ડૉ. રક્ષાબહેન પ્ર. દવે: સુંદરમ્ની આધુનિક મીરાં કરે છે સાહિત્યભક્તિ

બાળગીતો, વાર્તા, કવિતા, પ્રવાસવર્ણન, વિવેચન, અધ્યાત્મ સહિતનાં ૮૦ પુસ્તકો તૈયાર કર્યાં અને હવે ૭૬ વર્ષની ઉંમરે જમાના સાથે તાલ મેળવીને આ વિદુષી આપી રહ્યાં છે એક ઈ-બુક.

- જયેશ દવે

હવે પુસ્તકો નથી લખવાં. ઊધઈ માટે પુસ્તકો છપાવીને શું કામ? ઈ-બુક બનાવવાની છું. નામ સંબંધોનું સંગઠન રાખ્યું છે. રેકૉર્ડિંગ આજે કરવાનું છે.’

શરીરની વય ૭૬ વર્ષ, પરંતુ નિરંતર કશુંક નવું કરવા અને પોતાની પાસે જે છે એ સતત બીજાને આપવાના તરવરાટ સાથે સદા યુવા એવાં ડૉ. રક્ષાબહેન દવે બોલતાં જાય છે અને એક ટેબલ, બોર્ડ અને યુટ્યૂબ માટે વિડિયો ઉતારવા માટે ગોઠવેલું નાનુંએવું સેટઅપ બતાવતાં જાય છે.

નિવૃત્તિ એ નિવૃત્તિ નથી, પરંતુ નિજાનંદ સાથેની મનગમતી પ્રવૃત્તિ કરવાનો અને પોતાની પાસે જે છે તે વહેંચવાનો ઉપક્રમ છે. મુંબઈની એસએનડીટી યુનિવર્સિટીના સમગ્ર ગુજરાતી વિભાગનાં અધ્યક્ષ અને ભાવનગરની એસએનડીટી મહિલા કૉલેજનાં નિવૃત્ત પ્રાધ્યાપક ડૉ. રક્ષાબહેન પ્ર. દવેને જોઈએ ત્યારે આ વાત સાકાર થતી લાગે.

ગુજરાતી સાહિત્ય, અધ્યાત્મ કે પછી બાળકેળવણીમાં થોડો પણ રસ ધરાવનારા લોકો રક્ષાબહેન દવેના નામથી સહેજે અજાણ નથી. ૧૯૭૯માં એમણે પ્રથમ પુસ્તક રૂપે કાવ્યસંગ્રહ સૂરજમુખી આપ્યો અને ૨૦૨૩માં પોતાનું

૮૦મું પુસ્તક આ વિદુષીએ આપ્યું. આટલાં પુસ્તકો અને ૨૦૦૦થી વધુ પ્રવચન આપી ચૂકેલાં રક્ષાબહેન હવે યુટ્યૂબના માધ્યમથી જ્ઞાનયાત્રાને આગળ વધારી રહ્યાં છે.

કેવી રહી આ યાત્રા?

ખાદીની સફેદ સાડીમાં સજ્જ અને ચહેરા પર પૂર્ણ સંતોષ ધરાવતાં રક્ષાબહેન કહે છેઃ ‘ખૂબ ખૂબ મજા પડે છે. આ યાત્રાનો આરંભ મારા વડદાદા (ભવાનીશંકર દવે)એ કર્યો હતો. હું તો એને આગળ વધારી રહી છું. દાદા જયકૃષ્ણ દવે, મારા પિતા પ્રહ્લાદ દવે અને પછી હું, આમ સાહિત્યની યાત્રા ચાલી રહી છે.'

રક્ષાબહેનને ચિત્રકળાનો પણ શોખ એટલે ફૂલ-ડાળી કે પાંદડાંમાંથી બનાવેલી મોરની કળાકૃતિ હોય કે ચોતરફ પુસ્તકો અને એ સાચવવાના કબાટના દરવાજા પર પણ ભાગવતના શ્લોક.. આ છે એમનો અસબાબ.