લગભગ ચાર દાયકા પહેલાંની વાત. અમદાવાદની કાળઝાળ ગરમી અને ગંદકીથી ખદબદતા બહેરામપુરા અને પીરાણા ડમ્પિંગ સાઈટ પર ૧૧-૧૨ વર્ષની એક છોકરી કચરામાંથી કાગળ વીણી રહી હતી. ક્યારેક કાગળ વીણતાં હાથમાં કાચ વાગે તો ક્યારેક કેમિકલયુક્ત વસ્તુનો સ્પર્શ થતાં હાથમાં બળતરા થવા લાગે, પણ ઘરમાં ગરીબી એવી કારમી કે આ કામ કર્યે જ છૂટકો. પાલી પરમાર નામની એ બાલિકાને ક્યારેક તો થતું કે એનું જીવન આમ જ કચરો વીણતાં વીણતાં વીતી જશે..
આજે એ ગભરુ છોકરી સાતસો કરતાં પણ વધારે મહિલાઓને સ્ટેશનરી બનાવવાની તાલીમ આપી એમને પગભર કરનારાં બાવન વર્ષી પાલીબહેન સોલંકી તરીકે પ્રખ્યાત છે. એમનું નામ અને એમનાં કામ કંઈકેટલી મહિલાઓ માટે પ્રેરણારૂપ બન્યાં છે. જો એક મહિલા પગભર થાય તો અનેક જીવન કંચન બની જાય, જ્યારે અહીં તો સેંકડો મહિલાની વાત છે. અડગ નિર્ધાર, મહેનતથી કંઈ પણ કરી શકાય એનું આ જીવતુંજાગતું ઉદાહરણ છે.
ગુજરાતના મહેસાણા જિલ્લાના વસઈ ગામમાં પરિવારમાં જન્મેલાં પાલીબહેન સાવ સામાન્ય ભાઈ-બહેનોમાં બીજા નંબરનાં. માતા-પિતાએ એક વર્ષની પાલીને નિઃસંતાન ભાઈ-ભાભીને સોંપી. વસઈથી પાલી પોતાનાં કાકા-કાકી-દાદી સાથે રહેવા અમદાવાદ આવી. કાકા-કાકીની મિલમાં નોકરી, પરંતુ અચાનક મિલ બંધ પડી અને પરિવારની પરિસ્થિતિ બદલાઈ ગઈ. દસ વર્ષની પાલી ઘરમાં આવી પડેલી અણધારી મુશ્કેલીનો સામનો કરવા કામે વળગી.
આ કામ એટલે કચરામાંથી કાગળ વીણવાના અને કિલોદીઠ રૂપિયાના ભાવે ભંગારવાળા અને પીઠાવાળાને વેચવાના. આ માટે વહેલી સવારથી મોડી સાંજ સુધી કામ કરે ત્યારે માંડ બે-પાંચ રૂપિયા મળે, પણ આટલાથી શું વળે? એમ વિચારીને પાલીએ સુઝ ફાર્મ અને આસપાસના વિસ્તારોમાંથી છાણ ઉપાડવાનું કામ ચાલુ કર્યું. છાણ અથવા ગોબર ભેગું કરી એનાં છાણાં બનાવવાનાં, ૧૦ પૈસાનું એક છાણું વેચવાનું. ત્યાર બાદ કાપડની કતરણમાંથી ચીંદી વીણીને એની સિલાઈ કરી અવનવી વસ્તુ બનાવીને વેચવાની. આવાં પરચૂરણ કામ કરીને પાલી પરિવારને મદદ કરે. રોજ સવારે ઊઠીને કચરામાંથી કાગળ વીણવા, છાણાં થાપવાં, ચીંદીમાંથી સિલાઈ કરવી, વગેરેમાં જ પાલીનો દિવસ પૂરો થાય. નાની આંખો સપનાં જોવે અને રોજ રોતી આંખો સપનાંને ભીનાં કરે.
この記事は Chitralekha Gujarati の July 24, 2023 版に掲載されています。
7 日間の Magzter GOLD 無料トライアルを開始して、何千もの厳選されたプレミアム ストーリー、9,000 以上の雑誌や新聞にアクセスしてください。
すでに購読者です ? サインイン
この記事は Chitralekha Gujarati の July 24, 2023 版に掲載されています。
7 日間の Magzter GOLD 無料トライアルを開始して、何千もの厳選されたプレミアム ストーリー、9,000 以上の雑誌や新聞にアクセスしてください。
すでに購読者です? サインイン
સંઘર્ષ અને સફળતા સુધીની સ્વાદિષ્ટ સફર
એક સમય હતો જ્યારે એ પોતાના પરિવાર માટે જ રસોઈ બનાવતાં. બાળકોને શું ભાવે છે, પતિને શું ગમશે એ પ્રમાણે જ રસોડામાં એમનું કામ શરૂ થાય. જો કે જીવનના સાડા સાત દાયકા પછી, કોવિડ સમયે એમણે અથાણાં, નાસ્તા અને ગુજરાતી થાળીના ઑર્ડર લેવાનું શરૂ કર્યું અને પછી તો ટીવી શો ‘માસ્ટર શેફ’માં ભાગ લઈ એ બધાનાં લાડીલાં બની ગયાં.
આ... અબ તો લૌટ ચલેં!
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના કડક વલણ છતાં આજે પણ એવા લોકો છે, જેમને ગેરકાયદે અમેરિકા જવું છે. આ લોકોને એમ છે કે અમેરિકામાં દૂધની નદીઓ વહે છે અને ડૉલર ઝાડ પર ઊગે છે. અમેરિકા જતાંવેંત સુખ-સમૃદ્ધિ મળી જશે એવું ધારતા, અમેરિકન ડ્રીમ સાકાર કરવા લાખો-કરોડો રૂપિયા તથા જીવ જોખમમાં મૂકનારા આવા શેખચલ્લીઓ ક્યારે ચેતશે?
ગેરરીતિ સામેની લડતે ગાદી અપાવી... ગેરરીતિને લીધે ગાદી ગઈ
ભ્રષ્ટાચાર સામેના જન આંદોલનના આગેવાન તરીકે રાજકારણમાં પ્રવેશેલા અરવિંદ કેજરીવાલ પછી તો પોતે જ એના કળણમાં ખૂંપતાં ગયા અને ચાદર કરતાં પગ લાંબા કરવાની લાયમાં દિલ્હી ગુમાવી બેઠા.
મનશુદ્ધિ વગરની આપણી તનશુદ્ધિ
ગાંધીજી પાપ-પુણ્યની વાત ધર્મના અર્થમાં નહીં, પરંતુ નૈતિકતાના અર્થમાં કરતા હતા. એમના મતે મનની અશુદ્ધિ માટે સાત પાપ જવાબદાર હતાંઃ સિદ્ધાંત વગરની રાજનીતિ, શ્રમ વગરનું ધન, વિવેક વગરનું સુખ, ચરિત્ર વગરનું જ્ઞાન, નીતિ વગરનો વેપાર, માનવતા વગરનું વિજ્ઞાન અને ત્યાગ વગરની પૂજા.
નો માર્કેટિંગ
… તેમનો આભાર માનીને બહાર નીકળ્યાં, પણ ‘હવે તો બોર્ડ પણ બહાર નથી' એ તેમના વાક્ય ફરતે હજુ મન ઘૂમરાતું હતું. ‘આપણી સેલ્સ ઓફિસને બોર્ડ નહીં હોય અથવા બોર્ડ નહીં લગાવવું' એવું આપણે નક્કી કર્યું તો ?...
મજા હારમાં છે, ગજબ ગેમ છે...
જો બન્નેનાં હૈયે લગન સેમ છે હૃદય ખોલી કહી દે, ‘મને પ્રેમ છે’ હવા, વાદળો, મ્હેક કે ચાંદની મિલન બાદ ક્યાં કંઈ હતું તેમ છે.
જસ્ટ, એક મિનિટ..
વાસ્તવિકતાનો જલદીથી સ્વીકાર કરીને એવી બાબતોને પડતી મૂકીને નવી બાબતો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાનું વધારે ડહાપણભર્યું હોય છે.
ભાંગી મારી જન્મોજનમની ખામી
ખૂબી વધારે છે કે ખામી એ ગણતરી ક્યાં કરી? જેવો હતો એવો મેં એને દિલથી અપનાવ્યો હતો.
જસ્ટ, એક મિનિટ...
કઈ તરફનો ઝુકાવ રાખવો એ જે-તે માણસના હાથની વાત છે.
સફળતાની ઠોકર વાગે ત્યારે!
તમે પહેલી વાર કાર ચલાવી હશે ત્યારે તમને યાદ હશે કે તમે અત્યંત સાવચેતીપૂર્વક ડ્રાઈવિંગ કર્યું હશે, પરંતુ જેમ જેમ કારની ગતિ વધી હશે એમ તમારો આત્મવિશ્વાસ પણ વધ્યો હશે. એ જ ગતિ અતિ આત્મવિશ્વાસ તરફ લઈ જાય છે. અકસ્માતની સંભાવના એ જ વખતે સૌથી વધુ હોય છે જ્યારે અતિ આત્મવિશ્વાસ હોય.
