જોશીમઠઃ આ ચેતવણી અવગણવા જેવી નથી!

ઉત્તરાખંડમાં જે કંઈ વિકાસકાર્યો થઈ રહ્યાં છે એ જરૂરી હોય તો પણ કુદરતી સંપત્તિના સંતુલિત ઉપયોગ વિશે વિચારવું અનિવાર્ય થઈ ગયું છે.

- હીરેન મહેતા

જમીન પરનો ભાર અચાનક કેમ વધી ગયો કે વગર ભૂકંપે ઘરનાં ઘર ધસી પડ્યાં?

એક તરફ માણસની જરૂરત છે તો બીજી બાજુ છે કુદરતી સંસાધન. આપણી જરૂરત પૂરી કરવા આપણે કુદરતી સંસાધન વાપરીએ એમાં ખોટું નથી. એમાં સવાલ જો કે વિવેકબુદ્ધિનો આવે. કુદરતી સંપત્તિનો ક્યારે અને કેટલા પ્રમાણમાં ઉપયોગ કરવો એ માણસે એની બુદ્ધિના આધારે ઠેરવવું પડે.

જંગી માનવવસતિ અને એ સામે ટાંચાં સાધન એ વર્ષોથી ભારતની સમસ્યા રહી છે. સંભાળવી ભારે પડે એટલી મોટી જનસંખ્યા અને એની આંગળીએ ગરીબી, નિરક્ષરતા, બેકારી, ભૂખમરો જેવી સમસ્યા લઈને જન્મેલા ભારત દેશ માટે એની જરૂરત અને કુદરતી સંસાધનોના ઉપયોગ વચ્ચેનું સંતુલન એ પહેલેથી મોટો પડકાર રહ્યું છે. આઝાદી સાથે લોકોનાં સપનાંને પણ પાંખ ફૂટી હતી. બધાને રાતોરાત પ્રગતિના રસ્તે દોડવું હતું. વર્ષો-દાયકાઓ સુધી કોઈ ને કોઈ સત્તાને આધીન રહેલી ભારતીય પ્રજા પાસે ચોખ્ખું પાણી નહોતું, વીજળી નહોતી, સડક નહોતી, ઘર નહોતાં. ભારતની સંસ્કૃતિ સદીઓ જૂની, પણ સામાન્ય જનની સવલતના નામે હતું મોટું મીંડું.