નોમિનીના સરળ બનેલા નિયમ સમજી લેવામાં સાર

ઈન્વેસ્ટમેન્ટમાં નોમિનીનું મહત્ત્વ વધ્યું છે, ખાસ કરીને કોવિડ બાદ આનો અહેસાસ અનેક પરિવારોને તેમ જ સરકાર અને નિયમન સંસ્થાઓને થયો છે. આર્થિક વ્યવહારો સરળ બનાવવાના ભાગ રૂપે સેબીએ આ નિયમોને વધુ હળવા અને વ્યવહારુ બનાવવાનો નિર્ણય લીધો છે, જેને સમજવા અનિવાર્ય છે.

- જયેશ ચિતલિયા

કોવિડનાં કપરાં વરસો બાદ ઈન્વેસ્ટમેન્ટ ક્ષેત્રે એવા ઘણા કિસ્સા નોંધાયા કે પતિ-પત્ની બન્નેનાં મૃત્યુ થઈ ગયાં હોય અને એમનાં બૅન્ક એકાઉન્ટ્સ, મ્યુચ્યુઅલ ફંડ કે શૅર્સના રોકાણમાં કોઈ નોમિની જ ન હોય અને પરિણામે એમનાં સંતાનોએ પોતાના અધિકારનાં નાણાં મેળવવા ઘણી જહેમત ઉઠાવવી પડી હોય અને વિવિધ કાનૂની આંટીઘૂંટીમાંથી પસાર થવું પડ્યું હોય. એને પગલે નિયમન સંસ્થા સેબીએ અને રિઝર્વ બૅન્કે દરેક બચત-રોકાણના કેસોમાં નોમિની રાખવાનું ફરજિયાત બનાવ્યું, જેમાં નોમિની ન નિમાયા હોય એવાં એકાઉન્ટ્સ સ્થગિત કરવાનું પગલું ભરવા સુધીનાં પગલાં પણ લીધાં. નોમિની નિમાયા બાદ જ એ એકાઉન્ટ્સ પુનઃ કાર્યરત કરાયાં હતાં. ગયા વરસે જ નોમિની બનાવવા માટેની રીતસરની ઝુંબેશ ચાલી હતી. ઘણા લોકોએ મને-કમને પણ આ કામ કરવું પડ્યું, જો કે આ પગલું એમના જ હિતમાં હતું અને છે.