Finansal piyasalarda yüksek hacme sahip işlemlerin başında organize (vadeli işlemler ve opsiyon) ve/veya tezgah üstü (OTC) piyasalarda gerçekleştirilen “vadeli işlemler” veya “türev araçlar” gelir. Vadeli (türev) işlemler, “riskten korunma” (hedge) ve/veya “spekülatif” amaçlı olabilir. BIS’ın türev istatistiklerine göre, 31 Aralık 2023 itibarıyla vadesi dolmamış OTC türevlerin değeri 667 trilyon ABD dolarıdır.
Türev araçların bir türü olan forward sözleşmeleri OTC piyasalarda gerçekleştirilir ve taraflara; vade serbestisi, standart dışı sözleşme tutar ve işleme konu varlık belirleme kolaylığı sağlarken; riskten korunma amacına erişmede taraflara işlem kolaylığı, hız ve esneklik sunar. Son üç yılda Türkiye’deki “dövizdeki oynaklık” nedeniyle hedge amacıyla sıklıkla kullanılan finansal araçların başında “forward sözleşmeler” gelmektedir.
Türkiye’de işletmelerin döviz kuru riskini yönetmede reel sektörün ilk tercihi forward işlemleri bugünlerde daha büyük bir risk tehdidi olmaya aday. Riskten korunma da riske dönüşebiliyor? Nedeni, Vergi Denetim Kurulu’nun (“VDK”) “nakdi uzlaşı” ile sonlandırılmış bu işlemlerin katma değer vergisine tabi olması gerektiği yaklaşımıdır.
YATIRIM ORTAMININ IYILEŞTIRILMESI VE IZAHA DAVET
VDK, birkaç aydır mükelleflerin bankalar ile riskten korunma (“hedge”) amacıyla gerçekleştirdiği “türev ürünlerin” bir türü olan “forward işlemleri” ile ilgili mükelleflerden “izaha davet” istemektedir.
İzaha davet Ağustos 2016’da yürürlüğe giren 6728 sayılı “Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 370’inci maddesi değişikliği ile vergi mevzuatımıza yeni bir müessese olarak girdi. Kanun başlığından da anlaşılacağı üzere düzenleme “yatırım ortamının iyileştirilmesi” gerekçesi için yapıldı. Ancak “forward işlemleri” ile ilgili VDK’nun izaha davetleri tersine risk olma yolunda ilerliyor.
Bu hikaye Ekonomist dergisinin Ekim 13 2024 sayısından alınmıştır.
Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.
Already a subscriber ? Giriş Yap
Bu hikaye Ekonomist dergisinin Ekim 13 2024 sayısından alınmıştır.
Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.
Already a subscriber? Giriş Yap
'16'dan fazla dilde iletişim hizmeti veriyoruz
Yerli ve global şirketlerin iletişim merkezi operasyonlarını yöneten Procat, 16'dan fazla dilde iletişim merkezi operasyonu hizmeti verip, çok sayıda ülkeye hizmet ihracatı da yapıyor. Procat CEO'su Eniz Akdağ, Yerli ve global niş markaları bünyemize katmayı ve uluslararası stratejik iş ortaklıkları kurarak büyümeyi hedefliyoruz\" diyor.
“Dövme sanatını 17 ülkeye taşıdık
Cleopatra Ink, 2014'te Alanya'da başladığı dövme sanatını bugün 17 ülkede 100'ü aşkın stüdyoya taşıyarak uluslararası bir marka haline geldi. Cleopatra Ink Kurucusu ve Lideri Halil İbrahim Karadere, Büyüme stratejimizin temelinde güçlü franchise ağıyla Türkiye'deki deneyimimizi globale taşımak var” diyor. Özellikle ABD pazarında atağa geçen şirketin üç ila beş yıl içerisindeki önceliği ise ABD'nin her eyaletinde en az bir stüdyoya ulaşmak.
Yirminci yılında büyümesine hiz katacak
Türkiye'de artizan çikolata üretiminin önemli temsilcilerinden Butterfly Chocolate, hem iç pazarda hem de yurtdışında büyüme planları yapıyor. Butterfly Chocolate Kurucusu Ebru İpekçi, Türkiye'de önümüzdeki üç yılda yedi şubeye çıkmayı hedefliyoruz. Yurtdışında Avrupa, Arap ülkeleri ve Uzakdoğu'da büyüme planımız var\" diyor.
"Dijital pazarlamada yapay zeka dönemindeyiz"
Gelecek dönemde yapay zekanın dijital pazarlamanın merkezinde yer alacağını söyleyen Dijital Pazarlama Okulu Kurucusu Yasin Kaplan, Reklam pastasında yüzde 70'lik bir pay alan dijital pazarlama ekosistemi büyümeye devam ediyor. Bu ekosistemin gelişimi, insan gücünün yanı sıra makine öğreniminin katkısıyla hız kazanıyor” diyor.
Alanya'dan dünyaya mango satmayı hedefliyor
Girişimci Mustafa Ezici Antalya'da, başta Avrupa olmak üzere Rusya ve Arap Yarımadası'nda yüksek bir pazara sahip olan mangonun üretimini gerçekleştiriyor. 2015 yılında Mısır'dan ithal ettiği 37 mango fidanıyla yola çıkan Ezici, Başta mango olmak üzere 42 çeşit tropikal meyvenin üretimini ve e-ticaretten yoğun satış yapıyorum” diyor.
Fintech yatırımlarında durgunluk sürecek mi?
KPMG'nin küresel çapta fintech'lere yapılan yatırımları incelediği Pulse of Fintech' Raporu'na göre; 2024'ün ilk yarısında fintech'lere yapılan toplam küresel yatırım 51,9 milyar dolara geriledi. En büyük yatırımlar Amerika ve Avrupa'ya yapılırken, ödemeler sektörü 21,4 milyar dolarlık yatırımla ilk sırada yer aldı. 2024'ün kalanında da yüksek sermaye maliyeti ve jeopolitik belirsizlikler nedeniyle fintech yatırımlarında durgunluğun devam edeceği öngörülüyor.
Girişimler Istanbul Venture Day'de buluştu
Garanti BBVA, IE University tarafından düzenlenen Venture Day serisinin İstanbul ayağını Fintech Istanbul ile birlikte gerçekleştirdi. Etkinliğe katılan start up'lar, İtalya'dan ve İspanya'dan yatırımcılarla tanışarak bu ülkelerdeki yatırım fırsatları hakkında bilgi edindi. Garanti BBVA Genel Müdür Yardımcısı Ceren Acer Kezik; fintech dünyasının en parlak zihinlerini desteklemeye ve yenilikçiliği teşvik etmeye devam edeceklerine dikkat çekti.
ÇEVRECİ GİRİŞİMCİLER BÜYÜYOR
Artık iklim krizinin ve küresel ısınmanın her geçen gün kendini daha fazla hissettirmeye başladığı dünyamızda çevreci girişimler önem kazanmaya başladı. Atık yönetiminden karbon ayak izini azaltmaya, enerji kaynaklarını depolama çözümlerinden pil ömrünü uzatmaya kadar birçok çevreci girişim kuruluyor. Türkiye'de start up ekonomisinde tarımda teknolojiyi kullanarak verimliliği arttıran girişimcilerin de sayısı artıyor. Bu girişimciler teknolojilerini yurt dışına taşıyarak, büyümeyi planlıyor. Kapak haberimizde bu girişimcilerin ekosisteme sundukları teknolojileri ve büyüme planlarını araştırdık.
“Türkiye küresel bir kilit oyuncu olabilir"
Türkiye'nin yeşil dönüşüm hedeflerine ulaşması ile iklim değişikliği risklerini ve fosil yakıt ithaline bağımlılığı azaltacağını söyleyen London Energy Club Başkanı Mehmet Öğütçü, Türkiye bu süreçte küresel enerji geçişinde kilit bir oyuncu olma fırsatı kazanıyor” diyor.
“İkiz dönüşümü hızla tamamlamalıyız”
AB pazarında rekabet gücünü korumak ve artırmak için dijital ve yeşil dönüşümde hızlı davranmak gerektiğini söyleyen Türkiye İhracatçılar Meclisi TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, Özellikle Asya'daki rakiplerimize göre avantaj elde etmemiz gerekli” diyor.
