જીવ્યા કરતાં ભણું ભલું

જરા કલ્પના કરોઃ આયુષ્યના સાત-સાત દાયકા વટાવી દેનારા એક સફળ આન્ત્રપ્રેન્યૉર કશુંક નવું શીખવા-સમજવા ‘લંડન બિઝનેસ સ્કૂલ’માં જાય. એક વર્ષ માટે ધંધાપાણી બાજુએ રાખી કુલ ટાઈમ ભણવાનું. કેવો છે આ અનુભવ?

- કેતન મિસ્ત્રી (મુંબઈ)

હીરાચંદ દંડ: બિઝનેસ વધારવા કે વધુ કમાણી માટે નહીં, જાતને અપડેટ કરવા ભણું છું.

મિઝોરમમાં વસતા લાલરિંગથારાની વય છે ૭૮ વર્ષ. થોડા સમય પહેલાં ઈશાન ભારતના આ દાદાજી દેશભરના સમાચારની હેડલાઈન્સ બન્યા. કારણ? લાલરિંગથારાએ નવમા ધોરણમાં ઍડ્મિશન લીધું. પોતાના ગામથી ત્રણ કિલોમીટર દૂર મિઝોરમ-મ્યાનમારની સરહદ પર આવેલી સ્કૂલે એ ચાલીને જાય છે અને એટલું જ અંતર કાપી પરત ઘરે આવે છે.

બચપનમાં પિતા ગુમાવી દેનારા લાલરિંગથારાએ માતાને ખેતરમાં મદદ કરવા ભણતર છોડવું પડ્યું હતું. દારુણ ગરીબી અને સંઘર્ષ વચ્ચે અનુકૂળ સંજોગ સર્જાય ત્યારે એ ભણવા જતા, પણ બ્રેક બહુ આવ્યા. ગયા વર્ષે આઠમું ધોરણ પાસ કરી એ નૅશનલ પ્રાઈમરી એજ્યુકેશન મિશન હેઠળ ચાલતી શાળામાં ઍડ્મિશન લેવા ગયા ત્યારે સ્કલે ન માત્ર એમને ઍડમિશન આપ્યું, બલકે યુનિફૉર્મ અને પાઠ્યપુસ્તકો પણ આપ્યાં. લાલરિંગથારા કહે છેઃ ‘મારે અંગ્રેજી શીખવું છે, ઈંગ્લિશમાં અરજી લખવી છે અને ટીવી પર ઈંગ્લિશ સમાચાર જોવા છે.’

મિઝોરમથી હવે આવીએ મુંબઈ. એમનું નામઃ હીરાચંદ દંડ. વયઃ ૭૧ વર્ષ. આ વર્ષના આરંભમાં હીરાચંદભાઈએ લંડન બિઝનેસ સ્કૂલના સોલાન ફેલોઝ પ્રોગ્રામમાં ઍડ્મિશન લીધું, જે કંપની વહીવટ અને નેતૃત્વ (મૅનેજમેન્ટ ઍન્ડ લીડરશિપ) વિશે ભણાવતો એક વર્ષનો પ્રોગ્રામ છે. દુનિયાની આ પહેલવહેલી મિડ કરિયર અને સિનિયર માસ્ટર્સ ડિગ્રી છે. જગવિખ્યાત આટોમોબાઈલ કંપની જનરલ મોટર્સના સીઈઓ આલ્ફ્રેડ પી. સોલાનની સ્મૃતિમાં આ પ્રોગ્રામ શરૂ કરવામાં આવેલો.

ઉંમરના ૭૧મા વર્ષે આવો એક વિશિષ્ટ કોર્સ કરવા પાછળનો આશય જણાવતાં હીરાચંદભાઈ કહે છેઃ ‘છેલ્લાં ચારેક વર્ષથી એક વિચાર મનમાં ઘુમરાયા કરતો કે હવે જાતને રિ-સ્કેલ કરવી છે. રિ-લર્નિંગ થાય, નવા આઈડિયા મળે. ટોચની કંપનીના વડાનાં લેક્ચર્સ સાંભળીએ તો એમના મગજમાં શું ચાલે એ જાણવા મળે.’

એ ઉમેરે છે કે હું સીએ, એલએલબી થયો ત્યારથી આજ સુધી મેં ક્યારેય નોકરી કરી નથી એટલે મોટાં ઑર્ગેનાઈઝેશનમાં, કંપનીમાં કામકાજ કેવી રીતે ચાલે છે એ વિશે મને કંઈ ખબર નહોતી. એ મને અહીં સમજવા મળે છે.