‘ગૂગલ’ અને ‘એમેઝોન’થી પણ વિરાટ છે..ભારત સરકારનું બિઝનેસ પોર્ટલ GeM

દેશમાં સરકાર તરફથી એવાં ઘણાં પગલાં લેવામાં આવે છે, જે વ્યાપક રીતે દરેકને ઉપયોગી હોય અને અર્થતંત્ર માટે પણ ફાયદાકારક હોય. જો કે કોઈક કારણસર સામાન્ય પ્રજા સુધી એ વાત પહોંચતી નથી. આવું એક પોર્ટલ ભારત સરકારે ૨૦૧૬થી કાર્યરત બનાવ્યું છે. તમે જાણો છો એના વિશે?

- જયેશ ચિતલિયા

શું તમને ખબર છે કે ભારત સરકાર ગૂગલ અને એમેઝોન કરતાં પણ વિરાટ બિઝનેસ પોર્ટલ ધરાવે છે? આ પોર્ટલ મારફત તમે ચોક્કસ ચીજવસ્તુ અને સર્વિસની લે-વેચ કરી શકો છો, એ પણ બહુ સરળતા અને પારદર્શકતા સાથે.

બહુ ઓછા લોકોને આ ખબર છે યા આ વિશેની સમજ છે એટલે ચાલો, આજે અહીં કરીએ એ વિશે વિગતે વાત..

આ પોર્ટલ સરકારે ઊભું કર્યું છે, પરંતુ એનું સંચાલન સરકારી ઢબે નહીં, બલકે પ્રોફેશનલ ઢબે થાય છે. આ મંચનું નામ છે, જેમ (જીઈએમ) અર્થાત્ ગવર્નમેન્ટ ઈ-માર્કેટ પ્લેસ (GeM). આ  મંચ પર સરકારનાં જાહેર એકમોને તેમ જ વિવિધ મંત્રાલયોના વિભાગોને જરૂર હોય એવા માલ-સામાન અને સર્વિસિસની ખરીદી થાય છે તો સરકારનાં એકમો તરફથી લોકોને ઉપયોગી એવી વસ્તુઓ-સર્વિસિસનું વેચાણ પણ થાય છે. આ એક જ મંચ હેઠળ ઑનલાઈન સ્વરૂપે આ કામકાજ સફળતાપૂર્વક થઈ રહ્યું છે, જે વાસ્તવમાં એક ક્રાંતિ સમાન હોવા છતાં એના પ્રત્યેની જાગૃતિનો અભાવ જણાય છે.

ખાનગી ઈ–કૉમર્સ સામેની હરીફાઈમાં મજબૂત શસ્ત્ર

વાસ્તવમાં કેન્દ્ર સરકારે એનાં જાહેર એકમો અને વિવિધ મંત્રાલયના વિભાગોને એની જરૂરતની ચોક્કસ વસ્તુ ચોક્કસ પ્રમાણમાં આ મંચ પરથી જ ખરીદવી એવો આદેશ આપ્યો છે, જેથી આખા દેશના વિવિધ વર્ગને એમનો માલ વેચવાની તક મળે, માત્ર મર્યાદિત લોકો જ એનો લાભ લઈ જાય એવું ન બને. આ માટે ઈ-બીડિંગ અને રિવર્સ ઈ-ઑક્શનની સુવિધા છે. મજાની વાત એ છે કે આ મંચ મારફત કામકાજ કરનારાને લાભ થાય છે અને સરકારને પણ લાભ થાય છે. વળી, દેશના વ્યાપક વર્ગને એના માધ્યમથી બિઝનેસની તકો પ્રાપ્ત થાય છે. આને એક અર્થમાં ઈન્ફ્લુઝિવનેસ (સર્વ સમાવેશ) પણ કહી શકાય.

છેલ્લા કેટલાક વખતથી નાના-મધ્યમ વેપારીઓ પોતાનો બિઝનેસ ઑનલાઈન, ઈ-કૉમર્સવાળા છીનવી જતા હોવાની ફરિયાદ કરતા રહ્યા છે. એમના માટે પણ આ મંચ એક તક બને છે. સમય સાથે ચાલીને પરિવર્તન તો દરેકે અપનાવવું પડશે, પરંપરા ક્યાંક ને ક્યાંક તૂટશે યા બદલાશે. ટેક્નોલૉજી એ ક્રાંતિનું માધ્યમ છે, જેમાં સુસજ્જ રહેશે એ તરી જશે અને નિષ્ક્રિય રહેશે એ વહેલા-મોડા ડૂબી જશે.