સૌરાષ્ટ્રનો ઘેડ પંથક દર વર્ષે બેટમાં કેમ ફેરવાય છે?
Chitralekha Gujarati|August 05, 2024
રાષ્ટ્રના દક્ષિણ-પશ્ચિમ ભાગની દરિયાઈ પટ્ટી પર આવેલો ઘેડ વિસ્તાર વિશિષ્ટ ભૌગોલિક સ્થિતિ ધરાવતો હોવાથી વારંવાર વરસાદી પૂરની આપદાનો ભોગ બને છે. અહીંનાં ૧૦૦થી વધુ ગામોના લાખો લોકો છેલ્લા પાંચેક દાયકાથી આ સમસ્યાનો સામનો કરી રહ્યા છે, છતાં કોઈ સરકાર એનું કાયમી નિરાકરણ લાવી શકી નથી. તાજેતરમાં અતિભારે વરસાદથી ફરી ઘેડનાં ગામો ટાપુમાં ફેરવાયાં ત્યારે આવો, આ પ્રશ્નનાં મૂળ અને સંભવિત નિરાકરણ વિશે જાણવું મહત્ત્વનું છે.
દેવેન્દ્ર જાની (રાજકોટ)
સૌરાષ્ટ્રનો ઘેડ પંથક દર વર્ષે બેટમાં કેમ ફેરવાય છે?

સાહેબ, અમારાં ખેતરમાં ચારેકોર પાણી ફરી વળ્યાં છે. પાક ધોવાઈ સીં, માટી ધોવાઈ ગઈ. હવે ચોમાસું પાક તો લઈ શકીએ એમ નથી. લાખોનું નુકસાન છે. સરકારી સર્વે થાય છે, પણ વળતર મળતું નથી. ગયા વર્ષનું હજુ કંઈ મળ્યું નથી...

બામણાસા ગામના લાખાભાઈ નામના ખેડૂત કમરસમા પાણીમાં ઊભા રહીને આપવીતી કહી રહ્યા છે. આ પીડા ઘેડના હજારો ખેડૂતો અને લાખો લોકોની વેદનાનો પડઘો છે. બામણાસા એક જ ગામ નહીં, પણ ગત સપ્તાહે જૂનાગઢ, પોરબંદર, માંગરોળ, ઉપલેટા પંથકમાં મેઘતાંડવથી ફરી એક વાર ઘેડ પંથકનાં ૧૦૦થી વધુ ગામો ટાપુમાં ફેરવાઈ ગયાં.

જો કે આ સમસ્યા નવી નથી. ઘેડથી ૮૦-૧૦૦ કિલોમીટર દૂર રાજકોટ, ધોરાજી, ઉપલેટા કે જૂનાગઢમાં શ્રીકાર વર્ષા થાય તો અતિવૃષ્ટિનો ભોગ લાખો ઘેડવાસીઓએ બનવું પડે છે. આનું આર્થિક પરિણામ ગણો તો અહીં વર્ષના ત્રણને બદલે એક શિયાળુ પાક જ લઈ શકાય છે. તાલુકાસ્તરથી સંસદ સુધી આ પ્રશ્ન ઉઠાવવામાં આવ્યો છે, પરંતુ એનું સમાધાન થતું જ નથી.

આ સમસ્યાને સમજવા માટે સૌરાષ્ટ્રની ભૌગોલિક પરિસ્થિતિ જાણવી પડે. ખેડૂતો અને સ્થાનિક આગેવાનો કહે છે કે સૌરાષ્ટ્ર પ્રદેશ ઊંધી રકાબીના આકારનો છે. ચોટીલા એ ઊંચો ભાગ છે, જ્યાંથી સમુદ્ર તરફ જતો વિસ્તાર ઢાળવાળો બને છે એટલે રાજકોટ, જસદણ, જેતપુર કે જૂનાગઢ તરફ સાંબેલાધાર મેહ વરસે તો નદીઓ અને ડેમ ઓવરફ્લો થાય, જેનું ધસમસતું પાણી ઘેડને જળબંબાકાર કરી નાખે. મુખ્ય તો ભાદર, ઓઝત અને મધુવંતી નદીનાં ઘોડાપૂર ઘેડને ધમરોળે છે. અધૂરામાં પૂરું, ઘેડની જમીન સમથળ હોવાથી ખેતરો પાણીથી લથબથ થઈ જાય છે. બીજું, રાજકોટ જિલ્લામાં ભાદર નદીની ૨૦૦ મીટરની પહોળાઈ ઘેડ સુધીમાં તો ૩૦-૩૫ મીટરની થઈ જાય છે. ઓઝત નદી પણ વંથલી પાસે પહોળી છે, પણ માંગરોળનાં ગામોમાં એ પહોંચે ત્યારે સાંકડી થઈ જાય છે. પરિણામે પૂરના સંજોગોમાં આ નદીનાં પાણી કાંઠા વળોટીને ખેતરોમાં ફરી વળે છે.

ઘેડ પંથકની સમસ્યા એ છે કે એક વાર અહીંનાં ગામોમાં ઘૂસેલાં પાણી ક્યારેક તો બે-બે મહિના સુધી ઊતરતાં નથી!

Diese Geschichte stammt aus der August 05, 2024-Ausgabe von Chitralekha Gujarati.

Starten Sie Ihre 7-tägige kostenlose Testversion von Magzter GOLD, um auf Tausende kuratierte Premium-Storys sowie über 8.000 Zeitschriften und Zeitungen zuzugreifen.

Diese Geschichte stammt aus der August 05, 2024-Ausgabe von Chitralekha Gujarati.

Starten Sie Ihre 7-tägige kostenlose Testversion von Magzter GOLD, um auf Tausende kuratierte Premium-Storys sowie über 8.000 Zeitschriften und Zeitungen zuzugreifen.

WEITERE ARTIKEL AUS CHITRALEKHA GUJARATIAlle anzeigen
મન હોય તો માળવે જવાય...અને મેડલ પણ જિતાય.
Chitralekha Gujarati

મન હોય તો માળવે જવાય...અને મેડલ પણ જિતાય.

ઉંમરના છ દાયકા પાર કરી ચૂકેલી આ મહિલાને જીવનમાં કંઈક કરવાનું બાકી હોય એમ લાગ્યા કરતું એટલે એમણે સ્વિમિંગ શીખવાનું શરૂ કર્યું. એટલું જ નહીં, રાજ્ય લેવલે અનેક હરીફાઈમાં ભાગ લઈ વિજયી પણ બન્યાં. એ પછીય કંઈક અધૂરપ લાગતી તો ભરતનાટ્યમ તથા કથક જેવાં ક્લાસિકલ નૃત્ય શીખ્યાં અને એમાં પણ વિશારદ હાંસિલ કરી. એ સાઈકલિંગ કરે, ક્લાસ ચલાવે અને સાથે જીવનથી નિરાશ થયેલી મહિલાઓમાં ઊર્જા ભરવાનું કામ પણ કરે.

time-read
4 Minuten  |
November 25, 2024
અનલિસ્ટેડ સ્ટૉક્સમાં રોકાણ કરવું છે? ...કરવું જોઈએ?
Chitralekha Gujarati

અનલિસ્ટેડ સ્ટૉક્સમાં રોકાણ કરવું છે? ...કરવું જોઈએ?

શું તમે જાણો છો, હવે અનલિસ્ટેડ સ્ટૉક્સમાં રોકાણનો ટ્રેન્ડ વધી રહ્યો છે... આવા સ્ટૉક્સમાં રોકાણ કરવાનાં કારણ અને રીત શું હોય છે? આ રોકાણ કરવું જોઈએ ખરું? ચાલો સમજીએ, અનલિસ્ટેડ સ્ટૉક્સની નાની માર્કેટને, જે ધીમે ધીમે મોટી થતી જાય છે.

time-read
3 Minuten  |
November 25, 2024
ટ્રમ્પના વિજયનું ભારત કનેક્શન જાણવા જેવું છે.
Chitralekha Gujarati

ટ્રમ્પના વિજયનું ભારત કનેક્શન જાણવા જેવું છે.

રસાકસીની ધારણાવાળી અમેરિકન પ્રમુખપદની ચૂંટણીમાં ભૂતપૂર્વ પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે એકતરફી જીત મેળવીને વિશ્વઆખાને સ્તબ્ધ કરી દીધું. ટ્રમ્પના આ ભવ્ય વિજય પાછળ ઘણા ઈન્ડિયન અમેરિકન્સની પણ મહેનત છે. હવે એમના પ્રધાનમંડળમાં ભારતીય કે હિંદુ કનેક્શન્સ ધરાવતા રાજકારણીઓને સ્થાન મળશે કે નહીં એની ચર્ચા છે.

time-read
4 Minuten  |
November 25, 2024
ગુજરાતમાં હવે ડૉગ પકડશે દારૂ!
Chitralekha Gujarati

ગુજરાતમાં હવે ડૉગ પકડશે દારૂ!

ચોરી, લૂંટ કે મર્ડરની ઘટનાના આરોપી સુધી પહોંચવા પોલીસજવાનોની સાથે ડૉગ સ્ક્વૉડ જોવા મળે એ કોઈ નવી વાત નથી. દાયકાઓથી પોલીસતંત્ર શ્વાનને એવી તાલીમ આપે છે કે જે ગુનેગારના સગડ મેળવવામાં મદદરૂપ થાય છે. ગુજરાત પોલીસે હવે ડૉગને તાલીમ આપવામાં એક ડગલું આગળ વધીને ક્યાંય દારૂ સંતાડવામાં આવ્યો હોય એ શોધી શકે એ માટે ખાસ બે ‘આલ્કોહોલ ડિટેક્શન ડૉગ’ તૈયાર કર્યા છે.

time-read
3 Minuten  |
November 25, 2024
લગ્ન પછી સ્ત્રીએ કેમ નોકરી છોડવી પડે છે?
Chitralekha Gujarati

લગ્ન પછી સ્ત્રીએ કેમ નોકરી છોડવી પડે છે?

આને ‘પરણવાની સજા’ કહો કે બીજું કંઈ, આ છે તો હકીકત અને આંકડા પણ એમ જ બોલે છે.

time-read
3 Minuten  |
November 18, 2024
અવગણવા જેવી નથી આ વ્યાધિ
Chitralekha Gujarati

અવગણવા જેવી નથી આ વ્યાધિ

ગર્ભાવસ્થામાં એનિમિયા સ્ત્રી ઉપરાંત ગર્ભસ્થ શિશુના સ્વાસ્થ્ય સામે જોખમ ઊભું થાય એ પહેલાં ચેતી જાવ...

time-read
3 Minuten  |
November 18, 2024
મહેમાનો માટે બનાવો ટાફ્ટ બ્સ્ટેિબલ બિરયાની
Chitralekha Gujarati

મહેમાનો માટે બનાવો ટાફ્ટ બ્સ્ટેિબલ બિરયાની

દિવાળીમાં બહારના નાસ્તા અને તેલવાળો ખોરાક ખાઈને કંટાળી ગયા છો?

time-read
2 Minuten  |
November 18, 2024
પોતાના ઘરમાં જ નહીં, અન્ય હિલાનાં જીવનમાં પણ ફેલાવી... સફળતાની મીઠાશ!
Chitralekha Gujarati

પોતાના ઘરમાં જ નહીં, અન્ય હિલાનાં જીવનમાં પણ ફેલાવી... સફળતાની મીઠાશ!

સ્વભાવે અંતર્મુખી એ મહિલા ઈન્ટિરિયર ડિઝાઈનર તો બની, પરંતુ લોકોનાં ઘરને સજાવવાને બદલે ઘરેથી રસોઈકળાથી નાની સ્ટાર્ટ-અપ કંપની શરૂ કરી અન્ય મહિલાનાં જીવન સજાવ્યાં. આ અમદાવાદી માનુનીની ચૉકલેટ્સનો સ્વાદ દેશ-વિદેશની દાઢે વળગ્યો છે.

time-read
3 Minuten  |
November 18, 2024
વીરપુરથી કોચી સુધી જલારામજયંતીની ધૂમ
Chitralekha Gujarati

વીરપુરથી કોચી સુધી જલારામજયંતીની ધૂમ

ખાસ્સી ગુજરાતી વસતિ ધરાવતા કોચીના ‘મિની હરિદ્વાર' સમા મટનચેરી વિસ્તારનું જલારામ ધામ.

time-read
1 min  |
November 18, 2024
હાથી આપણો મિત્ર છે, આપણેય એના સાથી બનવું પડશે...
Chitralekha Gujarati

હાથી આપણો મિત્ર છે, આપણેય એના સાથી બનવું પડશે...

વનવગડામાં પણ માણસજાતનો કોઈ એક દોસ્ત વસતો હોય તો એ છે ગજરાજ. જંગલી જીવોમાં સૌથી વધુ સમજદાર અને સૌથી વધુ સંવેદનશીલ એવા હાથીભાઈ સાથે માણસોનો નાતો આમ તો બહુ જૂનો છે, આપણે હાથીની પૂજા પણ કરીએ છીએ, પરંતુ હમણાં હમણાં હાથી અને માનવ વચ્ચે ઘર્ષણના અનેક કિસ્સા બની રહ્યા છે.

time-read
5 Minuten  |
November 18, 2024