કીડી જેવું ધૈર્ય અને રોજ સવારે ઊઠવાની ઈકિંગાઈ

માણસ તરીકે આપણે સૌથી ઉદ્યમી પ્રાણી છીએ. અન્ય પ્રાણીઓ માત્ર જીવે છે. આપણે કામ કરીને જીવીએ છીએ. કામ વગર આપણું જીવન નિરર્થક છે. આપણી પ્રગતિ, સફળતા અને સુખની ચાવી આપણા કામમાં છે. આમાં માત્ર કામ કરવાની જ વાત નથી, પણ કામનું એવી રીતે સમ્માન કરવાનો પણ ભાવ છે જેવી રીતે આપણે ઈશ્વરની પ્રાર્થના કરીએ છીએ. એ અર્થમાં કામ ભક્તિ છે.

- રાજ ગોસ્વામી

કાયમ આગળ જ જોવું...

પ્રેમ નામનો એક યુવાન કામ શોધતો હતો, પણ એમાં સફળતા મળતી નહોતી. મહિના સુધી ધક્કા ખાધા પછી એ નિરાશ થઈ ગયો કે એને આનંદ આવે એવું કામ હવે નહીં મળે. એણે પ્રયાસો કરવાના છોડી દીધા અને આખો દિવસ બગીચાની બેન્ચ પર બેસીને સમય પસાર કરવા લાગ્યો.

એના પરિવારે પ્રેમના શિક્ષકને ફરિયાદ કરી કે પ્રેમ કામધામ છોડીને રખડ્યા કરે છે. શિક્ષકે એને બોલાવ્યો અને પરિસ્થિતિ જાણી. પછી શિક્ષકે એને એક વિચિત્ર પ્રશ્ન કર્યો:

'તું જે બગીચામાં બેસી રહે છે ત્યાં તારા પગમાંથી કીડીઓ પસાર થતી જોઈ છે? કાલે તું ત્યાં જાય ત્યારે એમનું ધ્યાનથી નિરીક્ષણ કરજે અને મને આવીને વર્ણન કરજે.’

પ્રેમ બીજા દિવસે બગીચામાં ગયો અને એણે ધ્યાનથી કીડીઓની એક લાંબી કતાર જોઈ. કીડીઓ મુલાકાતીઓએ બગીચામાં ફેંકેલા ખાવા-પીવાના ટુકડાઓ ક્યાંક દૂરથી ઊંચકી લાવીને એમના દરમાં બીજી કીડીઓ સુધી પહોંચાડતી હતી.

પ્રેમ ક્યાંય સુધી જોતો રહ્યો. કીડીઓ થાક્યા વગર, લગાતાર એમનું કામ કરી રહી હતી. પ્રેમ એના શિક્ષક પાસે આવ્યો અને જે જોયું હતું એનું વર્ણન કર્યું.

શિક્ષકે બધું ધ્યાનથી સાંભળીને કહ્યું: ‘કીડી આપણા કરતાં પામર અને કમજોર જીવ છે. છતાં પણ એ સફળતાપૂર્વક એનું કામ નિભાવે છે. કેમ? કારણ કે એક તો એ હંમેશાં આગળ જુવે છે. બીજું, એમનામાં નિરાશા નામનો કોઈ ભાવ નથી અને ત્રીજું, કીડી એકબીજાની મદદ લે છે. સફળતા માટે આ ત્રણ અનિવાર્ય ચીજો છે. આપણા સૌની અંદર કીડી છે. એને શોધવાની જરૂર છે. ક્યારેય હાર ન માનવી, કાયમ આગળ વધવાનું જ વિચારવું અને એવા લોકો સાથે રહેવું જે તમને તમારા કામમાં સહાયરૂપ થતા હોય.’

એ દિવસથી પ્રેમ એની અંદર કીડીને શોધવા લાગ્યો.

***

ભારતમાં છેલ્લા બે દાયકામાં એક કળા તરીકે સ્ટૅન્ડ-અપ કૉમેડી ઘણી પ્રચલિત થઈ છે. દર્શકો સામે ઊભા રહીને તાબડતોબ જોક્સ કરવાની આ કળામાં ઘણા કૉમેડિયન સેલિબ્રિટી બની ગયા છે અને હજારો લોકોના ફેવરીટ બની ગયા છે. એમાં એક નામ છે ઝાકિર ખાનનું. ૨૦૧૨માં કૉમેડી સેન્ટ્રલની સ્પર્ધામાં વિજયી બન્યા પછી ઝાકિર મુંબઈની કૉમેડી કંપની એઆઈબીના શોમાં નિયમિત કૉમેડિયન બની ગયો.