વિશ્વની પ્રમુખ ધાર્મિક પરંપરાઓમાં અચરજ પમાડે એવા ભવિષ્યકથન મળી આવે છે, જેમાંનું એક છે પ્રલય, મહાવિનાશ, એકાર્ણવ, કયામત, લાસ્ટ જજમૅન્ટ કે સંસારના સમૂળા વિનાશની કલ્પનાઓનું કથન. વૈદિક પરંપરાની, કલ્પને અંતે જગતનો નાશ થવાની અને કલિયુગના અંતે કલ્કિના આગમનની કથાઓથી આપણે પરિચિત છીએ. બાઇબલના ‘પ્રકટીકરણ' પુસ્તકમાં સૃષ્ટિના અંતે ન્યાયના દિવસે આવના૨ા તથા દુષ્ટતાના વિજય, યુદ્ધો, દુકાળ, જનસંહારના પ્રતીક એવા ચાર અસવારોનો ઉલ્લેખ છે. ઍસ્કટૉલૉજી અર્થાત્ સંસારના અંત પછીની સ્થિતિ વિશેનું શાસ્ત્ર. પુરાણોમાંનું ઍકૅટૉલૉજી પ્રલયના ચાર પ્રકારો ગણાવે છે. નોર્મલ લાઇફમાં નાનું-મોટું જે કશું પણ નાશ પામતું રહે એ ઘટનાઓ નિત્યપ્રલય. બ્રહ્માના એક દિવસના અંતે થતો ત્રિલોકનો ક્ષય એટલે નૈમિત્તિક કે બ્રહ્મપ્રલય. અંતે, સમષ્ટિમાં જે કંઈ પણ વિદ્યમાન છે, એ સઘળું પરમાત્મામાં લીન થઈને એક થઈ જાય એ મહાન ઘટના આત્યંતિક અથવા પ્રાકૃતપ્રલય. નિત્યપ્રલયની શ્રેણીમાં સભ્યતાઓ કે સમાજના પતનની કલ્પના પણ સમાવી શકાય.
વિશ્વની વર્તમાન સામાજિક કે રાજકીય વ્યવસ્થાઓનો ધ્વંસ થાય એ પછી મનુષ્યજાતિ કેવી રીતે સર્વાઇવ કરશે, એની કલ્પનાઓને પશ્ચિમની વિજ્ઞાનકથાઓ દાયકાઓથી રમાડતી આવી છે. સંહારકાળ પશ્ચાતના ખસ્તાહાલ વિશ્વ કે સમાજ માટે વિજ્ઞાનકથાઓમાં શબ્દ છે ‘ડિસ્ટોપિયા’. આદર્શ સમાજ વ્યવસ્થા કે રામરાજ્યની કલ્પના યાને ‘યુટોપિયા'નું વિરોધી એવું ઍન્ટિ-યુટોપિયા અથવા ડિસ્ટોપિયા પશ્ચિમ વિજ્ઞાનકથાઓની પ્રિય પૃષ્ઠભૂમિમાંનું એક રહ્યું છે. ડિસ્ટોપિયન જોન્નામાં એવા ભવિષ્યનું વાર્તાવિશ્વ હોય છે, જ્યાં માનવીય કે પ્રાકૃતિક, કોઈ પ્રકારે વિશ્વની સુવ્યવસ્થા ડહોળાઈ ગઈ હોય, અરાજકતા અને કુશાસન હાવી થઈ ગયા હોય. ડિસ્ટોપિયન વિજ્ઞાનકથાઓ હાલની સામાજિક-રાજકીય સમસ્યાઓ અને એમાં રહેલાં ભયસ્થાનોમાંથી પ્રેરણા લઈને વિષાદી અને કંપાવનારું ભવિષ્ય ઊભું કરતી હોય છે.
Denne historien er fra Abhiyaan Magazine 13/07/2024-utgaven av ABHIYAAN.
Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.
Allerede abonnent ? Logg på
Denne historien er fra Abhiyaan Magazine 13/07/2024-utgaven av ABHIYAAN.
Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.
Allerede abonnent? Logg på
સંપાદકીય
સ્વાગતમ્ અનલ નામ સંવત્સર
પરમ શ્રદ્ધાનું એક સરનામું!
અહીં જે વિશ્વાસની વાત કરી છે તે માનવી જીવનમાં શ્રદ્ધાનો જે એક ગોખલો શોધે છે તેની છે. દરેક માણસને પોતાના જીવનમાં આવું પરમ શ્રદ્ધાનું એક સરનામું જોઈતું હોય છે.
પંચામૃત
કેટલાક શ્રદ્ધા ફેલાવે છે, કેટલાક અશ્રદ્ધા!
મોબાઇલ - ઇ-મેઇલ પછી હવે સપનામાં સફળ થઈ સંદેશા મોકલવાની શોધ
દુનિયાની જુદી-જુદી સભ્યતાઓમાં વ્યક્તિને આવતાં સપનાંને લઈને જુદાં-જુદાં અર્થઘટનો કરનારાં શાસ્ત્રો ઉપલબ્ધ છે.
હેન્ડ વોશ વાપરવું જોઈએ કે હેન્ડ સેનિટાઇઝર?
કોવિડ મહામારી દરમિયાન લોકોને હેન્ડ સેનિટાઇઝર વિશે ખ્યાલ આવ્યો.
વિઝા વિમર્શ,
ઇમરજન્સી એપોઇન્ટમેન્ટ
બિંજ-થિંગ
કામ, જો જો ક્યાંક કરી ન નાખે ‘કામ’ તમામ
મિથુન દાની ‘ગરીબો કા અમિતાભ’થી ‘એ' કેટેગરીના હીરો સુધીની સફર
ફિલ્મ ક્ષેત્રે ઉત્કૃષ્ટ પ્રદાન બદલ દાદા સાહેબ ફાળકે ઍવૉર્ડ માટે મિથુન ચક્રવર્તીનું નામ જાહેર થયા બાદ તેમણે કહ્યું હતું, ‘હું કોલકાતાની નાની ગલીઓમાંથી આવ્યો છું. મેં ખૂબ જ સંઘર્ષ કર્યો છે. મેં કરેલી અસાધારણ શરૂઆતને હું ક્યારે નહીં ભૂલી શકું. હું મારી જાતને પૂછું છું, શું આ સાચું છે? હું મારી ભાવનાને શબ્દમાં વ્યક્ત નહીં કરી શકું.’ *** રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર મળ્યા બાદ જ્યારે પત્રકાર ઇન્ટરવ્યૂ લેવા માટે આવ્યા ત્યારે મિથુન ચક્રવર્તી ભૂખના કારણે બોલી શકતા નહોતા. તેમણે પત્રકારને કહ્યું કે, પહેલાં તું જમાડ, પછી જ હું ઇન્ટરવ્યૂ આપીશ!
પ્રવાસન રક્ષા ભટ્ટ
રાજી નીશીનીવા પાર્ક, ઉત્તરાખંડ
ગાંધીજીની ખાદી જનસામાન્યની પહોંચથી દૂર
ગાંધીજીની ખાદી આજે માત્ર વારે-તહેવારે, સરકારી કાર્યક્રમોમાં કે ખૂબ પૈસાપાત્ર વ્યક્તિઓ પાસે જ દેખાય છે. ખૂબ મોંઘી ખાદી ખરીદવાનું સામાન્ય લોકોનું ગજું રહ્યું નથી. ખાદી મોંઘી થઈ એ માટે સરકારી અધિકારીઓની અવ્યવહારુ નીતિ જવાબદાર છે. આજે ખાદીના વણાટ સહિતનાં કામો માટે નવી પેઢી આવવા તૈયાર નથી. ઓછું વળતર અને વધુ મહેનતના કારણે કારીગરો ખાદીથી દૂર થઈ રહ્યા છે.
