ગૂજરાત વિદ્યાપીઠમાં સત્તાની સાઠમારી કથાનો સાચો ‘નાયક' કોણ?
ABHIYAAN|November 12, 2022
છેલ્લા કેટલાક સમયના ગૂજરાત વિદ્યાપીઠના ઇતિહાસનું વિહંગાવલોકન કરીએ તો એક હકીકત ઊડીને આંખે વળગે એવી જણાઈ આવે છે કે, વિદ્યાપીઠમાં સર્વોચ્ચ પદ છો કુલપતિનું હોય, પરંતુ ખરા અર્થમાં વિદ્યાપીઠમાં ‘નાયક' તો કુલનાયક જ હોય છે. રાષ્ટ્રીય રાજનીતિમાં રચ્યાપચ્યા રહેતા કુલપતિઓ વતી કુલનાયક સમગ્ર વહીવટનું રોજિંદું સંચાલન કરતા રહ્યા છે.
ડૉ. દેવ દવે
ગૂજરાત વિદ્યાપીઠમાં સત્તાની સાઠમારી કથાનો સાચો ‘નાયક' કોણ?

‘એક વણિકપુત્ર જો કરી શક્યો હોય તો મેં ઋષિકાર્ય કર્યું છે’ એવા શબ્દો ગૂજરાત વિદ્યાપીઠના તત્કાલીન સ્થાપક કુલપતિ ગાંધીજીએ સંસ્થાની સ્થાપના સમયે કહેલા, આજે એ ઘટનાને ૧૦૦ વર્ષ પૂર્ણ થયા પછી, ગૂજરાત વિદ્યાપીઠના ૧૨મા કુલપતિપદે એક ઋષિતુલ્ય વ્યક્તિ આવી છે, એ પણ એક યોગાનુયોગ. રાજ્ય સરકારની યુનિવર્સિટીઓના કુલપતિની ઉપર જે-તે રાજ્યના રાજ્યપાલ કુલાધિપતિ હોય છે, પરંતુ ગૂજરાત વિદ્યાપીઠના વિશિષ્ટ બંધારણ અને ડિમ્ડ યુનિવર્સિટી તરીકેની માન્યતાને લીધે આ વ્યવસ્થા લાગુ પડતી નહોતી. કુલનાયકની ઉપર કુલપતિ તો હોય છે. જોકે, એ વિદ્યાપીઠના ટ્રસ્ટીમંડળ દ્વારા સામાજિક ક્ષેત્રના અગ્રણી અને ગાંધીવિચારમાં માનતા વ્યક્તિ હોય છે. એ અનુસંધાનમાં આચાર્ય દેવવ્રત પણ અહીં રાજ્યપાલ તરીકે નહીં, પરંતુ શિક્ષણ અને સામાજિક ક્ષેત્રે પોતાના વ્યક્તિગત યોગદાનને લીધે કુલપતિપદે નિમણૂક પામ્યા છે.

છેલ્લાં ઘણાં વર્ષોથી વિદ્યાપીઠના ખાડે ગયેલા વહીવટ કે હાલના વિવાદનું મૂળ છે એવી આર્થિક ગેરરીતિઓ કે કર્મચારીઓની નિમણૂકોમાં આચરવામાં આવેલી વહાલાં-દવલાંની નીતિ સામે, આચાર્ય દેવવ્રતની નિમણૂક સુધી, વિદ્યાપીઠની સત્તાના કેન્દ્રમાં રહેલા અને લાભના પદ ભોગવતા કોઈને પણ ક્યારેય કશું ખૂંચ્યું નથી, ગાંધી ચીંધ્યા માર્ગે વિરોધ કરવા જેવું લાગ્યું નહોતું.

પરંતુ પોતાની સ્થાપનાની સદી વટાવી ચૂકેલી વિદ્યાપીઠના વાતાવરણમાં ફરક આવ્યો છે એ વાત ત્યારે જાહેર થઈ જ્યારે વિદ્યાપીઠના ૧૧મા કુલપતિપદે ૭-૩૨૦૧૫ના રોજ વરાયેલાં આંતરરાષ્ટ્રીય ખ્યાતિપ્રાપ્ત ઇલાબહેન ભટ્ટે પોતાનો પદભાર છોડવાની ઇચ્છા વ્યક્ત કરી અને તાજેતરમાં ૧૮-૧૦-૨૦૨૨ના રોજ નિવૃત્તિ સ્વાસ્થ્યના કારણોસર સ્વૈચ્છિક સ્વીકારી પણ લીધી. જોકે, એમના સ્વૈચ્છિક રાજીનામાની પેશકશ અને જે વિવાદમાં હાલ વિદ્યાપીઠ ફસાયેલી છે એ બેયની તારીખ અને તવારીખ જોઈએ તો લગભગ નજીકની છે. બીજી દ્રષ્ટિએ જોઈએ તો, કુલપતિપદેથી નિવૃત્ત થનારાં ઇલાબહેન પહેલા મહિલા તો છે જ સાથોસાથ પહેલા કુલપતિ પણ છે, કારણ કે અત્યાર સુધીના દરેક કુલપતિના અવસાન બાદ જ જગ્યા ખાલી પડતાં નવા કુલપતિની નિમણૂક કરવામાં આવી છે અને દરેક કુલપતિ આજીવન કુલપતિ તરીકે સેવારત રહ્યા છે, એવી વિગતો સંસ્થાની વેબસાઇટ દર્શાવે છે.

この記事は ABHIYAAN の November 12, 2022 版に掲載されています。

7 日間の Magzter GOLD 無料トライアルを開始して、何千もの厳選されたプレミアム ストーリー、9,000 以上の雑誌や新聞にアクセスしてください。

この記事は ABHIYAAN の November 12, 2022 版に掲載されています。

7 日間の Magzter GOLD 無料トライアルを開始して、何千もの厳選されたプレミアム ストーリー、9,000 以上の雑誌や新聞にアクセスしてください。

ABHIYAANのその他の記事すべて表示
પારંપરિક લગ્નગીતોનો એક મધુર સ્વર - વૈશાલી ગોહિલ
ABHIYAAN

પારંપરિક લગ્નગીતોનો એક મધુર સ્વર - વૈશાલી ગોહિલ

કોઈ પ્રસંગમાં પરિવારની સ્ત્રીઓ પાસેથી નવા લગ્નગીત સાંભળવા મળે તો તુરંત નોંધી લે. આ રીતે અઢળક ગીતોને સાંભળ્યા બાદ વૈશાલીબહેને ૪૦૦-૫૦૦ ગીતોનું કલેક્શન તૈયાર કર્યું છે

time-read
5 分  |
Abhiyaan Magazine 28/12/2024
એનઆરઆઈ વેડિંગ સ્પેશિયલ
ABHIYAAN

એનઆરઆઈ વેડિંગ સ્પેશિયલ

વર-કન્યાને પીઠી ચોળવા સિવાયના કેટલાક પ્રી-વેડિંગકેમિકલવિકલ્પો

time-read
3 分  |
Abhiyaan Magazine 28/12/2024
એનઆરઆઈ વેડિંગ સ્પેશિયલ
ABHIYAAN

એનઆરઆઈ વેડિંગ સ્પેશિયલ

સ્વને અનુરૂપ સમાજને મદદરૂપઃ ઇકોફ્રેન્ડલી મેરેજ

time-read
2 分  |
Abhiyaan Magazine 28/12/2024
એનઆરઆઈ વેડિંગ સ્પેશિયલ
ABHIYAAN

એનઆરઆઈ વેડિંગ સ્પેશિયલ

લગ્નપ્રસંગને પુષ્પોથી સજાવવા આંતરરાષ્ટ્રીય માળીઓ ઉપલબ્ધ છે

time-read
4 分  |
Abhiyaan Magazine 28/12/2024
એક દેશ એક ચૂંટણીના અમલનો માર્ગ મુશ્કેલ છે
ABHIYAAN

એક દેશ એક ચૂંટણીના અમલનો માર્ગ મુશ્કેલ છે

સરકારે લોકસભામાં બિલ રજૂ કરી દીધું છે, પરંતુ તેને સંસદનાં બંને ગૃહોમાં પસાર કરાવવાનું મુશ્કેલ બનવાનું છે

time-read
2 分  |
Abhiyaan Magazine 28/12/2024
જીવનનાં લલિત અને રુદ્ર - બંને રૂપ સ્વીકારો
ABHIYAAN

જીવનનાં લલિત અને રુદ્ર - બંને રૂપ સ્વીકારો

માણસને બદલે હું ઝાડવું હોત, કૈક માળા બંધાત મારી ડાળીએ! રોજે રોજ કરતો હું હોત એની સાથ એને હોય કોઈ મનગમતી વાત યોગેશ પંડ્યા

time-read
3 分  |
Abhiyaan Magazine 28/12/2024
પુષ્પા ફિવર : મનોરંજનનું ફાયર! અલ્લુ અર્જુનની આ ફિલ્મનો ત્રીજો ભાગ પણ આવશે
ABHIYAAN

પુષ્પા ફિવર : મનોરંજનનું ફાયર! અલ્લુ અર્જુનની આ ફિલ્મનો ત્રીજો ભાગ પણ આવશે

પુષ્પા ટુ' એટલે કે ‘પુષ્પા : રૂલ'ના પોસ્ટ ક્રેડિટ સીન સાથે વિતાએ પુષ્પાના ત્રીજા ભાગની સત્તાવાર જાહેરાત કરી દીધી છે. ‘પુષ્પા : ધ રૂલ’ના અંતમાં ‘પુષ્પા-૩ : ધ રેમ્પેજ' લખેલું આવે છે. જેમ પુષ્પાના બીજા ભાગ માટે પ્રેક્ષકોએ લાંબા સમય સુધી રાહ જોવી પડી હતી, તે જ રીતે ‘પુષ્પા-૩' માટે પણ તેમને લાંબા સમયની પ્રતીક્ષા કરવી પડશે, કારણ કે અલ્લુ અર્જુન હવે પોતાની અન્ય ફિલ્મોને સમય આપવા માગે છે અને પુષ્પારાજના પાત્રમાંથી થોડો સમય બ્રેક લેવા માગે છે.

time-read
1 min  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024
પુષ્પા ફિવર : મનોરંજનનું ફાયર! અલ્લુ અર્જુનની આ ફિલ્મનો ત્રીજો ભાગ પણ આવશે
ABHIYAAN

પુષ્પા ફિવર : મનોરંજનનું ફાયર! અલ્લુ અર્જુનની આ ફિલ્મનો ત્રીજો ભાગ પણ આવશે

'પુષ્પા ટુ' એટલે કે ‘પુષ્પા : રૂલ'ના પોસ્ટ ક્રેડિટ સીન સાથે ચિંતાઓ પુષ્પાના ત્રીજા ભાગની સત્તાવાર જાહેરાત કરી દીધી છે. ‘પુષ્પા : ધ રૂલ’ના અંતમાં ‘પુષ્પા-૩ : ધ રેમ્પેજ' લખેલું આવે છે. જેમ પુષ્પાના બીજા ભાગ માટે પ્રેક્ષકોએ લાંબા સમય સુધી રાહ જોવી પડી હતી, તે જ રીતે ‘પુષ્પા-૩' માટે પણ તેમને લાંબા સમયની પ્રતીક્ષા કરવી પડશે, કારણ કે અલ્લુ અર્જુન હવે પોતાની અન્ય ફિલ્મોને સમય આપવા માગે છે અને પુષ્પારાજના પાત્રમાંથી થોડો સમય બ્રેક લેવા માગે છે.

time-read
4 分  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024
વામા-વિશ્વ આરોગ્ય
ABHIYAAN

વામા-વિશ્વ આરોગ્ય

આદુમાંથી મસાલો અને મુખવાસ, સ્વાસ્થ્યની સાથે સ્વાદને બતાવે ખાસ

time-read
4 分  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024
વામા-વિશ્વ આરોગ્ય
ABHIYAAN

વામા-વિશ્વ આરોગ્ય

આદુમાંથી મસાલો અને મુખવાસ, સ્વાસ્થ્યની સાથે સ્વાદતે બતાવે ખાસ

time-read
1 min  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024