સતીશ કૌશિક ટ્રેજેડી સમજતા માટે કોમેડી કરી શકતા હતા

જાણીતા અભિનેતા, લેખક - દિગ્દર્શક અને નિર્માતા સતીશ કૌશિકે ૯મી માર્ચે હાર્ટ ઍટેકના કારણે દુનિયાને અલવિદા કહી છે. તેમનું કૉમિક ટાઇમિંગ લાજવાબ હતું. મિ. ઇન્ડિયાના કૅલેન્ડરથી શરૂ કરીને ‘દીવાના મસ્તાના'ના પપ્પુ પેજર સુધીનાં પાત્રો જાણીતાં છે. આવો, તેમની સફર જોઈએ..

- પાર્થ દવે

૧૯૭૯મું વર્ષ છે. ૯મી ઓગસ્ટ છે. રક્ષાબંધનનો દિવસ છે. બહેન પાસે રાખડી બંધાવીને ભાઈ નક્કી કરે છે કે હવે દિલ્હીમાં મજા નથી. એક્ટિંગ કરવી છે. જે થવું હોય તે થાય, પણ મુંબઈ જવું છે. પરિવારના લોકો સમજાવે છે, મનાવવાની કોશિશ કરે છે, પણ ટ્રેનની ટિકિટ આવી ચૂકી છે.

ટ્રેનમાં બેસે છે. વસઈ પુલ આવે છે ત્યારે ભાઈ રાખડી તેમાં નાખે છે અને ભગવાનને પ્રાર્થના કરે છે કે, બહેનની રક્ષામાં શક્તિ હોય છે. અમને એટલી હિંમત આપજે કે અમે મુંબઈ છોડીને પાછા ન જઇએ.. અહીં મોટું કામ કરીએ… તે બહેનોનો ભાઈ એટલે સતીશ કૌશિક.

૯મી માર્ચે લેખક અભિનેતા, લેખક - દિગ્દર્શક અને નિર્માતા એવા સતીશ કૌશિકે દુનિયાને અલવિદા કહી. ધુળેટી રમ્યા બાદ રાત્રે તેમના હૃદયમાં દુખાવો થયો અને હોસ્પિટલ લઈ જવામાં આવ્યા, જ્યાં તેમણે અંતિમ શ્વાસ લીધા.

લોકો સતીશ કૌશિકના ચહેરાને બરાબર પિછાણે. તેમની કોમેડી ટાઇમિંગ અવ્વલ. ગોવિંદા કહેતા કે, મને કોઈથી જેલસી ન થતી, પણ સાથે સતીશ કૌશિક અને અનુપમ ખેર હોય ત્યારે ધ્યાન રાખવું પડતું. બંને સ્પોન્ટેનિઅસ કલાકારો છે. ક્યારે શું કરે તે ખબર જ ન પડે. ઘણું શીખ્યો છું બંને પાસેથી. ધ્યાન ન રાખો તો તમને ખાઈ જાય!

એક્ટિંગના પાવરહાઉસ સતીશ કૌશિકના પરિવારમાં કોઈને અભિનય કે સાહિત્ય સાથે સંબંધ નહોતો. ત્રણ ભાઈ અને ત્રણ બહેન હતાં. તેમના પિતા સેલ્સમેન હતા. સતીશ કૌશિક કહેતા કે, “છાપું વાચવા સિવાય કોઈ કશું ન વાંચતું! પણ મને ફિલ્મો જોવાનો જબરો શોખ હતો. મહેમુદસાહેબને જોતો અને થતું કે આ હું કરીશ. અટેન્શન મેળવવા માટે નહીં, પણ આ કામ ગમતું. કેમ કે મારા જેવાને તો સ્કૂલમાં પણ અટેન્શન ન મળતું. નાનપણમાં પુસ્તકો વેચીને ફિલ્મો જોવા જતો. એક વખત ફિલ્મ માટે મમ્મીના તકિયાની નીચેથી પાંચની નોટ ચોરી હતી. આખા મહોલ્લામાં લોકો મને ‘હરા પત્તા’ કહેતા હતા”

સતીશ કૌશિક અને અનુપમ ખેર વચ્ચે ગાઢ મિત્રતા હતી. ૪૫ વર્ષથી તેઓ સાથે હતા. વર્ષો પહેલાંની વાત છે. સ્ટ્રગલનુમા દિવસો હતા ત્યારે અનુપમ ખેરે, સતીશ કૌશિક પાસેથી ૬ દિવસમાં પાછા આપવાનું કહીને એંશી રૂપિયા ઉધાર લીધા હતા. સતીશ કૌશિક એક જગ્યાએ કહે છે, ‘તેમણે ૬૦ રૂપિયા પાછા આપેલા. ૨૦ તેમની પાસે પડ્યા છે. મેં રહેવા દીધા છે. કેમ કે કહી શકું કે મારા ૨૦ રૂપિયા અનુપમ ખેર પાસે છે!’