આ અડધું વચન પણ ક્યારે પૂરું થશે?

ઔદ્યોગિક વિકાસ એ બેધારી તલવાર જેવો છે. એને કારણે ફેલાતું પ્રદૂષણ પૃથ્વીના ગોળા માટે બહુ જોખમી સાબિત થઈ રહ્યું છે. તકલીફ એ છે કે વર્ષોથી વિકાસનાં ફળ આરોગી રહેલા ગણ્યાગાંઠ્યા દેશો એમણે પર્યાવરણને પહોંચાડેલાં નુકસાનની કિંમત વિકાસશીલ તથા પછાત રાષ્ટ્રો પાસેથી વસૂલવા માગે છે. પર્યાવરણની જાળવણી માટે વિકસિત દેશો મદદના મોટમોટા વાયદા કરે છે, પણ પૈસા ઢીલા કરવાની વાત આવે ત્યારે હાથ ઊંચા કરી દે છે.

- હીરેન મહેતા

વ્યર્થ વ્યાયામ: વિકસિત દેશો સામે વળતર માટે નારાબાજી.

વર્ષોથી માણસજાતે પર્યાવરણને પહોંચાડેલાં નુકસાનનાં પરિણામ આપણી આંખ સામે આવી રહ્યાં છે. પરિવર્તન એ કુદરતનો નિયમ છે, પણ અત્યારે વાતાવરણમાં જે ફેરફાર થઈ રહ્યા છે એ કુદરતી ક્રમ નથી. આ ફેરફાર અસાધારણ ઝડપે થઈ રહ્યા છે. આપણી અગાઉની બે-ચાર પેઢીએ જે કર્યું એનાં ફળ આપણે ભોગવીએ છીએ અને આપણે જે કરીએ છીએ અને હજી કરવાના છીએ એ આપણી પછીની પેઢીના ભાગે આવવાનું છે.

સારા કામની શરૂઆત આપણા ઘરથી જ કરવી એવી ઉક્તિ છે, પરંતુ અમુક કામ એવાં છે, જે સારાં છે, વિશ્વસમસ્તનાં હિતમાં છે અને એમ છતાં ઘણા લોકો એ કામનો આરંભ પોતાના ઘરઆંગણેથી કરવા તૈયાર નથી. પર્યાવરણમાં થઈ રહેલા ફેરફારની પ્રતિકૂળ અસર ખાળવાની ઉપાય યોજના વિચારવા વિશ્વના ૧૯૫થી વધુ દેશે ભેગા થઈ એક જૂથ બનાવ્યું છે, જે COP(Conference of Parties) તરીકે ઓળખાય છે. હમણાં ઈજિપ્તમાં આ જૂથની બેઠક મળી, જેમાં ઉપર ઉપરથી સોના જેવું લાગતું અનેક દેશનું પિત્તળ ઉઘાડું પડી ગયું અને પર્યાવરણ જાળવણી માટે એમની નિયત કેટલી સાફ છે એ પણ સાફ થઈ ગયું!