખવી જોઈએ. વર્તમાન સંદર્ભમાં તેને મૂલવવાની સાથે ત્યારે જે બન્યું તેમાં કેટલું પ્રશંસનીય અને કેટલું ક્ષતિપૂર્ણ હતું, કેટલું રાજકીય અને કેટલું બિનરાજકીય હતું, કેટલું સ્વયંભૂ અને કેટલું પ્રાયોજિત હતું, તેની ચર્ચા આવશ્યક બની રહે છે.

આંદોલનનાં શસ્ત્ર અને શાસ્ત્રની ચર્ચા થતી રહે છે. આંદોલન સ્વયં એક શસ્ત્ર છે, પરંતુ તેનું જે કહેવાતું શાસ્ત્ર બન્યું છે, એ તો થઈ ચૂકેલા આંદોલનોના અનુભવના આધારે બન્યું છે. પહેલાં શાસ્ત્ર રચાયું હોય અને પછી તેને આધારે આંદોલન થયા હોય એવું હવે બનવા લાગ્યું છે, પરંતુ આવા પ્રાયોજિત આંદોલનના ઇરાદા, ઉદ્દેશ અને લક્ષ્ય સંદિગ્ધ હોય છે. તેનાથી સર્વથા લોકોનું કલ્યાણ જ થાય છે, એવું નિઃશંક રીતે કહીં શકાશે નહીં. હવે તો આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે કાર્યરત પરિબળો વિશ્વના દેશોમાં આંદોલન ખડાં કરે છે, તે પોતાના ચોક્કસ હેતુઓને સિદ્ધ કરવાને

માટે. આવા લોકો આંદોલનના તૈયાર થઈ ચૂકેલા શાસ્ત્રનો પ્રયોગ, ઉપયોગ કરે છે.

બાંગ્લાદેશમાં તાજેતરના દિવસોમાં જે કાંઈ બન્યું તેની જે હકીકતો હવે બહાર આવી રહી છે, તેનો અભ્યાસ કરતાં ત્યાંના છાત્ર

Diese Geschichte stammt aus der Abhiyaan Magazine 02/09/2022-Ausgabe von ABHIYAAN.

Starten Sie Ihre 7-tägige kostenlose Testversion von Magzter GOLD, um auf Tausende kuratierte Premium-Storys sowie über 8.000 Zeitschriften und Zeitungen zuzugreifen.

Diese Geschichte stammt aus der Abhiyaan Magazine 02/09/2022-Ausgabe von ABHIYAAN.

Starten Sie Ihre 7-tägige kostenlose Testversion von Magzter GOLD, um auf Tausende kuratierte Premium-Storys sowie über 8.000 Zeitschriften und Zeitungen zuzugreifen.

WEITERE ARTIKEL AUS ABHIYAANAlle anzeigen
પ્રવાસન
ABHIYAAN

પ્રવાસન

ઓરિસ્સાનું કાશ્મીર: દરિંગબાડી

time-read
5 Minuten  |
Abhiyaan Magazine 16/11/2024
ચર્નિંગ ઘાટ
ABHIYAAN

ચર્નિંગ ઘાટ

નવા વર્ષમાં તંદુરસ્ત થવા શું કરશો?

time-read
7 Minuten  |
Abhiyaan Magazine 16/11/2024
રાજકાજ
ABHIYAAN

રાજકાજ

ટ્રમ્પનો વિજય: આંતરરાષ્ટ્રીય સમીકરણોમાં કેવી અસર થશે?

time-read
2 Minuten  |
Abhiyaan Magazine 16/11/2024
ઉત્સવો આપણને કંઈક કહી ગયા...
ABHIYAAN

ઉત્સવો આપણને કંઈક કહી ગયા...

કળી કળીના રોમ ચમકતા, અજવાળાં કોઈ ઝીલો જી પાન પાનમાં ગાન છલકતાં, અજવાળાં કોઈ ઝીલો જી - લતા હિરાણી

time-read
3 Minuten  |
Abhiyaan Magazine 16/11/2024
સંપાદકીય
ABHIYAAN

સંપાદકીય

સ્વાગતમ્ અનલ નામ સંવત્સર

time-read
2 Minuten  |
Abhiyaan Magazine 02/11/2024
પરમ શ્રદ્ધાનું એક સરનામું!
ABHIYAAN

પરમ શ્રદ્ધાનું એક સરનામું!

અહીં જે વિશ્વાસની વાત કરી છે તે માનવી જીવનમાં શ્રદ્ધાનો જે એક ગોખલો શોધે છે તેની છે. દરેક માણસને પોતાના જીવનમાં આવું પરમ શ્રદ્ધાનું એક સરનામું જોઈતું હોય છે.

time-read
5 Minuten  |
Abhiyaan Magazine 02/11/2024
પંચામૃત
ABHIYAAN

પંચામૃત

કેટલાક શ્રદ્ધા ફેલાવે છે, કેટલાક અશ્રદ્ધા!

time-read
2 Minuten  |
Abhiyaan Magazine 02/11/2024
મોબાઇલ - ઇ-મેઇલ પછી હવે સપનામાં સફળ થઈ સંદેશા મોકલવાની શોધ
ABHIYAAN

મોબાઇલ - ઇ-મેઇલ પછી હવે સપનામાં સફળ થઈ સંદેશા મોકલવાની શોધ

દુનિયાની જુદી-જુદી સભ્યતાઓમાં વ્યક્તિને આવતાં સપનાંને લઈને જુદાં-જુદાં અર્થઘટનો કરનારાં શાસ્ત્રો ઉપલબ્ધ છે.

time-read
1 min  |
Abhiyaan Magazine 26/10/2024
હેન્ડ વોશ વાપરવું જોઈએ કે હેન્ડ સેનિટાઇઝર?
ABHIYAAN

હેન્ડ વોશ વાપરવું જોઈએ કે હેન્ડ સેનિટાઇઝર?

કોવિડ મહામારી દરમિયાન લોકોને હેન્ડ સેનિટાઇઝર વિશે ખ્યાલ આવ્યો.

time-read
1 min  |
Abhiyaan Magazine 26/10/2024
વિઝા વિમર્શ,
ABHIYAAN

વિઝા વિમર્શ,

ઇમરજન્સી એપોઇન્ટમેન્ટ

time-read
3 Minuten  |
Abhiyaan Magazine 26/10/2024