અનોખો મહાગુજરાતી અખો
ABHIYAAN|Abhiyaan Magazine 27/07/2024
ભવજલથી કોરો નીસરે, અખા એવો ચતુર તે તરે. મહયોગીઓની જેમ અખો લખે છે- નહિ પાપી ને નહીં પુન્યવંત, એકલ મલ તે સાચા સંત; કાળચક્ર તે સ્વભાવે ફરે, સેજે ઉપજે સેજે મરે; એમ જાણીને અખા જા ભળી, પુનરિપની કચકચ ગઈ ટળી.
ગૌરાંગ અમીન
અનોખો મહાગુજરાતી અખો

‘ગુજરાતની બેટી ને સોનાની પેટી’ જેવી કહેવત જે પ્રદેશ માટે હોય ત્યાંના મનુષ્ય અસામાન્ય રહ્યા હશે એવું ધારી શકાય. વેપારી તરીકે વિખ્યાત ગુજરાતીઓ સમંદર પાર ના જવાના સામાજિક વા ધાર્મિક ફરમાન બાજુમાં મૂકીને વિદેશમાં પ્રવાસ કરતાં હતા અને સાથે પોતાની દેશી સંસ્કૃતિનું જતન કરતાં હતા. પારસીઓ આશરે આઠમી સદીમાં આવ્યા ત્યારે સંજાણ બંદર હતું. છતાં સાગર સાથે સક્ષમ નાતો ધરાવતા ગોરાઓ ગોલ્ડન બર્ડ ઇન્ડિયા પહોંચવાનો દરિયાઈ માર્ગ શોધી શકતા ન હતા. ૧૪૯૭માં વાસ્કો દ ગામાને કાનજી માડમ આંગળી પકડાવી રસ્તો બતાવે છે. પાલઘરની વૈતરણા નદી પરથી જેનું નામ પડેલું એ જે. શેફર્ડ અને કુાં, મુંબઈની માલિકીનું જહાજ વૈતરણા ઉર્ફે હાજી કાસમની વીજળી ૧૮૮૮ની આઠમી ડિસેમ્બરે ડૂબ્યું. આજે આખા વિશ્વમાં ગુજરાતીઓ ફેલાયેલા છે. ગુજરાતનો સમુદ્ર અખાત કહેવાય છે. જે ખોદ્યા વગર બન્યો હોય તે ખાડો. મંદિર પાસેના પ્રાકૃ તિક તળાવને પણ અખાત કહેતા. સવાલ એ છે કે, ભૂલોક પરના સાત સમંદર નહીં, પણ ભવસાગર તરી જનારા એક ગુજરાતીને અખો કેમ કહેતાં?

અણીશુદ્ધ ચોખાને કચ્છીમાં અખા કહે. અક્ષત. વૈશાખ સુદ ત્રીજ એટલે અક્ષયતૃતીયાને ગુજરાતીઓ અખાત્રીજ કહે છે. ગામડામાં ઘણાં અષાઢને અખાડ કહે. આયખું અને અખંડ શબ્દ યાદ આવે. આખું કે આખો, આખી. ભાષાશાસ્ત્રીઓ કહે છે, અક્ષવાટ પરથી અખાડો શબ્દ આવ્યો. અક્ષય વટ જાણીતો શબ્દ છે. સંસ્કૃતથી ગુજરાતી સુધી આવેલા શબ્દો મોટે ભાગે પ્રાકૃત ભાષામાં થઈને આવેલા. દસાડાના સંતકવિ અખૈયો અથવા અખઈદાસનું નામ મળતું આવે છે. ઘણાં અખો અર્થાત્ આવક કે ઉત્પન્ન કહે છે, તો કોઈક ઝીણો કચરો. કહે છે કે, પારસીમાં શરીરમાંની એ નામની એક દિવ્ય શક્તિ હોય છે જે નેક કામ કરવાની અંતઃકરણને ચેતવણી આપતી હોવાનું મનાય છે. વિવેક? અખો નામ કેવી રીતે પડ્યું એ જાણી શકાતું નથી. અક્ષત, અક્ષય અને અખંડ સિવાય શક્યતા એવી છે કે ઈશ્વરીય ચૈતન્યના સાક્ષાત્કારમાં આગળ વધેલા જીવને સમજાઈ ગયું હોય કે સુખ અને દુઃખમાં જે ખ છે તે આકાશ મહાભૂતની ઉપર વિહરવું એ જ ખરી અવસ્થા, એ રીતે એમણે જે કોઈ ખમાં નથી તે અખ, એમ નામ પસંદ કર્યું હોય તેવું બને. આ વિચારવાનું કારણ શું? અખા પાસેથી શીખવાની શરૂઆત તેના નામ પરથી કરવી જોઈએ. આજે તો ગુજરાતીઓએ અખાને એક કવિ બનાવીને ફિક્સ ચોકઠાંમાં ફિટ કરી દીધો છે, બાકી એક કાળે લોકો અખામંડળીઓ બનાવી અખાના કાવ્યમાં મસ્તરામ બનવા કોશિશ કરતાં.

Esta historia es de la edición Abhiyaan Magazine 27/07/2024 de ABHIYAAN.

Comience su prueba gratuita de Magzter GOLD de 7 días para acceder a miles de historias premium seleccionadas y a más de 9,000 revistas y periódicos.

Esta historia es de la edición Abhiyaan Magazine 27/07/2024 de ABHIYAAN.

Comience su prueba gratuita de Magzter GOLD de 7 días para acceder a miles de historias premium seleccionadas y a más de 9,000 revistas y periódicos.

MÁS HISTORIAS DE ABHIYAANVer todo
પુષ્પા ફિવર : મનોરંજનનું ફાયર! અલ્લુ અર્જુનની આ ફિલ્મનો ત્રીજો ભાગ પણ આવશે
ABHIYAAN

પુષ્પા ફિવર : મનોરંજનનું ફાયર! અલ્લુ અર્જુનની આ ફિલ્મનો ત્રીજો ભાગ પણ આવશે

પુષ્પા ટુ' એટલે કે ‘પુષ્પા : રૂલ'ના પોસ્ટ ક્રેડિટ સીન સાથે વિતાએ પુષ્પાના ત્રીજા ભાગની સત્તાવાર જાહેરાત કરી દીધી છે. ‘પુષ્પા : ધ રૂલ’ના અંતમાં ‘પુષ્પા-૩ : ધ રેમ્પેજ' લખેલું આવે છે. જેમ પુષ્પાના બીજા ભાગ માટે પ્રેક્ષકોએ લાંબા સમય સુધી રાહ જોવી પડી હતી, તે જ રીતે ‘પુષ્પા-૩' માટે પણ તેમને લાંબા સમયની પ્રતીક્ષા કરવી પડશે, કારણ કે અલ્લુ અર્જુન હવે પોતાની અન્ય ફિલ્મોને સમય આપવા માગે છે અને પુષ્પારાજના પાત્રમાંથી થોડો સમય બ્રેક લેવા માગે છે.

time-read
1 min  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024
પુષ્પા ફિવર : મનોરંજનનું ફાયર! અલ્લુ અર્જુનની આ ફિલ્મનો ત્રીજો ભાગ પણ આવશે
ABHIYAAN

પુષ્પા ફિવર : મનોરંજનનું ફાયર! અલ્લુ અર્જુનની આ ફિલ્મનો ત્રીજો ભાગ પણ આવશે

'પુષ્પા ટુ' એટલે કે ‘પુષ્પા : રૂલ'ના પોસ્ટ ક્રેડિટ સીન સાથે ચિંતાઓ પુષ્પાના ત્રીજા ભાગની સત્તાવાર જાહેરાત કરી દીધી છે. ‘પુષ્પા : ધ રૂલ’ના અંતમાં ‘પુષ્પા-૩ : ધ રેમ્પેજ' લખેલું આવે છે. જેમ પુષ્પાના બીજા ભાગ માટે પ્રેક્ષકોએ લાંબા સમય સુધી રાહ જોવી પડી હતી, તે જ રીતે ‘પુષ્પા-૩' માટે પણ તેમને લાંબા સમયની પ્રતીક્ષા કરવી પડશે, કારણ કે અલ્લુ અર્જુન હવે પોતાની અન્ય ફિલ્મોને સમય આપવા માગે છે અને પુષ્પારાજના પાત્રમાંથી થોડો સમય બ્રેક લેવા માગે છે.

time-read
4 minutos  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024
વામા-વિશ્વ આરોગ્ય
ABHIYAAN

વામા-વિશ્વ આરોગ્ય

આદુમાંથી મસાલો અને મુખવાસ, સ્વાસ્થ્યની સાથે સ્વાદને બતાવે ખાસ

time-read
4 minutos  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024
વામા-વિશ્વ આરોગ્ય
ABHIYAAN

વામા-વિશ્વ આરોગ્ય

આદુમાંથી મસાલો અને મુખવાસ, સ્વાસ્થ્યની સાથે સ્વાદતે બતાવે ખાસ

time-read
1 min  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024
વરિષ્ઠ પત્રકાર ગિરીશભાઈ ત્રિવેદીની ચિર વિદાય
ABHIYAAN

વરિષ્ઠ પત્રકાર ગિરીશભાઈ ત્રિવેદીની ચિર વિદાય

કૉલેજની પ્રેસનોટનું ‘ડ્રાફિટંગ' વાંચીને ભૂપતભાઈએ તેમને પૂછેલું રિપોર્ટર બનવું છે? કૉલેજ સિવાયના સમયમાંથી થોડા કલાકોમાં કેવી રીતે કામ કરવું એ ભૂપતભાઈએ તેમને સમજાવેલું

time-read
2 minutos  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024
માયાવી જળકુંભીની માયાજાળ
ABHIYAAN

માયાવી જળકુંભીની માયાજાળ

મનમોહક ફૂલો ધરાવતી જળકુંભી જળાશયોના પાણી ઉપર પોતાનો પથારો પાથરી દે છે. તે જીવસૃષ્ટિ ઉપર ગંભીર જોખમ સર્જે છે. જળકુંભીનો નાશ કરવા માટે ભગીરથ પ્રયત્ન કરવા પડતા હોવા છતાં પરિણામો મળતાં નથી. સાફ કર્યાના થોડા સમયમાં જ ફરી તે જલસ્થાનો ઉપર કબજો જમાવી દે છે. ભુજના દેશલસર તળાવની આખી સપાટી ઉપર જળકુંભી છવાઈ ગઈ છે. નગરપાલિકા દ્વારા એકાદ વખત જળકુંભી કાઢી નાખીને તળાવને સાફ કરવાનો પ્રયોગ કરાયો હતો, પરંતુ થોડા જ સમયમાં ફરી તે રાક્ષસી માયાની માફક તળાવ ઉપર છવાઈ ગઈ.

time-read
6 minutos  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024
કવર સ્ટોરી-૨
ABHIYAAN

કવર સ્ટોરી-૨

રજવાડી વૈભવ ધરાવતી ચંદેરી સાડી

time-read
5 minutos  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024
કવર સ્ટોરી
ABHIYAAN

કવર સ્ટોરી

શિયાળામાં હૂંફનું સરનામું : પશ્મીના શાલ

time-read
5 minutos  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024
સારાન્વેષ
ABHIYAAN

સારાન્વેષ

મેજિક રીઅલિઝમઃ કડવું સત્ય જાદુઈ શીશીમાં ભરવાની કળા

time-read
4 minutos  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024
ચર્નિંગ ઘાટ
ABHIYAAN

ચર્નિંગ ઘાટ

કામધંધાનું નામ આપણું જોઈએ

time-read
2 minutos  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024