એક ફોન કૉલ ને માણસ કંગાળ..

સાઈબર ફ્રૉડની તમામ હદ વટાવી દેતી ડિજિટલ અરેસ્ટ વિક્ટિમથી લઈને કાયદોવ્યવસ્થા, સિસ્ટમને નિર્વસ્ત્ર કરી દેતી આ તે કેવી સાઈબર ઠગાઈ?

- કેતન મિસ્ત્રી (મુંબઈ)

મુંબઈની યુવા લૉયર પ્રીતિ આજે ખુશ હતી. પહેલાં મૉલમાં શૉપિંગ, પછી ત્યાંની ફૂડ કોર્ટમાં પેટપૂજા ને સમયસર ઘરભેગાં. ૩૬ વર્ષી પ્રીતિએ મૉલમાં જઈને એક પછી એક સ્ટોરના ડિસ્પ્લે ચકાસવા માંડ્યા. અચાનક એનો ફોન રણક્યો. નંબર અજાણ્યો હતો. પ્રીતિએ ફોન રિસીવ કર્યો. ફોન કરનાર વ્યક્તિએ પ્રીતિને પોતાની ઓળખ આપતાં કહ્યું: ‘એ ટેલિકૉમ રેગ્યુલેટરી ઑથોરિટી ઑફ ઈન્ડિયાનો અધિકારી છે. તમારું સિમ કાર્ડ જેટ અરવેઝના સ્થાપક નરેશ ગોયલના કેસમાં બ્લેક મનીની લેવડદેવડ માટે વાપરવામાં આવ્યું છે એટલે તત્કાળ બ્લૉક કરી દેવામાં આવશે. સિમને ડિઍક્ટિવેટ થતું અટકાવવું હોય તો પોલીસ ક્લિયરન્સ જોઈશે. તમે ચાલુ રાખો, હું સાહેબને લાઈન ટ્રાન્સફર કરું છું.’

ગણતરીની પળમાં અંધેરી સાઈબર સેલના પોલીસ અફસર લાઈન પર આવ્યાઃ ‘તમારી સામે એફઆઈઆર નોંધાઈ ગયો છે એટલે તમારી ડિજિટલ અરેસ્ટ કરવી પડશે. તમે અત્યારે ને અત્યારે કોઈ એકાંત સ્થળે જાઓ, જેથી અમે તમારી કૉન્ફિડેન્શિયલ ઈન્ક્વાયરી કરી શકીએ.’

સાંભળીને પ્રીતિના પગ તળેથી જમીન ખસી રહી હોય એવું લાગ્યું. એ તરત મુંબઈના પવઈ વિસ્તારની એક હોટેલમાં ચેક ઈન થઈ. રૂમમાં પ્રવેશતાં જ એને ઉચ્ચ અધિકારીનો વિડિયો કૉલ આવ્યો. એણે કહ્યું: ‘હવે તમે નિર્વસ્ત્ર થાઓ, જેથી અમારાં મહિલા પોલીસ અધિકારી તમારા શરીર પરનાં ચિહ્ન (બૉડી માર્ક) તથા કોઈ હથિયાર છે કે નહીં એ ચેક કરી શકે. આ અમારી સ્ટાન્ડર્ડ પ્રોસિજર છે. ખબરદાર, જો આ કૉન્ફિડેન્શિયલ ઈન્ક્વાયરી વિશે કોઈને પણ કંઈ કહ્યું છે તો.’

પ્રચંડ માનસિક દબાણ, ગભરાટ, બદનામી, વગેરેથી ત્રસ્ત પ્રીતિએ તરત વસ્ત્રો ઉતાર્યાં, ચેકિંગ થયું. એ પછી એની પાસે પચાસ હજાર રૂપિયા લાંચ માગવામાં આવી. પ્રીતિએ વિચાર્યું: બળ્યા પચાસ હજાર. કેસમાંથી તો છૂટી જવાશે. પૈસા ટ્રાન્સફર કરી એ ઘરે ગઈ ને પતિને બધી વાત કરી. એ પણ સ્તબ્ધ. થોડી વારમાં ફરી કૉલ આવ્યોઃ કાઢો પૈસા. ત્યાં સુધીમાં પ્રીતિ-પતિને ખ્યાલ આવી ગયો કે એમની સાથે સાઈબર ફ્રૉડ થયો છે. એમણે પૈસા આપવાની ના પાડી દીધી એટલે પ્રીતિના વ્હૉટ્સઍપ પર એના નગ્ન ફોટોગ્રાફ, વિડિયો આવી ગયા અને શરૂ થયું બ્લૅકમેઈલિંગ. તરત પતિ-પત્નીએ નજીકના પોલીસસ્ટેશને જઈને ફરિયાદ નોંધાવી. ત્યાંની સાઈબર ટીમ હવે કેસની તપાસ કરી રહી છે.