ભાષાનાં સર્જન અને સર્જક બન્નેનું ભાવસભર જતન કરે છે આ શહેર

ભાવનગરમાં બુધસભાથી શરૂ થયેલી યાત્રા ગદ્યસભા અને કવિતાકક્ષ દ્વારા પહોંચી છે સાહિત્યપ્રેમીઓનાં હૃદય સુધી.

- જયેશ દવે (ભાવનગર)

વાર્તાપર્વ.. આવો ઉપક્રમ જરા હટકે લાગે વા અને એક મિનિટનો શૉર્ટ વિડિયો પણ પૂરો જોવામાં કંટાળો આવે એવા સમયમાં બીજાની વાર્તા સાંભળવા માટે હાઉસ પૅક શ્રોતાઓ હાજર રહે એ આનંદપ્રદ ગણી શકાય. આ કાર્યક્રમ યોજાયો ભાવનગરમાં ગદ્યસભાના ઉપક્રમે.

૨૧ ફેબ્રુઆરીએ આંતરરાષ્ટ્રીય માતૃભાષા દિવસ નિમિત્તે વિવિધ શહેરો અને ગામોમાં કાર્યક્રમ યોજાવાના છે. ક્યાંક ક્યાંક તો અઠવાડિયા અગાઉથી એવા કાર્યક્રમોની શરૂઆત થઈ ગઈ છે. એમાં વાત ભાવનગરની એટલા માટે કે સાતેક લાખની વસતિ ધરાવતા આ શહેરમાં સાહિત્યની પ્રવૃત્તિ સતત ચાલતી રહે છે. આવી પ્રવૃત્તિ અને એની ફળશ્રુતિની ગણતરી માંડીએ તો ભાવનગર સમગ્ર ગુજરાતમાં આ માટે ટોચ પર ગણી શકાય.

તો શું છે આ ભાવનગરમાં? બાર ગાઉએ બોલી બદલાય.. આ જાણીતી કહેવત છે અને એ સાચું પણ છે. ગુજરાતી ભાષાની જ વાત કરીએ તો કેટલાક પ્રદેશોની બોલી તો એવી છે કે બીજા પ્રદેશના લોકો સમજી પણ ન શકે. એટલે કે લખાય છે એવું જ બોલાતું નથી. એક સર્વે મુજબ, ગુજરાતી ભાષામાં સૌથી શુદ્ધ બોલી ભાવનગરમાં બોલાય છે અને એનું કારણ કદાચ એ જ છે કે અહીં સાહિત્યપ્રવૃત્તિ સતત ચાલતી રહે છે અને ભાષા સાથેનું કામ કોઈ ને કોઈ સ્વરૂપે થતું રહે છે. અહીં ચાલતી બુધસભા, ગદ્યસભા કે કવિતાકક્ષ જેવી પ્રવૃત્તિને એમાં મોખરે ગણી શકાય.

બુધસભા, કવિતાકક્ષ તથા ગદ્યસભા જેવી નિયમિત ચાલતી પ્રવૃત્તિ એ ભાવનગરને મળેલા સાહિત્યવારસાનું પરિણામ છે.

કળા સાંસ્કૃતિક નગરી અને એક સમયે ગઝલના મક્કા તરીકે જાણીતા ભાવનગર સ્ટેટના મહારાજા વજેસિંહજી રાઓલ મોતી પેલેસ ખાતે કવિઓ, સાહિત્યકારોને મળતા. એ સમયે ઉમદા કવિઓ આ સભામાં આવતા. આ બંગલો બુધવારિયા બંગલા તરીકે જાણીતો થઈ ગયો હતો. જો કે સમય જતાં આ પ્રવૃત્તિ બંધ પડી. વચ્ચેના સમયમાં નાના-મોટા પ્રયત્ન થયા, પરંતુ એ સતત ન ચાલ્યા. આખરે શિશુવિહારમાં આચાર્ય તખ્તસિંહજી પરમારે આ બુધસભાને નવસંસ્કરણ સાથે કાર્યાન્વિત કરી. એ દિવસ હતો પાંચ નવેમ્બર, ૧૯૮૦... અને ત્યારથી આજ સુધી આ બુધસભા અવિરત ચાલી રહી છે.