ડર લાગે, સૂગ રાડે... પણ કામ તો કરવાનું જ ને?
Chitralekha Gujarati|June 24 , 2024
ગંધાતી, કોહવાઈને ફલી ગયેલી અને ક્ષતવિક્ષત લાશ જોઈને ભલભલા પુરુષોના પણ પગ ઢીલા થઈ જાય તો કાચું હૃદય ધરાવતી હોવાની છાપ હોય એ સ્ત્રીનું શું ગજું? પણ અહીં તો છે ત્રણ ધોરણ ભણેલાં એક આદિવાસી મહિલા, જે છેલ્લા બે દાયકા દરમિયાન એવા આઠ હજારથી વધુ મૃતદેહોના પોસ્ટમૉર્ટમ પ્રોસેસમાં સહાયક બન્યાં છે. અપૂરતા કહી શકાય એટલા વળતર છતાંય નિષ્ઠાભેર એ ફરજ બજાવતી સ્ત્રીની કપરી કામગીરીની એક ઝલક.
મહેશ શાહ
ડર લાગે, સૂગ રાડે... પણ કામ તો કરવાનું જ ને?

રાતના નવેક વાગ્યા છે. અમદાવાદના સોલા ગામમાં નાનકડા ઘરમાં પચાસેક વર્ષી શાંતાબહેન મછાર એમનાં પુત્ર, પુત્રવધૂ અને પૌત્ર સાથે બેસીને જમી રહ્યાં છે. એમના ફોનની રિંગ વાગે છે. સામેથી એક પુરુષ બોલે છેઃ માસી, ઈમર્જન્સી પીએમ છે. ગાડી નીકળી ગઈ છે. તમે તૈયાર રહેજો.

થોડી પળોમાં ગાડી આવતાંવેંત શાંતાબહેન ગાડીમાં બેસે છે. ગાડી પૂરપાટ ઝડપે વિશાળ પરિસરમાં પ્રવેશીને એક બિલ્ડિંગ પાસે ઊભી રહે છે. ત્યાં લખ્યું છે, પીએમ (પોસ્ટમૉર્ટમ) રૂમ. ગાડીમાંથી ઊતરીને શાંતાબહેન પીએમ રૂમમાં જાય છે. ત્યાંથી દોઢેક કલાક બાદ બહાર નીકળીને ગાડીમાં ઘેર પહોંચે છે.

શાંતાબહેન આવી ઈમર્જન્સીથી ટેવાઈ ગયાં છે. દિવસ હોય કે રાત... એમણે આ કામમાં જોડાવું જ પડે. આ નિત્યક્રમ છે બે દાયકાનો. અને આ જગા એટલે કે પોસ્ટમૉર્ટમ રૂમ એમનું રોજિંદું કાર્યસ્થળ છે.

સામાન્યપણે પોસ્ટમૉર્ટમ રૂમમાં પગ મૂકતાં સુદ્ધાં ઘણાને બીક કે ડર લાગે. ત્યાં જવાનું મોટા ભાગની મહિલા ટાળે. અલબત્ત, મહિલા તબીબ અપવાદરૂપ હોય, જ્યારે શાંતા મછાર તો વર્ષોથી પીએમ રૂમમાં આવ-જા કરે છે. એનું કારણ એ છે કે એ અમદાવાદના સોલા વિસ્તારની સિવિલ હૉસ્પિટલના પોસ્ટમૉર્ટમ વિભાગમાં આસિસ્ટન્ટ (સહાયક) તરીકે બે દાયકાથી વધુ સમયથી કામ કરે છે.

ગુજરાતની સરકારી હૉસ્પિટલમાં પોસ્ટમૉર્ટમ સહાયક તરીકે આટલા લાંબા સમયથી કામ કરતાં હોય એવાં એકમાત્ર મહિલા છે શાંતાબહેન મછાર. ઓછાબોલાં પણ કામગરાં. દેખાવમાં બેઠી દડી અને બાંધો એકવિડયો, પણ જિગર પુરુષ જેવી, અન્યથા આખો દિવસ મૃતદેહો વચ્ચે રહે કોણ? એમાંય એ રૂમમાં સ્ટ્રેચર પર એક લાશ મૂકીને જતા રહ્યા. અચાનક લાશ જોઈને શાંતાબહેન તો ડરી ગયાં. એમને ત્યાંથી ભાગી જવાનું મન થયું, પરંતુ શક્ય નહોતું એટલે ઝટ કામ પતાવીને પાછું જોયા વિના નીકળી ગયાં. જો કે બીજા દિવસે ફરી પીએમ રૂમમાં સફાઈ માટે આવવું પડ્યું. ત્યારે પણ લાશ આવી. એ વખતે પણ ડર લાગ્યો, પરંતુ કામ કર્યા વિના છૂટકો નહોતો.

મૃતદેહોની હાલત જોઈ ભલભલાને કમકમાં થઈ આવે એવા પોસ્ટમૉર્ટમ રૂમમાં કરું છું કામ.

Bu hikaye Chitralekha Gujarati dergisinin June 24 , 2024 sayısından alınmıştır.

Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.

Bu hikaye Chitralekha Gujarati dergisinin June 24 , 2024 sayısından alınmıştır.

Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.

CHITRALEKHA GUJARATI DERGISINDEN DAHA FAZLA HIKAYETümünü görüntüle
સંઘર્ષ અને સફળતા સુધીની સ્વાદિષ્ટ સફર
Chitralekha Gujarati

સંઘર્ષ અને સફળતા સુધીની સ્વાદિષ્ટ સફર

એક સમય હતો જ્યારે એ પોતાના પરિવાર માટે જ રસોઈ બનાવતાં. બાળકોને શું ભાવે છે, પતિને શું ગમશે એ પ્રમાણે જ રસોડામાં એમનું કામ શરૂ થાય. જો કે જીવનના સાડા સાત દાયકા પછી, કોવિડ સમયે એમણે અથાણાં, નાસ્તા અને ગુજરાતી થાળીના ઑર્ડર લેવાનું શરૂ કર્યું અને પછી તો ટીવી શો ‘માસ્ટર શેફ’માં ભાગ લઈ એ બધાનાં લાડીલાં બની ગયાં.

time-read
5 dak  |
February 24, 2025
આ... અબ તો લૌટ ચલેં!
Chitralekha Gujarati

આ... અબ તો લૌટ ચલેં!

ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના કડક વલણ છતાં આજે પણ એવા લોકો છે, જેમને ગેરકાયદે અમેરિકા જવું છે. આ લોકોને એમ છે કે અમેરિકામાં દૂધની નદીઓ વહે છે અને ડૉલર ઝાડ પર ઊગે છે. અમેરિકા જતાંવેંત સુખ-સમૃદ્ધિ મળી જશે એવું ધારતા, અમેરિકન ડ્રીમ સાકાર કરવા લાખો-કરોડો રૂપિયા તથા જીવ જોખમમાં મૂકનારા આવા શેખચલ્લીઓ ક્યારે ચેતશે?

time-read
5 dak  |
February 24, 2025
ગેરરીતિ સામેની લડતે ગાદી અપાવી... ગેરરીતિને લીધે ગાદી ગઈ
Chitralekha Gujarati

ગેરરીતિ સામેની લડતે ગાદી અપાવી... ગેરરીતિને લીધે ગાદી ગઈ

ભ્રષ્ટાચાર સામેના જન આંદોલનના આગેવાન તરીકે રાજકારણમાં પ્રવેશેલા અરવિંદ કેજરીવાલ પછી તો પોતે જ એના કળણમાં ખૂંપતાં ગયા અને ચાદર કરતાં પગ લાંબા કરવાની લાયમાં દિલ્હી ગુમાવી બેઠા.

time-read
3 dak  |
February 24, 2025
મનશુદ્ધિ વગરની આપણી તનશુદ્ધિ
Chitralekha Gujarati

મનશુદ્ધિ વગરની આપણી તનશુદ્ધિ

ગાંધીજી પાપ-પુણ્યની વાત ધર્મના અર્થમાં નહીં, પરંતુ નૈતિકતાના અર્થમાં કરતા હતા. એમના મતે મનની અશુદ્ધિ માટે સાત પાપ જવાબદાર હતાંઃ સિદ્ધાંત વગરની રાજનીતિ, શ્રમ વગરનું ધન, વિવેક વગરનું સુખ, ચરિત્ર વગરનું જ્ઞાન, નીતિ વગરનો વેપાર, માનવતા વગરનું વિજ્ઞાન અને ત્યાગ વગરની પૂજા.

time-read
5 dak  |
February 24, 2025
નો માર્કેટિંગ
Chitralekha Gujarati

નો માર્કેટિંગ

… તેમનો આભાર માનીને બહાર નીકળ્યાં, પણ ‘હવે તો બોર્ડ પણ બહાર નથી' એ તેમના વાક્ય ફરતે હજુ મન ઘૂમરાતું હતું. ‘આપણી સેલ્સ ઓફિસને બોર્ડ નહીં હોય અથવા બોર્ડ નહીં લગાવવું' એવું આપણે નક્કી કર્યું તો ?...

time-read
5 dak  |
February 24, 2025
મજા હારમાં છે, ગજબ ગેમ છે...
Chitralekha Gujarati

મજા હારમાં છે, ગજબ ગેમ છે...

જો બન્નેનાં હૈયે લગન સેમ છે હૃદય ખોલી કહી દે, ‘મને પ્રેમ છે’ હવા, વાદળો, મ્હેક કે ચાંદની મિલન બાદ ક્યાં કંઈ હતું તેમ છે.

time-read
2 dak  |
February 24, 2025
જસ્ટ, એક મિનિટ..
Chitralekha Gujarati

જસ્ટ, એક મિનિટ..

વાસ્તવિકતાનો જલદીથી સ્વીકાર કરીને એવી બાબતોને પડતી મૂકીને નવી બાબતો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાનું વધારે ડહાપણભર્યું હોય છે.

time-read
1 min  |
February 24, 2025
ભાંગી મારી જન્મોજનમની ખામી
Chitralekha Gujarati

ભાંગી મારી જન્મોજનમની ખામી

ખૂબી વધારે છે કે ખામી એ ગણતરી ક્યાં કરી? જેવો હતો એવો મેં એને દિલથી અપનાવ્યો હતો.

time-read
2 dak  |
February 17, 2025
જસ્ટ, એક મિનિટ...
Chitralekha Gujarati

જસ્ટ, એક મિનિટ...

કઈ તરફનો ઝુકાવ રાખવો એ જે-તે માણસના હાથની વાત છે.

time-read
1 min  |
February 17, 2025
સફળતાની ઠોકર વાગે ત્યારે!
Chitralekha Gujarati

સફળતાની ઠોકર વાગે ત્યારે!

તમે પહેલી વાર કાર ચલાવી હશે ત્યારે તમને યાદ હશે કે તમે અત્યંત સાવચેતીપૂર્વક ડ્રાઈવિંગ કર્યું હશે, પરંતુ જેમ જેમ કારની ગતિ વધી હશે એમ તમારો આત્મવિશ્વાસ પણ વધ્યો હશે. એ જ ગતિ અતિ આત્મવિશ્વાસ તરફ લઈ જાય છે. અકસ્માતની સંભાવના એ જ વખતે સૌથી વધુ હોય છે જ્યારે અતિ આત્મવિશ્વાસ હોય.

time-read
5 dak  |
February 10, 2025