અમદાવાદ ભારતનું ભૌગોલિક દૃષ્ટિએ આઠમું મોટું શહેર છે, પણ વસતિ પ્રમાણે પાંચમા ક્રમે છે. ૧૮૬૬ ચો.કિ.મીનો વિસ્તાર ધરાવતું આ શહે૨ સમુદ્રથી ૫૩ મીટરની ઊંચાઈએ આવેલું છે. અહેમદશાહ બાદશાહે આ શહેરનો પાયો ૨૬મી ફેબ્રુઆરી, ૧૪૧૧ને ગુરુવારે બપોરે ૧.૨૦ વાગ્યે સાબરમતીના કિનારે નાખ્યો અને શહેરનું નામ અહેમદાબાદ રાખ્યું. જે સમયાંતરે અપભ્રંશ થઈ અમદાવાદ તરીકે પ્રખ્યાત થયું. અમદાવાદની નગર રચના એટલે કે, ટાઉન પ્લાનિંગ તેના લૉકેશનને સમજીને કરવામાં આવેલી, તેની મોટી મોટી પોળો ઉત્તરથી દક્ષિણ દિશા તરફની અને નાની ગલીઓ પણ એ જ રીતે તે જમાનાની જરૂરિયાત અને સંસાધનોને ધ્યાનમાં રાખીને આશરે આઠ ફૂટ પહોળી બનાવેલી. મકાનનાં છાપરાં રસ્તા તરફ પ્રોજેક્ટ કરેલા જેથી ભરઉનાળામાં પણ શહેરને ઠંડું રાખતા અને બપોરના સમયે પણ અવરજવર થઈ શકતી. ઈ.સ. ૧૪૮૭માં અહેમદશાહના પૌત્ર મોહંમદ બેગડાએ અમદાવાદની ફરતે કોટ ચણાવ્યો, જેમાં ૧૨ દરવાજા અને ૧૮૯ પંચકોણી બુરજો હતા.
અમદાવાદની સાબરમતીમાં બારેમાસ વહેતું પાણી, આજુબાજુના વિસ્તારમાં થતો કપાસનો પાક અને આબોહવા અમદાવાદીઓ માટે કાપડ ઉદ્યોગની ઉત્તમ તક હતી. તે ઉપરાંત મોગલ સમયમાં જરઝવેરાતનો ધંધો અમદાવાદના ઝવેરીઓ દુનિયાભરમાં ખૂબ બખૂબી કરતા. આમ અમદાવાદી પ્રજા પૈસેટકે સુખી, પણ શહેરની સમૃદ્ધિમાં શહેરીજનોનું સ્વાસ્થ્ય મોટો ભાગ ભજવે. શહેરીજનોનું આરોગ્ય એ ટાઉન પ્લાનિંગની જનેતા છે. અમદાવાદમાં વારંવાર થતાં પ્લેગ (ઈ.સ. ૧૮૯૭, ૧૯૦૭, ૧૯૧૬, ૧૯૧૮), દર વર્ષે થતો કોલેરા, ટાઈફોઈડ, મેલેરિયા જેવા રોગો સામે લડવા શહેરનું ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર એટલે કે માળખાકીય સુવિધા જેવી કે નળ, ગટર, રસ્તા સુધારવાનું કામ શહેરના વહીવટદારોએ હાથમાં લેવું પડે તેથી શહેરનો વહીવટ કરતી સંસ્થા ‘સુધરાઈ’ કહેવાતી. અમદાવાદ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનના મૂળમાં ‘ટાઉન વૉલ કમિટી’ છે. ટાઉન વૉલ કમિટીમાંથી મ્યુનિસિપલ કમિશન (૨૩.૧૨.૧૮૫૬) ત્યાર બાદ મ્યુનિસિપાલિટી (૧૮૭૪), મ્યુનિસિપલ બરો (૧૯૨૫) અને અંતે મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન (જુલાઈ, ૧૯૫૦) બીપીએમસી ઍક્ટ ૧૯૪૭ હેઠળ સ્થાપિત થયું.
Bu hikaye ABHIYAAN dergisinin July 01, 2023 sayısından alınmıştır.
Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.
Already a subscriber ? Giriş Yap
Bu hikaye ABHIYAAN dergisinin July 01, 2023 sayısından alınmıştır.
Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.
Already a subscriber? Giriş Yap
આવી છૂટ શા માટે?
અમેરિકાના ડિપાર્ટમૅન્ટ ઑફ સ્ટેટે એમના નવા પ્રેસિડન્ટ એમનું પ્રેસિડન્ટ પદ સંભાળે એના થોડા દિવસો પહેલાં જ આ જે છૂટની જાહેરાત કરી છે એ ખરેખર આશ્ચર્ય પમાડનારી છે
મનોરંજન
અલવિદા, શ્યામ બેનેગલ!
વામા વિશ્વ આરોગ્ય
સૂકામેવાની તાસીર અને તેનો ઉપયોગ
સન્માન
બેગુજરાતી સાહિત્યકારોને રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર
ભીંતચિત્રોમાં રસાયેલી મધુરમ્ કૃષ્ણકથા
ઇતિ અહં સર્વસ્ય પ્રભાવો મૂટઃ પ્રવવંતે મત્વાભજન્તેમબુધાભવ-સમન્વિતા અહમ્ આત્માગુડાકેસા સર્વ-ભૂસ્ય-સ્થિતઃ અહમ્ આદિશ્ચ ચ મધ્યમ્ ચ ભૂતાનમ્ અન્ત એવ ચ
કચ્છમાં એજ્યુકેશનલ ટૂરિઝમ
કચ્છ જોવા તો ઘણા લોકો આવે છે, પરંતુ તેને સમજવા બહુ ઓછા. શાળામાં જતાં બાળકો કે તરુણોને ભણવામાં કચ્છ અને કચ્છને લગતી બાબતો આવતી હોય છે. સિંધુ સંસ્કૃતિ વિશે તો તેઓ ભણે છે, પરંતુ ખરેખરી સાઇટ ઉપર જઈને તેનો અહેસાસ કેવો હોય છે તે જાણી શકતા નથી. તેઓ ખેતી વિશે ભણે છે, કલા અંગે પણ ભણવામાં આવે છે. કચ્છમાં આવીને આ અને આના જેવી અનેક બાબતો વિશે તેઓ જાણી, માણી અને અનુભવી શકે છે. કચ્છ વિશે કચ્છ બહારના વિદ્યાર્થીઓને આ બાબત સમજાવવાની પહેલ હુન્નરશાળા ફાઉન્ડેશન દ્વારા કરવામાં આવી છે. નવેમ્બરથી ફેબ્રુઆરી સુધી શાળા અને કૉલેજના વિદ્યાર્થીઓ કચ્છમાં આવીને જે-તે વિષયના નિષ્ણાતો સાથે વિવિધ જાતના અનુભવો મેળવે છે. ૩થી ૧૦-૧૨ દિવસ સુધી વિદ્યાર્થીઓ અહીં રહે છે.
પ્રવાસન
સેન્ટ ફ્રાન્સિસ ચર્ચ, ફોર્ટ કોચી .
સારાન્વેષ
મધર મેરી : પવિત્રતાના પાયા પર...
ચર્નિંગ ઘાટ
ભારતમાં મોગલ કાળમાં પણ ક્રિસમસની ઉજવણી થતી હતી
રાજકાજ
શેખ હસીનાના પ્રત્યાર્પણની ભારતને ફરજ પાડી શકાય ખરી?
