હુંહરકુંવર શેઠાણી. મારો જન્મ ભાવનગરના ઘોઘા બંદર પાસે ગરીબ પરિવારમાં. હું નિરક્ષર હતી. બારેક વર્ષની વયે અમદાવાદના ધનિક જૈન યુવક હઠીસિંહ કેસરીસિંહ સાથે લગ્ન થયાં, પણ કમનસીબે થોડાં વર્ષમાં જ વિધવા બની. એ પછી પતિની સંપત્તિનો હિસ્સો મળ્યો, એમાંથી ૧૮૫૦માં અમદાવાદમાં પ્રથમ કન્યાશાળા હરકુંવર છોડીઓની નિશાળ બંધાવી તથા પતિની ઈચ્છાપૂર્તિ માટે અમદાવાદમાં હઠીસિંહ જૈન દેરાસરનું અધૂરું બાંધકામ પૂરું કરાવ્યું. હૉસ્પિટલ પણ બંધાવી. મોટી રકમની સખાવતના લીધે અંગ્રેજોએ નેક નામદાર સખાવત-એ-બહાદુરનું બિરુદ આપ્યું હતું...’
એ પછી અમદાવાદમાં ચાર દાયકા સુધી તબીબી સેવા આપનાર સન્નારી ડૉ. મોટીબહેન કાપડિયાની વાત રજૂ થઈ. પછી ત્રીજી, ચોથી, પાંચમી અને છઠ્ઠી નારીનું કથાનક રજૂ થયું. એમાં એમની સફળતાનું યશોગાન હતું તો સાથે એમનાં સદ્ભાવ, સંઘર્ષ અને સ્વાર્પણ પણ ઝળક્યાં. આમાંથી કોઈ સન્નારી અત્યારે હયાત નથી. એમને સમાજસુધારકની ઓળખ ન મળી, પણ એમનાં નામ-કામ ઈતિહાસમાં આલેખાયાં. અલબત્ત, વાસ્તવિકતા એ પણ છે કે એ ઈતિહાસ હવે વિસરાતો જાય છે.
સમાજનો એક વર્ગ ઈતિહાસને આમ પણ રસ-કવિહોણો વિષય ગણે છે, કદાચ એટલે ઈતિહાસના પ્રાધ્યાપક કે વિદ્યાર્થીને ઘણી વાર આવો સવાલ પુછાય છેઃ તમારે ઘણી તવારીખ અને પાત્રોનાં નામ યાદ રાખવાં પડતાં હશે. ઈતિહાસમાં રાજકાજની ખટપટ અને લડાઈ સિવાય બીજું જાણવા જેવું હોય છે શું?
વળી, ઈતિહાસ અંગે અમુક વિદ્વાનોના મતમાં પણ ભિન્નતા છે. એક વિદ્વાને કહ્યુંઃ ઈતિહાસનું જ્ઞાન પિત્તળનું ઘરેણું છે. આપણે એને સોનાનું ઘરેણું માની બેઠા છીએ. તો બીજાનો મત હતોઃ ઈતિહાસના જ્ઞાન વિના કોઈ સમાજની પ્રગતિ શક્ય નથી. આપણને પાંચ-સાત પેઢીનો ઈતિહાસ જાણવો અને સાચવવો અને ક્યારેક એનું ગૌરવગાન કરવાનું ગમે, પણ સમાજ, રાજ્ય કે રાષ્ટ્રના ઈતિહાસ પ્રત્યે જાણે ઉદાસીનતા પ્રવર્તે છે. આવું કેમ?
એવા માહોલમાં ઈતિહાસમાં ઉલ્લેખિત છ ગુર્જર નારીનું કથાનક પ્રેરક લાગે. મજાની વાત એ કે એનો પ્રસાર એક અમદાવાદી નારી કરે છે. નામઃ ફાલ્ગુની મંજુલા. ૩૪ વર્ષથી એ ઈતિહાસનાં અધ્યાપિકા છે.
Denne historien er fra August 19, 2024-utgaven av Chitralekha Gujarati.
Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.
Allerede abonnent ? Logg på
Denne historien er fra August 19, 2024-utgaven av Chitralekha Gujarati.
Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.
Allerede abonnent? Logg på
મન હોય તો માળવે જવાય...અને મેડલ પણ જિતાય.
ઉંમરના છ દાયકા પાર કરી ચૂકેલી આ મહિલાને જીવનમાં કંઈક કરવાનું બાકી હોય એમ લાગ્યા કરતું એટલે એમણે સ્વિમિંગ શીખવાનું શરૂ કર્યું. એટલું જ નહીં, રાજ્ય લેવલે અનેક હરીફાઈમાં ભાગ લઈ વિજયી પણ બન્યાં. એ પછીય કંઈક અધૂરપ લાગતી તો ભરતનાટ્યમ તથા કથક જેવાં ક્લાસિકલ નૃત્ય શીખ્યાં અને એમાં પણ વિશારદ હાંસિલ કરી. એ સાઈકલિંગ કરે, ક્લાસ ચલાવે અને સાથે જીવનથી નિરાશ થયેલી મહિલાઓમાં ઊર્જા ભરવાનું કામ પણ કરે.
અનલિસ્ટેડ સ્ટૉક્સમાં રોકાણ કરવું છે? ...કરવું જોઈએ?
શું તમે જાણો છો, હવે અનલિસ્ટેડ સ્ટૉક્સમાં રોકાણનો ટ્રેન્ડ વધી રહ્યો છે... આવા સ્ટૉક્સમાં રોકાણ કરવાનાં કારણ અને રીત શું હોય છે? આ રોકાણ કરવું જોઈએ ખરું? ચાલો સમજીએ, અનલિસ્ટેડ સ્ટૉક્સની નાની માર્કેટને, જે ધીમે ધીમે મોટી થતી જાય છે.
ટ્રમ્પના વિજયનું ભારત કનેક્શન જાણવા જેવું છે.
રસાકસીની ધારણાવાળી અમેરિકન પ્રમુખપદની ચૂંટણીમાં ભૂતપૂર્વ પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે એકતરફી જીત મેળવીને વિશ્વઆખાને સ્તબ્ધ કરી દીધું. ટ્રમ્પના આ ભવ્ય વિજય પાછળ ઘણા ઈન્ડિયન અમેરિકન્સની પણ મહેનત છે. હવે એમના પ્રધાનમંડળમાં ભારતીય કે હિંદુ કનેક્શન્સ ધરાવતા રાજકારણીઓને સ્થાન મળશે કે નહીં એની ચર્ચા છે.
ગુજરાતમાં હવે ડૉગ પકડશે દારૂ!
ચોરી, લૂંટ કે મર્ડરની ઘટનાના આરોપી સુધી પહોંચવા પોલીસજવાનોની સાથે ડૉગ સ્ક્વૉડ જોવા મળે એ કોઈ નવી વાત નથી. દાયકાઓથી પોલીસતંત્ર શ્વાનને એવી તાલીમ આપે છે કે જે ગુનેગારના સગડ મેળવવામાં મદદરૂપ થાય છે. ગુજરાત પોલીસે હવે ડૉગને તાલીમ આપવામાં એક ડગલું આગળ વધીને ક્યાંય દારૂ સંતાડવામાં આવ્યો હોય એ શોધી શકે એ માટે ખાસ બે ‘આલ્કોહોલ ડિટેક્શન ડૉગ’ તૈયાર કર્યા છે.
લગ્ન પછી સ્ત્રીએ કેમ નોકરી છોડવી પડે છે?
આને ‘પરણવાની સજા’ કહો કે બીજું કંઈ, આ છે તો હકીકત અને આંકડા પણ એમ જ બોલે છે.
અવગણવા જેવી નથી આ વ્યાધિ
ગર્ભાવસ્થામાં એનિમિયા સ્ત્રી ઉપરાંત ગર્ભસ્થ શિશુના સ્વાસ્થ્ય સામે જોખમ ઊભું થાય એ પહેલાં ચેતી જાવ...
મહેમાનો માટે બનાવો ટાફ્ટ બ્સ્ટેિબલ બિરયાની
દિવાળીમાં બહારના નાસ્તા અને તેલવાળો ખોરાક ખાઈને કંટાળી ગયા છો?
પોતાના ઘરમાં જ નહીં, અન્ય હિલાનાં જીવનમાં પણ ફેલાવી... સફળતાની મીઠાશ!
સ્વભાવે અંતર્મુખી એ મહિલા ઈન્ટિરિયર ડિઝાઈનર તો બની, પરંતુ લોકોનાં ઘરને સજાવવાને બદલે ઘરેથી રસોઈકળાથી નાની સ્ટાર્ટ-અપ કંપની શરૂ કરી અન્ય મહિલાનાં જીવન સજાવ્યાં. આ અમદાવાદી માનુનીની ચૉકલેટ્સનો સ્વાદ દેશ-વિદેશની દાઢે વળગ્યો છે.
વીરપુરથી કોચી સુધી જલારામજયંતીની ધૂમ
ખાસ્સી ગુજરાતી વસતિ ધરાવતા કોચીના ‘મિની હરિદ્વાર' સમા મટનચેરી વિસ્તારનું જલારામ ધામ.
હાથી આપણો મિત્ર છે, આપણેય એના સાથી બનવું પડશે...
વનવગડામાં પણ માણસજાતનો કોઈ એક દોસ્ત વસતો હોય તો એ છે ગજરાજ. જંગલી જીવોમાં સૌથી વધુ સમજદાર અને સૌથી વધુ સંવેદનશીલ એવા હાથીભાઈ સાથે માણસોનો નાતો આમ તો બહુ જૂનો છે, આપણે હાથીની પૂજા પણ કરીએ છીએ, પરંતુ હમણાં હમણાં હાથી અને માનવ વચ્ચે ઘર્ષણના અનેક કિસ્સા બની રહ્યા છે.
