મણિપુર મામલે યુરોપિયન યુનિયનની સલાહ કેટલી ઉચિત - કેટલી અનુચિત?

યુરોપિયન યુનિયન આર્થિક અને રાજકીય બળ તરીકે ઊભરવા માગે છે. એમના ૧૯ દેશો યુરોનો સત્તાવાર ચલણ તરીકે ઉપયોગ કરે છે, જ્યારે બલ્ગેરિયા, ક્રોએશિયા, ડેનમાર્ક, હંગેરી, પોલેન્ડ, રોમાનિયા, સ્વિડન જેવા દેશો યુરોનો સત્તાવાર ચલણ તરીકે ઉપયોગ નથી કરતા

- સુધીર રાવલ

આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે વિશ્વનાં દેશોની પોતાની વિદેશનીતિ અને દ્વિપક્ષીય સંબંધો પણ સ્વતંત્ર નથી હોતા, તેનું તાજું ઉદાહરણ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની તાજેતરની ફ્રાન્સની સત્તાવાર મુલાકાત સમયે જોવા મળ્યું. એક તરફ તેમનું પેરિસમાં ભવ્ય સ્વાગત કરાયું, સર્વોચ્ચ સન્માનથી નવાજવામાં આવ્યા, બ્રેસ્ટિલ પરેડના મુખ્ય મહેમાન બનાવાયા અને ભારત સાથે મહત્ત્વપૂર્ણ સમજૂતીઓ કરાઈ અને ત્યારે જ ફ્રાન્સના સ્ટ્રાસબર્ગ શહે૨માં યુરોપિયન યુનિયનની સંસદમાં મણિપુરની હિંસા અંગે ભારત સરકારને રક્ષણાત્મક સ્થિતિમાં મૂકી દે તેવો ઠરાવ પસાર કરાયો. ૭૦૫ સાંસદો ધરાવતી ૨૬ યુરોપિયન દેશોની આ સંસદની પાંચ પોલિટિકલ પાર્ટીઓ કે જે સંસદના ૮૦ ટકા જેટલી સંખ્યા ધરાવે છે, તેમણે એકસૂરે જે ઠરાવ પસાર કર્યો તેમાં ભારતના ઉત્તર-પૂર્વના રાજ્યમાં ચાલી રહેલી હિંસા અને વર્તમાન સ્થિતિ અંગે કડક શબ્દો વાપરીને ભારત સરકારને યોગ્ય પગલાં લેવા સૂચવ્યું હતું. આ ઉપરાંત ભારતમાં લઘુમતીઓ પર દમન, ધાર્મિક અને અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતા પર તરાપ, વિરોધીઓને દબાવવા માટે કાયદાઓના દુરુપયોગ, પ્રેસની આઝાદીની ખરબા સ્થિતિ અને આડેધડ કરાતી ધ૨પકડો જેવા મુદ્દાઓને પણ ઠરાવ અને પ્રવચનોમાં સાંકળી લેવાયા હતા. ભારતે આની સામે એક સત્તાવાર નિવેદન દ્વારા યુરોપિયન યુનિયનમાં આ પ્રકારના ઠરાવની કાર્યવાહી સામે વિરોધ નોંધાવીને મણિપુરની ઘટનાને ભારતનો આંતરિક મામલો ગણાવી યુરોપિયન યુનિયનમાં કોઈ પણ પ્રકારના હસ્તક્ષેપને અસ્વીકાર્ય કહી દીધો છે, પરંતુ આ જે પ્રકારે થયું અને જે સમયે થયું તેને જરૂર અવગણી શકાય તેમ નથી.