લગ્ન પછી નામ કે અટક બદલવી આટલી જરૂરી કેમ?

સામાન્ય માણસ પોતાનાં નામ, જાતિ, અટક, ગામ કે વિશિષ્ટ ઓળખ આપતી બાબતો સાથે લાગણીથી જોડાયેલો હોય છે. પુરુષોને આજીવન આમાંનું કશું બદલવાનું થતું નથી, પરંતુ લગ્ન થતાં જ સ્ત્રીની સંપૂર્ણ ઓળખ બદલી નાખવામાં આવતી હોય છે, જે તદ્દન સ્વયંભૂ પરંતુ રૂઢિથી પ્રેરિત હોય છે. જો કોઈ પરિણીત સ્ત્રી સ્વેચ્છાએ તે ન બદલે તો કોઈ મોટું આભ તૂટી પડતું નથી!

- ડો. મિતાલી સમોવા

-સમ્યુક્તાએ ફોનમાં તૃષાદીદીનો મિસકૉલ જોયો એટલે કૉલ બૅક કર્યો. એમણે રિસીવ ન કર્યો. થોડીવાર રહીને દીદીનો ફોન આવ્યો. બંને બહેનો વચ્ચે એમ તો દસેક વર્ષનો ઉંમરનો તફાવત હતો, પણ બહેનપણા ખૂબ સારા હતા. તૃષાદીદી એમની ચાળીસીમાં હતાં, રુઆબદાર હોદ્દા પર નોકરી કરતાં હતાં. બંને બહેનો પોતપોતાની ઑફિસના લંચ ટાઇમમાં ફોન પર વાતોએ વળગી.

તૃષાદીદીએ ફરિયાદના સૂરમાં કહ્યુંઃ ‘તારા જીજાજીમાં કોઈ સુધારો નથી થતો યાર. ખબર નહીં એમને મારાથી શું દુશ્મની થઈ ગઈ છે? કોઈ વાત સમજતા નથી. તને તો ખબર છે કે લગ્ન કર્યાં ત્યારે હું નોકરી કરતી હતી અને એ કોર્ટમાં છૂટક લિગલ પ્રેક્ટિસ કરતા હતા. એમની કોઈ બાંધી આવક નહોતી. શરૂઆતમાં બધું સારું ચાલ્યું. હું બધો પગાર ઘરમાં મમ્મીજીને આપતી હતી અને એ મને રોજના હાથખર્ચા જેટલા રોજ આપતા હતા. મારે બે બાળકો થયાં. એમને મારાં મમ્મી-પપ્પાએ બે વર્ષ જેવા ઉછેરી આપ્યા, પછી તારા જીજાજી ઘરે સાચવતા.

તારા જીજાજી ઘરના કે એમનાં મમ્મી-પપ્પાના કામમાં કોર્ટમાં જવા રજા પાડે કે ટાપટીપિયા કરવા સમય બગાડે એ ચાલે, પણ પોતાનાં જ બાળકોને સાચવવા ઘરે રોકાય એમાં એમનેય ઘરનાનાં ટોણાં સાંભળવા પડે. સંયુક્ત કુટુંબમાં કોઈને એ ગમે નહીં કે હું નોકરી કરવા જઉં 'ને એ ઘરે બાળકો સાચવે. નાના મોટા કકળાટમાંય અમે શાંતિથી જીવતાં હતાં.'