CATEGORIES
Kategorien
कोविड-19 का कृषि पर प्रभाव
कोविड-19 पैंडेमिक एक ओर जहां मानव स्वास्थ्य व प्रकारांतर से उसके जीवन पर संभवतः अब तक का सबसे खतरा साबित हो रहा है, तो दूसरी ओर वैश्विक अर्थव्यवस्था के स्वास्थ्य के लिए भी यह एक बड़ी चुनौती साबित हो रही है।
जलवायु अस्थिरता और भारत में श्रम प्रवासन
जलवायु-प्रेरित प्रवासन ने श्रम प्रशासन के लिए नई उभरती चुनौतियों को सामने रखा है। पहले से मौजूद क्षेत्रीय असमानताएं, मौजूदा गरीबी स्तर, हुए और मौजूदा श्रम कानूनों की आंशिक प्रकृति, आदि हमें जलवायु प्रवासियों की कमजोर स्थितियों के और बदतर होने के बारे में सचेत करते हैं।
डैटा बैंक भारत में सड़क अवसंरचना
सड़क परिवहन को भारत में अवसंरचना का आधार कहा जा सकता है। इसके कई कारण भी हैं।
हाइड्रॉक्सीक्लोरोक्वीन व कोविड-19
कोविड-19 रोगियों के उपचार के लिए हाइड्रॉक्सीक्लोरोक्वीन का उपयोग करने पर बहस विशेष रूप से तब आरंभ हुयी, जब यह खबर सामने आई कि अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प ने 29 मिलियन खुराक का स्टॉक जमा कर लिया है।
WARNING SIGNAL
Why does India fail to caution its farmers of weather changes despite a rich meteorological infrastructure?
HAVE WE GIVEN IN?
Countries are taking a leap of faith to return to normalcy and get the economy going. India is desperately trying to follow suit. But can it do so without letting its guard down?
DISTRESS DRAFT
Centre is in a rush to amend power law. The draft bill takes away powers from state governments and gives them to private firms
Roots Of Water Scarcity
Contrary to popular belief, afforestation programmes that blindly plant trees in the hope of conserving water only end up consuming more water
ऊंचे सुर और ऊंचे स्थान का सम्बंध
अब तक हुए कई अध्ययन इस बात की ओर इशारा करते हैं कि हम मनुष्य आम तौर पर उच्च तारत्व (या आवृत्ति) वाली ध्वनियों यानी तीखी आवाज़ों, जैसे सीटी की आवाज़ के साथ किसी ऊंची जगह की कल्पना करते हैं। और अब बायोलॉजी लेटर्स में प्रकाशित एक अध्ययन कहता है कि कुत्ते भी ऐसा ही करते हैं।
वॉम्बेट की विष्ठा घनाकार क्यों होती है?
नोबेल पुरस्कारों की घोषणा के बाद हर बार की तरह इस बार के इगनोबेल पुरस्कार की भी घोषणा की गई।
सांसों का हिसाब
नोबेल पुरस्कार की एक खूबी यह है कि उनकी वजह से हम किसी विषय में हो रहे अनुसंधान के प्रति जागरूक हो जाते हैं। इस वर्ष चिकित्सा/कार्यिकी का नोबेल पुरस्कार इस अनुसंधान के लिए दिया गया है कि हमारा शरीर कोशिकाओं के स्तर पर ऑक्सीजन के उपयोग का नियमन कैसे करता है।
गर्भ में शिशु लात क्यों मारते हैं
गर्भ के कुछ हफ्तों बाद गर्भवती महिलाओं को शिशु के लात मारने का एहसास होने लगता है। लेकिन सवाल यह है कि गर्भ में शिशु लात क्यों मारते हैं।
हम भाषा कैसे सीखते हैं
हम मनुष्यों ने अपने शरीर की जैविक विशेषताओं और उनकी कार्य-प्रणाली को समझने के लिए कई जंतुओं को मॉडल के तौर पर उपयोग किया है। जैसे फल मक्खी (ड्रॉसोफिला) का अध्ययन कई जीन्स की पहचान करने और यह जानने के लिए किया गया है कि उनमें होने वाले उत्परिवर्तनों के शारीरिक और जैव-रासायनिक प्रभाव क्या होते हैं।
चांद को छूने की नई होड़
आज से तकरीबन पचास साल पहले 21 जुलाई 1969 को नील आर्मस्ट्रांग ने जब चंद्रमा पर कदम रखा था, तब उन्होंने कहा था कि “मनुष्य का यह छोटा-सा कदम, मानवता के लिए एक बड़ी छलांग है।"
नए साल में इसरो के नए इरादे
नए साल में इंडियन स्पेस रिसर्च ऑर्गनाइज़ेशन (इसरो) ने अपने नए इरादे ज़ाहिर किए हैं। महीने की शुरुआत में ही एक पत्रकार वार्ता में इसरो प्रमुख के. सिवन ने मीडिया को बतलाया था कि इसरो ने अंतरिक्ष में भारत के पहले मानव मिशन 'गगनयान' की तैयारी कर ली है।
2600 वर्षों तक सुरक्षित मस्तिष्क
शोधकर्ताओं को एक ऐसे व्यक्ति की खोपड़ी और दिमाग मिले हैं जिसका लगभग 2600 वर्ष पहले सिरकलम किया गया था ।
சூரியனின் கரும்புள்ளிகள்
நம் கண்களுக்கு சாதாரணமாகத் தெரியும் சூரியன் 14 லட்சம் கிலோமீட்டர் குறுக்களவுள்ளது என்பது ஒரு ஆச்சரியம்.
சுமையல்ல முதுமை
ஓர் ஊரில் உழவன் ஒருவன் இருந்தான். அவனது குடும்பம் மிகவும் சிறியதுதான். மனைவியும், இரண்டு மகன்களும் இருந்தனர். மகன்கள் இருவருமே சிறுவர்களாக இருந்தனர்.
லியனார்டு ஆயிலர்
சுவிட்சர்லாந்து நாட்டுக் கணித அறிஞர் லியனார்டு ஆயிலர் (Leonhard Euler) கணிதத் துறையில் ஈடுபடாத பிரிவே இல்லை என்று கூறினால் அது மிகையாகாது.
மண்ணீரல் காக்கும் மலைத் தேக்கு
இம்மரத்திற்குப் புறங்கை , நாறி, பீநாறி, பிடங்குநாறி, கிருஷ்ணப்பாலை, கொள்ளிக்கட்டை, தேக்கு, மலைத்தேக்கு என்னும் பெயர்களுண்டு.
வருங்கால பூமி
செவ்வாய் கோளில் இறங்கி, சுற்றித் செ திரிந்து ஆய்வுகள் செய்த ஸ்பிரிட் (Spirit), ஆப்பர்ச்சூனிட்டி (Opportunity), க்யூரியாசிட்டி (Curiosity) என்ற ரோவர் (Rov- er) என்றழைக்கப்படும் மூன்று ரோபோக்களையும் வடிவமைத்தவர் கோபி பாய்கின்ஸ் (Kobie Boykins).
ரூபாசிங்
இந்தியாவின் முதல் பெண் ஜாக்கியான ரூபாசிங் சென்னையை சேர்ந்தவர்.
முள் சீத்தா
பூமியில் எண்ணற்ற ஜீவ ராசிகள் இருக்கின்றன.
பறக்கும் மீன்
நீந்தும் இயல் பினின்றும் மாறுபட்டு நடப்பதற்கும், தாவுதற்கும் சில அமைப்புகளைப் பெற்றுள்ள மீனைப் பறக்கும் மீன் (Flying fish) என்பர்.
சல்யூட் வேர்டன்
நாசாவின் முன்னாள் விண்வெளி வீரர் ஆல்பிரட் எம். வேர்டன், 1971 ஆம் ஆண்டில் அப்பல்லோ 15 சந்திர தரையிறக்கத்தின் கட்டளை தொகுதி பைலட்டாக பணியாற்றியவர்.
பெரிய காட்டு பூனை ஃபெலிஸ் லின்க்ஸ்
குடும்பம் : ஃபெலிடே
சருகு மான் (மவுஸ்-மான்) ட்ராகுலாஸ் காஞ்சில்
குடும்பம்: ட்ராகுலிடே
सौर ऊर्जा की मदद से ईंधन निर्माण
बढ़ता वैश्विक तापमान और जलवायु परिवर्तन आज काफी गंभीर समस्या है। इसे कम करने के प्रयास में लंबे समय से वैज्ञानिक जीवाश्म ईंधनों के विकल्प के रूप में, सौर ऊर्जा का दोहन कर, मीथेन बनाने के प्रयास कर रहे हैं।
அமெரிக்காவிலிருந்து விண்வெளி செல்லும் வீரர்கள்
விண்வெளியில் பூமியை சுற்றி வரும் சர்வதேச விண்வெளி நிலையத்திற்கு இரண்டு வீரர்களை அழைத்து செல்லும் இந்த திட்டம் மே மாதம் 27ம் தேதி மேற்கொள்ளப்பட உள்ளது.
गंध और मस्तिष्क का रिश्ता
गंध से हमारा बेहद करीबी रिश्ता रहा है। पकवानों की खुशबू से ही हम यह बता देते हैं कि पड़ोसी के घर में क्या बना है। गरमा-गरम कचोरी, कढ़ाई से उतरती सेव व पकोड़े, पके आम व खरबूजे की मीठी खुशबू हो या चंदन, गुलाब, मोगरा, चंपा आदि के इत्र की मदहोश कर देने वाली गंध हमें दीवाना बनाने के लिए काफी है।