ઇન્ટરનેટનું અક્ષયપાત્ર અને ખાઉધરી આંખો

ખોરાકની સ્પષ્ટ માત્રા હોય તો માણસને ભાન રહે કે એણે કેટલું ભોજન આરોગ્યું છે, પરંતુ જો માત્રા દેખાય જ નહીં તો વધુ ખોરાક આરોગવા છતાં મન એમ જ માનશે કે માપમાં જ ખાધું છે

- સ્પર્શ હાર્દિક

પ્રાચીન કાળમાં રાજ્યનો આદેશ, દૂતનો સંદેશ, ઇત્યાદિ વાંચવા માટે કપડું, કાગળ કે ચર્મપત્રનો જે વીંટો ખોલીને વાંચવામાં આવતો એનો ઇંગ્લિશ શબ્દ છે ‘સ્ક્રોલ’. એના બંને છેડે લાકડું કે ધાતુની નળીઓ રહેતી, એનો અંત અને આરંભ ફિક્સ રહેતો. મૉડર્ન મનેખોમાંથી બહુ ઓછાએ એ રજવાડી વસ્તુ હાથમાં પકડી હશે, પરંતુ આપણી રોજબરોજની ભાષામાં સ્ક્રોલ શબ્દ હવે ખાસ્સો વણાઈ ચૂક્યો છે. સ્માર્ટફોનના પટલ પર, ઍપ્સના જંગલમાં ટેરવું સરકાવી સ્ક્રોલ કર્યા વિના બહુધાને આજે ચેન પડતું નથી.

વન્સ અપૉન અ ટાઇમ, જ્યારે ઇન્ટરનેટ હજુ ભાંખોડિયાં ભરતું હતું ત્યારે કન્ટેન્ટનું અરણ્ય એટલું ગાઢ કે વિશાળ ન હતું. વેબસાઇટ કે પ્લૅટફૉર્મ પર જઈ મર્યાદિત સામગ્રીના ઢગલામાં થોડું સ્ક્રોલ કરતાં એનો છેડો પામી શકાતો. કિન્તુ વિધવિધ ઇ-ઠેકાણાંઓ પર ધીમે-ધીમે માણસો ઊભરાવા લાગ્યા અને કન્ટેન્ટનું ભાતીગળ રાન એટલું તો વિશાળ થયું કે દ્રૌપદીના સાડીના છેડાની જેમ એનો અંત ક્યાંય શોધ્યો ન જડે! આ માટેનો જશ કે અપજશ જો કોઈ એક વ્યક્તિને માથે મઢવો હોય તો એનું નામ ઍઝા રસ્કીન. મહત્તમ સોશિયલ મીડિયા પ્લૅટફૉર્મ અથવા રીલ, શૉર્ટ વીડિયો ટાઇપનું કન્ટેન્ટ પીરસતી ટિકટૉક પ્રજાતિની અગણિત ઍપ્સમાં જાણે અનંતકાળ સુધી પણ સ્ક્રોલ કરવા છતાં કદી ઍન્ડ પૉઇન્ટ આવે જ નહીં, એવી સુવિધા કે દુવિધાને જન્મ આપીને ઍઝા રસ્કીને પછીથી એનો પસ્તાવો પણ વ્યક્ત કરેલો.