ലീല സ്ത്രീ സ്വാതന്ത്ര്യ വിമർശനങ്ങളിലൂടെ

മദനൻ എന്ന ആണിലേക്ക് എത്താൻ വേണ്ടിയാണെങ്കിലും സ്നേഹം എന്ന ആശയത്തെ ആദർശവൽക്കരിച്ചു കൊണ്ടാണെങ്കിലും ഇവിടെ ലീല പ്രകടിപ്പിക്കുന്ന സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ സീമകളെ കാണാതിരുന്നുകൂടാ.

- ശാന്തം ഡെസ്ക്

ഭൗതികതയും അതിഭൗതികതയും വിസ്മയകരമായി സമ്മേളിച്ചിരിക്കുന്നതിനാൽ അപഗ്രഥിക്കുവാൻ വിഷമമുള്ള കുമാരനാശാന്റെ കാവ്യമാണ് ലീല. പുറമേക്ക് ലാളിത്യവും സ്ഫുടവുമായ ഘടന എന്ന് തോന്നിക്കുമെങ്കിലും പലതരം ദർശനങ്ങളുടെ മിന്നി മറയലിൽ ലീലാകാവ്യത്തിന്റെ ഏതു വ്യാഖ്യാനവും പരിമിതി ഉള്ളതായി തീരുന്നു.

പെൺസഞ്ചാരത്തിന്റെ നിരവധി മേഖലകളെ കാവ്യം തൊടുന്നുണ്ട്. ഒരു പെണ്ണിന്റെ അകംയാത്രയെയും പുറം യാത്രയെയും കലാത്മകതയോടെ ആവിഷ്കരിക്കാൻ ആശാന് കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. പെൺ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ ജിജ്ഞാസകൊടി ലീലാകാവ്യത്തിൽ അഭംഗുരം പാറുന്നു. പെണ്ണിന്റെ ഉടലിനെക്കുറിച്ചും മനസ്സിനെക്കുറിച്ചും സമൂഹത്തെക്കുറിച്ചുമുള്ള ആലോചനകളാണ് ലീലാകാവ്യത്തെ പ്രസക്തമാക്കുന്നത്.

പേർഷ്യൻ കാവ്യമായ ലൈലാ മജ്നുവിന്റെ കഥാസാരം ഒരു ലേഖനത്തിൽ വായിച്ചതിന്റെ പ്രചോദനത്തിലാണ് ആശാൻ ലീല എഴുതുന്നത്. ഈ പ്രചോദനത്തെക്കുറിച്ച് ആശാൻ ലീലയുടെ ആമുഖത്തിൽ ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. നളിനിയിലെ കഥാപാത്രങ്ങളുടെ അടുത്തതാണ് പടിയിൽ എത്തിയിട്ടുള്ള ജീവിതങ്ങളെ പറ്റിയാണ് പിന്നെ എഴുതേണ്ടതായി തോന്നിയത്. അതുമുതൽ അതിനെപ്പറ്റി ഗാഢമായി ചിന്തിക്കുകയും പല സംഗതികളും സ്വരൂപിച്ച് മനസ്സിൽ ക്രമപ്പെടുത്തി വയ്ക്കുകയും ചെയ്തു കൊണ്ടിരുന്നു. ഇതിനിടയിൽ ഒരിക്കൽ സെൻട്രൽ ഹിന്ദു കോളേജ് മാഗസിനിൽ ആണെന്നു തോന്നുന്നു പ്രസിദ്ധനായ ഡോ. കുമാര സ്വാമി ഒരു ഉപന്യാസത്തോടുകൂടി ഒരു പേർഷ്യൻ കഥാനായികയുടെ ചിത്രം പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയിരുന്നതായി കണ്ടു. ആ ചിത്രം മേൽപ്പറഞ്ഞ സങ്കല്പത്തെ ഉദ്ദീപിപ്പിച്ചു. എന്നാൽ കഥയെപ്പറ്റി വിസ്തരിച്ച് യാതൊന്നും ഉപന്യാസത്തിൽ ഉണ്ടായിരുന്നതായി ഓർക്കുന്നില്ല. 1911 ജൂലൈ 27 തീയതിയാണ് ലീല എഴുതിത്തുടങ്ങിയത്. മുൻപറഞ്ഞ ചിത്രം ഒരിക്കൽക്കൂടി കാണുകയോ ഉപന്യാ സം ഒന്നുകൂടി വായിക്കുകയോ ചെയ്താൽ കഥാസൃഷ്ടിയിൽ വല്ല സഹായവും ഉണ്ടാവാൻ മതിയെന്ന് തോന്നുകയാൽ അപ്പോൾ വീണ്ടും അതിനെപ്പറ്റി അന്വേഷിച്ചെങ്കിലും കിട്ടിയില്ല. ചുരുക്കിപ്പറഞ്ഞാൽ ഈ കാവ്യം പോലെ തന്നെ ഇതിന്റെ കഥയും സ്വന്തം ചെറിയ കൽപ്പനാ ശക്തിക്കൊത്തവണ്ണം തന്നെ നിർമ്മിക്കുകയാണ് ചെയ്തിട്ടുള്ളത്. അതുകൊണ്ട് ലീല പൂർവ്വജ്യായ നളിനിയെപ്പോലെ തന്നെ ഒരു കൽപ്പിത കഥയാണ്.

കവിയുടെ തന്നെ ഈ ഒരു കാര്യം വ്യക്തമാണ്. പറച്ചിലിൽ നിന്ന് ലൈലാ മജ്നുവിന്റെ കഥാസാരത്തെ അതേപടി പിന്തുടരുകയല്ല കവി ചെയ്തിരിക്കുന്നത്.